فصلنامه پژوهش حقوق کیفری

آیین دادرسی کیفری

اعتبار امر مختوم کیفری و تفاوت آن با اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی مدنی

محمد آشوری؛ محمدهادی جواهرکلام؛ حسین امتی

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 1-42

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.84810.2746

چکیده

اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده از‌‌‌‌جمله دستاوردهای مهم دادگستری مدرن تلقی می‌‌‌‌شود. مبنای قاعده‌‌ی اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی مدنی جلوگیری از تجدید دعاوی و احتراز از صدور آرای متعارض است و بر همین ‌‌‌‌اساس شرایط استناد به این قاعده در امور مدنی شامل وحدت موضوع، وحدت سبب و وحدت اصحاب دعواست. با ‌‌‌‌توجه ‌‌‌‌به تمایزات ... بیشتر اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده از‌‌‌‌جمله دستاوردهای مهم دادگستری مدرن تلقی می‌‌‌‌شود. مبنای قاعده‌‌ی اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی مدنی جلوگیری از تجدید دعاوی و احتراز از صدور آرای متعارض است و بر همین ‌‌‌‌اساس شرایط استناد به این قاعده در امور مدنی شامل وحدت موضوع، وحدت سبب و وحدت اصحاب دعواست. با ‌‌‌‌توجه ‌‌‌‌به تمایزات بنیادین میان حقوق کیفری و حقوق مدنی، نمی‌‌‌‌توان از معیارها و شرایط تحلیل اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی مدنی، عیناً برای تحلیل اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی کیفری بهره گرفت. اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی کیفری علاوه‌‌‌‌ بر دو مبنای مذکور، مبتنی بر قاعده‌‌ی منع محاکمه و مجازات مجدد است که در اسناد بین‌‌‌‌المللی و منطقه‌‌‌‌ای متعددی مورد‌‌‌‌ تأکید قرار گرفته و از‌‌‌‌ جمله اصول دادرسی عادلانه و منصفانه به‌‌‌‌ شمار می‌‌‌‌آید؛ بنابراین، چنین اعتباری در دادرسی کیفری یک حق بشری نیز تلقی می‌‌‌‌گردد و از جایگاه ویژه‌‌‌‌ای برخوردار است. با‌‌‌‌ عنایت ‌‌‌‌به مبانی پیش‌‌‌‌گفته، شرایط استناد به قاعده‌‌ی اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی کیفری شامل وحدت در رفتار ارتکابی و وحدت اصحاب دعواست؛ البته باید توجه داشت در تحلیل شرط وحدت اصحاب دعوا نیز به ‌‌‌‌دلیل تمایزات دادرسی کیفری و مدنی، از‌‌‌‌جمله اصل نسبی بودن دادرسی مدنی در‌‌‌‌ مقابل جایگاه ویژه‌‌ی نظم عمومی در حقوق کیفری، تفاوت‌‌‌‌های مهمی میان اعتبار امر قضاوت‌‌‌‌شده‌‌ی مدنی و کیفری وجود دارد.

حقوق کیفری عمومی و اختصاصی

ضابطه‌‌ی مساحت در قصاص در پرتو اصل تناسب مجازات با میزان مسئولیت

محمد حسین شاکر اشتیجه

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 43-72

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.73732.2584

چکیده

مطابق ماده‌‌ی 394 ق.م.ا. اگر طول عضو مورد قصاص، کمتر از طول عضو آسیب‌دیده در مجنی‌علیه باشد، ضمن منع سرایت قصاص به عضو دیگر، حکم به پرداخت دیه نسبت به مازاد جنایت شده و مجنی‌علیه شاخصی برای تعیین میزان مجازات در اجرای قصاص است. اما مقنن میزان در عمق جنایت را، صدق عنوان جنایت در عضو مورد قصاص جانی دانسته است. مقنن با برخوردی دوگانه به ... بیشتر

