مبانی، اصول و ساز وکارهای اجرایی مدلِ کیفر گذاری هدفمند

محمدعلی حاجی ده آبادی؛ احسان سلیمی

دوره 8، شماره 29 ، اسفند 1398، ، صفحه 101-134

https://doi.org/10.22054/jclr.2019.29306.1657

چکیده
  مروری بر قوانین کیفری به وضوح آشکار می‌سازد که در نظام حقوقی ایران، منطق خاصی بر کیفرگذاری حاکم نیست و این قوانین مملوء از کیفرهای نامتناسب از نظر نوع و میزان و ناکارآمد از جهت تحقق اهداف است. کیفرهای کلیشه‌ای و بی‌قاعده نه فقط موجب عدم تأمین اهداف مجازات می‌شود، بلکه تأثیرات نامطلوب و معکوسی هم بر بزهکار می‌گذارند. تعیین کیفر مناسب ...  بیشتر

رشد و کمال عقلِ» کودک در پرتو حقوق کیفری عصب‌شناختی؛ با نگاهی بر رویه قضایی آمریکا

آرین Arian

دوره 10، شماره 39 ، تیر 1401، ، صفحه 101-135

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.60157.2317

چکیده
  به موجب ماده 91 ق.م.ا شبهه در «رشد و کمال عقل» کودک موجب سقوط مجازات حد و قصاص می‌شود. در حقیقت، قانون‌گذار با بیان این مفهوم گام ارزنده‌ای در راستای تعالی مبانی حقوق کیفری اطفال و نوجوانان برداشته است؛ اما درعین‌حال، به سبب ابهام و نقص نظری، این موضوع با مناقشه فکری بسیاری میان علمای حقوق همراه است. چنانچه این مفهوم و ارتباط ...  بیشتر

شفاعت در حد و تعزیر

رحیم نوبهار

دوره 2، شماره 7 ، تیر 1393، ، صفحه 103-130

چکیده
  چکیدهروایاتی چند از شفاعت در حد نهی میکن د. این روایات اغلب، مطلق و ناظر به حدوداصطلاحی تفسیر و تعبیر شدهاند. در نتیجه، تفاوت میان حکم شفاعت در حد و تعزیر یکی ازاسباب ترسیم نظام افتراقی حد-تعزیر قلمداد شده است. این مقاله با بررسی انتقادی متون مربوطنتیجه میگیرد که حکم شفاعت در حد و تعزیر آ نقدرها که تصور م یشود متفاوت نیست؛نخست، ممنوعیت ...  بیشتر

تحلیل جرم شناختی راهکارهای پیشگیری از جنایات علیه بشریت

محمد علی حاجی ده آبادی؛ محمد ابراهیم شمس ناتری؛ سمیرا گل خندان

دوره 6، شماره 22 ، خرداد 1397، ، صفحه 103-140

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.10792.1188

چکیده
  جنایات علیه بشریت که می توان بلای قرن بیستم و مصیبت قرن حاضر نامید، منجر به فجایع هولناک بشری در جوامع انسانی شده است. شمار بالای کشته شدگان و قربانیان در نتیجه ارتکاب این جنایات که تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی به حساب می آیند، یافتن راهکارهایی جهت توقف و پیشگیری از این گونه جنایات را حیاتی می نماید. در پیشگیری از جنایات علیه بشریت، ...  بیشتر

قاعده‌انگاری تابعیت حق عفو از حق قصاص در اطلاق و اشتراط

سیف اله احدی

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1399، ، صفحه 103-129

https://doi.org/10.22054/jclr.2020.44663.1954

چکیده
  مطابق قوانین جزایی اسلام، جنایات عمدی موجب حق قصاص بوده، و در کنار آن، عفو جانی از سوی صاحبان حق نیز توصیه شده است، بنابراین مسئله‌ی مهمی که در این راستا قابل طرح است، چگونگی تشریع دو نهاد مذکور در کنار یکدیگر است، که آیا هر دو با یک ملاک تشریع شده و صاحبان حق، در اختیار کردن هر یک از آن دو، وضعیت یکسانی دارند، یا این‌که میان حق قصاص ...  بیشتر

