نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه تهران استادیار دانشگاه تهران

چکیده

حقوقِ تحقیقات جنایی با تمرکز بر قوانین و مقررات به بحث دربارة کشف جرم، شناسایی متهم، اثبات بزهکاری، شناسایی بزهدیده و تعیین میزان آسیبهای مادی و معنوی بر وی میپردازد. فرآیندهای تحقیقات جنایی با شکایت بزهدیده، اعلام مقامات رسمی و غیررسمی، اطلاع رسانی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، حامیان بزهدیده یا کشف جرم توسط پلیس، آغاز میگردد.
چالش اصلی در این مرحله، عدم شکایت و اعلام بزهدیدگی به پلیس و نهادهای عدالت کیفری است. معاینة محلّ بزهدیدگی و بررسی صحنة جرم محورهای اصلی حقوقِ تحقیقات جنایی را تشکیل میدهد. استماع شهادت شهود، اظهارات مطلعان و گزارشات کارشناسی در کشف حقیقت و اثبات بزهکاری مؤثر است که همواره بخشی از مباحث حقوقِ تحقیقات جنایی را تشکیل میدهد. در گذشته حقوقِ تحقیقات جنایی بر بزهکار تمرکز داشته است، تحولات بزهدیده شناسی موجب گردید که حقوقِ تحقیقات جنایی به نقش و جایگاه بزهدیده نیز توجه نماید. این مقاله بر اساس رویکرد حمایتی از بزهدیدگان و بررسی موضوع در قلمروی بزهدیده شناسی نگارش یافته است. اهّم عناوین مورد بحث شامل؛ شروع تحقیقات جنایی و چالشهای آن، نقش بزهدیده در معاینة محلِ و تحقیقی محلّی و نقش بزهدیده در بررسی صحنة جرم میباشد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of the Victim in the Criminal Investigation Rights

نویسنده [English]

  • abbas shiri varnamkhasti

University of Tehran

چکیده [English]

Abstract
Criminal Investigation Rights focuses on laws and regulations to discuss crime detection, identification of the accused, proof of delinquency, identification of the victim and determination of material and moral damage to him. Criminal investigation processes begin with a victim's complaint, the announcement of official and informal officials, information by legal and natural persons, victim supporters, or the detection of a crime by the police.
The main challenge at this stage is the lack of complaints and the reporting of victim to the police and criminal justice institutions. Victimization examination and crime scene investigation are the main axis of the criminal investigation law. The testimony of intuition, testimonials, and expert reports are effective in discovering the truth and proving criminal misconduct, which is always part of the topic of criminal investigation rights. In the past, the law of criminal investigations focused on delinquent, victim studies have caused criminal investigations to pay attention to the role of the victim.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criminal investigation
  • victim
  • complaint
  • declaration
  •  

    • انصاری، ولی‌الله (1380)، حقوق تحقیقات جنایی (مطالعه‌ی تطبیقی)، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.

    • برجس، آن ولبرت؛ رگر، چریل؛ رابرتس، آلبرت آر (1395)، بزهدیده شناسی، نظریهها و کاربردها، ترجمه دکترحمیدرضا ملک‌محمدی، تهران: نشر میزان.

    • بیابانی، غلامحسین (1390)، «جایگاه مدیریت صحنه جرم در جرم‌یابی»، فصلنامه‌ی کارگاه، سال چهارم، شماره 16: صص 140-129.

    • پورعلی، رامین (1395)، بررسی دلایل عدم دادخواهی بزهدیدگان، مطالعه‌ی موردی شهر تهران (1390ـ 1395)، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

    • درنر جی، ویلیام (1363)، بزه‌دیده‌شناسی، ترجمه‌ی عباس شیری، صص 1408 تا 1418، مندرج در  رأی وحدت رویه شماره‌ی 52 مورخ 1/11/1363

    • زنداکبری، صدیقه؛ خدائیان، سید مرتضی (1385)، «بررسی صحنه‌های آتش‌سوزی و انفجار»، تهران: دفتر تحقیقات پلیس آگاهی ناجا.

    • سودرمن، هاری؛ اوکانل، جان (1377)، پلیس علمی -کشف علمی جرایم، ترجمه‌ی یحیی افتخارزاده، چاپ سوم، تهران: انتشارات زوار.

    • شیری ورنامخواستی، عباس (1392)، «رفتار کرامت مدار با بزه‌دیده، اعطای اختیار در مرحله‌ی تعقیب و تحقیق»، مندرج در تازه‌های علوم جنایی، کتاب اوّل، صص 458 تا 461، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.

    • فرجیها، محمد (1390)، «مدیریت امور جرم‌یابی»، فصلنامه‌ی کارگاه، سال چهارم، ، شماره 15: صص 22-6.

    • کدی، برایان (1385)، بررسی جنایی شیشه و رنگ، ترجمه‌ی علی شادکام و حسین دیبایی اصل، تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا.

    • گاردنر، راس ام (1385)، بررسی کاربردی صحنه جرم، ترجمه علی شادکام، تهران: دفتر تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا.

    • مذاکرات و آراء هیأت عمومی دیوان عالی کشور 1381 (1384) تألیف اداره‌ی وحدت رویه و نشر مذاکرات هیأت عمومی دیوان عالی کشور، چاپ روزنامه‌ی رسمی کشور.

    • نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ توجهی، عبدالعلی (1378)، «بزه‌دیده شناسی و مشکل بزه‌‌دیدگی‌های گزارش‌نشده»، مجله‌ی مدرس، شماره‌ی 4: صص 80-71.

    • ونیتن، ای مارک (1393)، «آزار و بی‌توجهی و سوء رفتار نسبت به کودک: گزارش‌دهی الزامی»، ترجمه دکتر حسن قاسمی مقدم، ص 128 تا 130، مندرج در کتاب: دانشنامه بزه‌دیده‌شناسی و پیش‌گیری از وقوع جرم، جلد اوّل، تهران: نشر میزان.