تحریم اینترنتی: کنش یا واکنش کیفری در سطح حقوق بین‌الملل

ابوالفتح خالقی؛ پریسا ثقفی

دوره 11، شماره 40 ، مهر 1401، ، صفحه 105-125

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.59356.2297

چکیده
  در عصر حاضر اینترنت به عنوان یک ابزار ارتباطی گسترده و مهم می‌‌تواند بر مبنای مادة 41 منشور سازمان ملل متحد و قوانین بین‌المللی تحت عنوان یک ضمانت اجراء مورد تحریم قرار گیرد. با وجود این پیش‌‌بینی، تاکنون اقدام بارزی از سوی شورای امنیت در این خصوص گزارش نشده است. اگرچه در عمل، این دولت‌ها هستند که بدون هیچ مجوز و دستور قانونی این ...  بیشتر

فقه و حقوق اسلامی
امکان‌سنجیِ فقهیِ توافق بر اجرای نادرست قصاص

حسن پور لطف اله؛ مهدی موحدی محب؛ خسرو مومنی؛ احمد مرتاضی

دوره 11، شماره 43 ، تیر 1402، ، صفحه 105-133

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.58221.2279

چکیده
  با عنایت به اینکه قصاص از جمله حقوق‌الناس است، این پرسش مطرح است که در صورت تعلّق قصاص به یکی از اعضای زوج بدن، آیا مصالحه بر تغییر محلّ قصاص به عضو مشابه، مشروع و موجب سقوط مجازات استحقاقی است؟ مشهور فقیهان، چنین توافقی را باطل دانسته‌ و معتقدند که اگر با تکیه ‌بر این توافق، عضو مشابه قصاص شود، حقّ ‌قصاص مجنی‌علیه، همچنان باقی بوده، ...  بیشتر

رویکرد حقوق کیفری اتحادیه اروپا در تحقیقات کیفری فرامرزی

جواد صالحی

دوره 8، شماره 28 ، آذر 1398، ، صفحه 109-140

https://doi.org/10.22054/jclr.2019.37087.1789

چکیده
  تقاضای دلایل کیفری یا تحقیقات کیفری جرایم فرامرزی در قلمرو اتحادیه اروپا واجد الگوی همکاری متقابل، اصل شناسایی متقابل و قرار تحقیقات کیفری است. این رویکرد بدیلی برای قانون آیین دادرسی کیفری فراملی و یکسان سازی قوانین داخلی دولت های عضو اتحادیه اروپا است که اینک شرایط تحقق آن در اتحادیه اروپا فراهم نیست. تصور این است که زمینه ی هماهنگ ...  بیشتر

بررسی حقوقی مسایل مرتبط با تعهد به محاکمه یا استرداد» در پرتو رای ۲۰ جولای ۲۰۱۲ دیوان بین المللی دادگستری (دعوای بلژیک علیه سنگال)

یداله شبانکاره؛ لیلا رئیسی

دوره 9، شماره 35 ، تیر 1400، ، صفحه 109-137

https://doi.org/10.22054/jclr.2021.42009.1914

چکیده
  «تعهد به استرداد یا محاکمه»، یکی از مکانیسمهای حقوقی برای مقابله با جنایات بینالمللی همچون ژنوسید(نسلکشی)، جنایات جنگی و شکنجه و همچنین برای مبارزه با بیکیفری مرتکبین این اعمال در سطح بینالمللی بوده و نه تنها به عدالت کیفری بلکه به عنوان وسیلهای بازدارنده به تضمین عدم تکرار ارتکاب این جنایات در آینده اشاره دارد.دیوان بینالمللی ...  بیشتر

نقش و جایگاه بزه‌دیده در حقوق تحقیقات جنایی

عباس شیری ورنامخواستی

دوره 6، شماره 23 ، شهریور 1397، ، صفحه 113-141

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.34387.1731

چکیده
  حقوقِ تحقیقات جنایی با تمرکز بر قوانین و مقررات به بحث دربارة کشف جرم، شناسایی متهم، اثبات بزهکاری، شناسایی بزهدیده و تعیین میزان آسیبهای مادی و معنوی بر وی میپردازد. فرآیندهای تحقیقات جنایی با شکایت بزهدیده، اعلام مقامات رسمی و غیررسمی، اطلاع رسانی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، حامیان بزهدیده یا کشف جرم توسط پلیس، آغاز میگردد. چالش ...  بیشتر

تحول اخلاق عمومی و اصول حاکم بر جرم‌انگاری آن؛ رویکردهای فلسفی و حقوق بشری

روح الله رهامی؛ فاطمه محسنی جیهانی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 113-142

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.43575.1932

چکیده
   چکیدهطی نیم‌‌قرن اخیر، بسیاری از قوانین که با نام اخلاق عمومی از استانداردهای سنّتی جامعه حمایت می‌‌کرده‌‌اند با چالش مواجه شده‌‌اند. جرم‌‌زدایی از قوانین مربوط به اخلاق مشترک جوامع، به عنوان یکی از مهم‌‌ترین وجوه حقوق کیفری نوین، ریشه در دعوای متفکّرانی چون جان استوارت میل و جوئل فاینبرگ بر سر حدود مداخلة دولت‌‌ها در ...  بیشتر

بررسی تطبیقی حمایت از شهود در قانون آیین دادرسی کیفری ایران و منشور شهود انگلستان

زهرا امینی؛ غلامحسن کوشکی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1396، ، صفحه 115-153

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.20181.1378

چکیده
  ازشاهد به عنوان چشم و گوش نظام عدالت کیفری یادمی‌کنند، مشارکت شاهد زمینه کشف جرم و در نهایت تأمین امنیت را در جامعه به ارمغان میآورد. از این رو اتخاذسیاستی حمایتی میتواند بسترساز مشارکت فعال شاهد در فرآیند کیفری قلمداد گردد.از این رو درحقوق انگلستان سندی به منظور احصاء قواعد رفتاری مناسب در قبال شهود در کنار قواعد عمومی به نام « ...  بیشتر

بین الملل کیفری
نقض حقوق زنان در مخاصمات مسلحانه‌‌ی داخلی

زینب باقری نژاد

دوره 12، شماره 46 ، فروردین 1403، ، صفحه 115-144

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.72847.2566

چکیده
  در مخاصمات مسلحانه‌‌ی داخلی، موضوع بزهدیدگی زنان، به دلیل وقوع بزه در داخل سرزمین یک کشور و نظارت‌‌ناپذیری آن توسط نهادهای بین‌‌المللی از یک سو و بزهدیدگی آنان از جهات مختلف از سوی دیگر در کنار مشکلات متعدد در ترمیم آسیب‌‌های وارده به آنان اهمیت بیشتری می‌‌یابد. علاوه بر این، دولت‌‌ها تمایل ندارند تا در صورت بروز جنگ داخلی ...  بیشتر

آیین دادرسی کیفری
فرجام ‌خواهی کیفری در حقوق ایران و فرانسه

رجبعلی گلدوست جویباری

دوره 12، شماره 47 ، تیر 1403، ، صفحه 115-146

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.81816.2702

چکیده
  در نظام‌‌های دادرسی کیفری، قانونگذار برای تحقق عدالت، انصاف و رعایت حقوق دفاعی متهم، طرق اعتراض به آرای کیفری صادره از مراجع قضائی را مشخص و حدود و ثغور آن را تعیین می‌‌کند. طرق اعتراض به آرای کیفری به طرق عادی و طرق فوق‌‌العاده تقسیم می‌‌‌شوند. طرق عادی روش‌های اعتراضی است که به عنوان یک حق برای طرفین امر کیفری تعیین می‌شود. ...  بیشتر

حقوق کیفری و جرم شناسی
تحولات بنیادین قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در فرآیند تحقیقات مقدماتی

سیامک جعفرزاده؛ رضا نیکخواه سرنقی؛ حمید علیزاده

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 121-151

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.60463.2328

چکیده
  مجازات سالب آزادی با عنایت به عدم موفقیت درکاهش جرایم و پیشگیری از تکرار­جرم، منجر به تورم جمعیت کیفری شد. در نتیجه رویکرد حبس ­زدایی قوت گرفت. در همین راستا سیاست حبس ­زدایی، ابتدا استفاده از جایگزین­های حبس مورد توجه قرارگرفت و در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 قلمرو شمول و انواع آن ذکر و در قانون دادرسی­ کیفری قواعد شکلی بیان­ ...  بیشتر

آیین دادرسی کیفری
چالش‌های عملی قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در رویه قضایی با تأکید بر بزه کلاهبرداری و سرقت

غلامحسن کوشکی؛ روح اله زندی

دوره 12، شماره 45 ، دی 1402، ، صفحه 121-152

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.70886.2535

چکیده
  قانون «کاهش مجازات حبس تعزیری» با هدف حبس زدایی با پذیرش معیار نسبی برای قابل ­گذشت دانستن جرایم سرقت و کلاهبرداری منجر به بروز چالش و خلاء­هایی در زمینه شکلی و ماهوی در تیرماه سال 1399 تصویب گردید. از جمله چالش­های شکلی در این زمینه عمدتاً مربوط به مرحله شروع به تعقیب کیفری توسط ضابطان و مرحله تحقیق مقدماتی که ناظر بر موضوع ...  بیشتر

آیین دادرسی کیفری
تقابل سازکار حمایت از شهود و بزهدیدگان با حقّ متهم بر دادرسی علنی (مطالعه در نظام بین‌‌المللی حقوق بشر)

مرتضی راسته؛ نسرین مهرا؛ امیر غفران خواه

دوره 12، شماره 44 ، مهر 1402، ، صفحه 125-162

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.72393.2563

چکیده
  «حمایت از شهود و بزهدیدگان» و «علنی بودن دادرسی» که به عنوان دو اصل اساسی دادرسی کیفری شناخته می‌‌شوند، در برخی شرایط ممکن است در تقابل با یکدیگر قرار ‌‌گیرند. این امر ایجاب می‌‌کند که در موارد مقتضی، میان منافع شهود یا بزهدیدگان و حقوق دفاعی متهم، توازن برقرار گردد. از این رو، ضروری است دادگاه‌‌ها هنگام اتّخاذ تصمیم ...  بیشتر

مسؤولیت کیفری شرکت‌های تجاری در وضعیت‌های خاص ( قبل از ثبت، پس از ادغام و در حال تصفیه)

محسن شریفی

دوره 6، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 141-172

https://doi.org/10.22054/jclr.2017.7835

چکیده
  نمی توان انکار کرد که انعکاس صریح مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی از جمله شرکت‌های تجاری، آن‌هم در قبال عموم جرایم، بیان ضابطه‌های شکل‌گیری این نوع مسئولیت این موجود‌ها و نیز پیش‌بینی ضمانت اجراهای متنوع و هم‌سو با طبع آن‌ها در قانون مجازات اسلامی، نقطه‌ی عطفی در تاریخ تحولات حقوق کیفری ایران محسوب می‌شود. با این وجود، باید دید پاسخ ...  بیشتر

نیمرخ جرم‌شناختی بزه‌کاران سایبری

، حسین محمد‌ کوره ‌پز؛ سید محمود میرخلیلی؛ عبدالعلی توجهی؛ حمید بهره مند

دوره 3، شماره 9 ، دی 1393، ، صفحه 65-80

چکیده
  چکیده تکنیک نسبتاً نوین نیمرخ‌سازی جنایی با مشارکت جرم‌شناسان، روان‌شناسان و مأمورین اجرای قانون درصدد است تا با به تصویر کشیدن ویژگی‌های احتمالیِ بزه‌کارانِ پر‌خطر از گذرِ بررسیِ آمار و پرونده‌های محکومین پیشین و مصاحبه با بزه‌دیدگان مستقیم یا با مشاهده‌ صحنه جرم و آثار به جای مانده از رفتارِ مرتکب، نیمرخی از آنان ارائه و ...  بیشتر

بسترهایِ مداخله کیفری در حوزه فقر؛ از سیاستِ جنگ با فقر تا سیاستِ جنگ با فقرا

مرتضی عارفی؛ محمد جعفر حبیب زاده؛ جلیل امیدی؛ محمد فرجیها

دوره 7، شماره 26 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 75-107

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.18269.1344

چکیده
  تحققِ عدالتِ اجتماعی از جمله آرمان ها و مسئولیت هایی است که دولت ها وعده تحققِ آن را به شهروندانِ خود می دهند. کاهشِ نابرابری و فاصله طبقاتی، ایجادِ امکانات و فرصت هایِ برابر و تمهید خدماتِ رفاهیِ جامع در زمره رهیافت هایی است که دولت ها می توانند از رهگذرِ آن ضمنِ حمایت از اقشارِ آسیب پذیرِ جامعه، از طرد شدگیِ اجتماعیِ آنان و بروز رفتارهایِ ...  بیشتر

جزیه و تحلیل جغرافیایی جرایم مواد مخدر در شهر کرمان

سید محمد حسینی؛ محمد احسان ابراهیم زرندی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1391، ، صفحه 93-122

چکیده
  احساس امنیت یکی از نیاز های جامعه انسانی و از مهمترین شاخص های کیفیت محیط است امروزه در جوامع شهری پیچیده عوامل گوناگون محیطی در جریان یک تاثیر گذاری متاقبل سبب بروز انواع نابسامانی ها انحرافات و جرائم شده اند. از سوی دیگر بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی به ویژه وقوع جرائم مواد مخدر یکی از مشکلات مهم کشور در مقطع کنونی و دغدغه ای برای ...  بیشتر

طریقیّت یا موضوعیّت روش دادرسی مطالعۀ تطبیقی در فقه امامیّه، حقوق اروپایی و حقوق موضوعه

محمد آشوری؛ جعفر موحدی

دوره 5، شماره 16 ، آذر 1395، ، صفحه 95-115

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.6760

چکیده
  در حقوق اروپایی تأکید بر ساختار و سازمان دادرسی جلوۀ بیش‌تری یافته است. در مقابل، در فقه امامیّه این تأکید بر شخص (مقام دادرس) بیش‌تر متجلّی شده است. در حقوق اروپایی در چنین ساختار و سازمانی، تعدّد مراحل دادرسی (تفکیک عرضی دادرسی) پیش‌بینی شده است که مستلزم تفکیک موضوعی مراحل دادرسی و ضوابط ناظر بر آن است. ازآنجاکه فرآیند دادرسی موصوف ...  بیشتر

تحلیل مفهوم و شرایط تحقق دام گستری با رویکردی تطبیقی در حقوق کیفری آمریکا و ایران

غلامحسین الهام؛ حسین گلدوزیان

دوره 2، شماره 4 ، آذر 1392، ، صفحه 107-135

چکیده
  چکیده مأموران پلیس گاهی برای کشف جرم متوسل به عملیات محیلانه م یشون د. در حقوق کیفری آمریکا اجازهی توسل به چنین عملیاتی داده شده است. در حقوق ایران اصول شرعی و حقوقی، ممنوعیت این اقدامات را اقتضا میکند. در عین حال بر اساس اصل تزاحم؛ در مورد جرایمی مانند اشاعه مواد مخدر با استناد به قاعده اهم در بند ب ماده ( 158 ) قانون مجازات اسلامی، این ...  بیشتر

رویکرد دادگاه‌های ایران و انگلیس به تأثیر رفتار عمدی مقتول در قطع رابطه‌ی علّیت

شهرام محمدزاده

دوره 7، شماره 27 ، مرداد 1398، ، صفحه 109-130

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.32484.1691

چکیده
  چکیده: در بحث رابطه‌ی علیت، ممکن است عواملی بعد از ارتکاب رفتار متهم و پیش از تحقق نتیجه‌ی مجرمانه، در ایجاد آن دخالت کنند به نحوی که انتساب حقیقی واقعه را به متهم با دشواری روبرو سازند. یکی از این عوامل رفتار بزه دیده می‌باشد. گاه رفتار بزه دیده (فعل یا ترک فعل) در حدوث نتیجه‌ی مجرمانه، تسریع یا تشدید آن تأثیر علّی دارد. در این مقاله ...  بیشتر

تقویت حقوق و آزادی های متهم در مرحله تحقیقات مقدماتی دادرسی کیفری مصوب 92

محد مهدی ساقیان

دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1393، ، صفحه 113-136

چکیده
  چکیده قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با تأثیرپذیری از الگوی جهانی دادرسی عادلانه و استفاده از مطالعات تطبیقی با اتخاذ رویکردهای نوین از نظام دادرسی تفتیشی در مرحله تحقیقات مقدماتی فاصله گرفته است. در این میان، مقررات ناظر به حقوق دفاعی متهم، تحولات مهمی داشته و توجه و حمایت از او از همان آغاز فرایند کیفری (مرحله کشف جرم) مورد نظر قانونگذار ...  بیشتر