حقوق کیفری عمومی و اختصاصی

کلاهبرداری رایانه ای در نظام‌های کیفری ایران، انگلستان و وِیلز

امیر اعتمادی

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 73-110

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.82798.2714

چکیده

جرم رایانه‌ای اصطلاحی است که دلالتِ ضمنی بر استفاده از شبکه‌های رایانه‌ای به ‌طور خاص دارد. چنین جرایمی فرصت‌های جدیدی برای ارتکاب کلاهبرداری فراهم آورده ‌اند، به ‌ویژه از آن ‌رو که این جرم دربرگیرنده‌ی انواع مختلفی از رفتارها است که با قصد فریب دادن و کسب منافعِ بدون زحمت شناخته شده ‌اند. افزون بر این، بدون شک دسترسیِ افزایش‌یافته ... بیشتر جرم رایانه‌ای اصطلاحی است که دلالتِ ضمنی بر استفاده از شبکه‌های رایانه‌ای به ‌طور خاص دارد. چنین جرایمی فرصت‌های جدیدی برای ارتکاب کلاهبرداری فراهم آورده ‌اند، به ‌ویژه از آن ‌رو که این جرم دربرگیرنده‌ی انواع مختلفی از رفتارها است که با قصد فریب دادن و کسب منافعِ بدون زحمت شناخته شده ‌اند. افزون بر این، بدون شک دسترسیِ افزایش‌یافته به اینترنت موجب می‌شود که افراد مختلف آسان‌تر بزهدیده‌ی کلاهبرداری رایانه‌ای شوند. بر این اساس، در نظام کیفری ایران، جرم کلاهبرداری رایانه‌ای به ‌طور مستقل از کلاهبرداری سنتی (غیر رایانه‌ای) پیش‌بینی شده است، ولی در نظام کیفری انگلستان و وِیلز، جرم مذکور ممکن است زیر عنوان یکی از شیوه‌های سه‌گانه‌ی جرم عامِ کلاهبرداری، شامل کلاهبرداری با اظهار کذب، کلاهبرداری با کوتاهی در افشای اطلاعات و یا کلاهبرداری با سوءاستفاده از موقعیت، رسیدگی شود. نوشتار حاضر، با بررسی عنصرهای سازنده‌ی جرمِ کلاهبرداری رایانه‌ای در نظام‌های کیفری یادشده، به این نتیجه رسیده است که برخی نقص‌ها در رویکرد قانونگذار ایرانی وجود دارند، از جمله میزان مجازات کمتر کلاهبرداری رایانه‌ای در مقایسه با کلاهبرداری سنتی (حتی از گونه‌ی ساده)، که رفع آن‌ها در راستای مقابله‌ی مؤثرتر با مرتکبان جرم مزبور ضروری است.

فقه و حقوق اسلامی

مجازات مُمسک و ناظر در قتل عمد از منظر عدالت کیفری

حسین فرزانه

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 111-142

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.78998.2658

چکیده

در فقه جزا، «ممسک» به کسی گفته می‌شود که فردی را برای ارتکاب قتل توسط دیگری نگه می‌دارد، و «ناظر» دیده‌بان قاتل است. مشهور فقیهان امامیه، با استناد به روایات، برای ممسک مجازات حبس ابد و برای ناظر کوری از طریق شکافتن چشم را مقرر کرده ‌اند. اما در مورد ماهیت این مجازات‌ها، نظریات متفاوتی وجود دارد که عبارتند از: حدانگاری، ... بیشتر

حقوق کیفری و جرم شناسی

رویکرد نظام کیفری استرالیا به جرم‌انگاری سرقت هویت

میثم عباسی لاهرودی؛ محمد رسایی؛ محمد بهرامی خوشکار؛ سید ابوالقاسم نقیبی

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 143-180

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.84663.2744

چکیده

امروزه موضوع سرقت هویت مورد توجه رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفته و به ‌‌عنوان یکی از سریع‌ترین جرایم در حال رشد در سطح جهانی شناخته می‌شود. این مسئله در سطح داخلی و بین‌المللی حائز اهمیت است و می‌تواند عنصری محوری در جرائم فراملی باشد. در این پدیده‌‌ی مجرمانه که عمدتاً به ‌منظور کلاهبرداری انجام می‌شود، فردی هویت متعلق به ... بیشتر امروزه موضوع سرقت هویت مورد توجه رسانه‌ها و افکار عمومی قرار گرفته و به ‌‌عنوان یکی از سریع‌ترین جرایم در حال رشد در سطح جهانی شناخته می‌شود. این مسئله در سطح داخلی و بین‌المللی حائز اهمیت است و می‌تواند عنصری محوری در جرائم فراملی باشد. در این پدیده‌‌ی مجرمانه که عمدتاً به ‌منظور کلاهبرداری انجام می‌شود، فردی هویت متعلق به غیر را بدون آگاهی او مورد استفاده قرار می‌دهد و این موضوع به چالشی بزرگ برای جوامع عصر دیجیتال تبدیل شده است؛ قربانیان این جرم، خسارات مالی و روانی فاجعه‌باری را تجربه می‌کنند و پیامدهای آن برای جامعه بسیار گسترده است. از این‌ رو، در سال‌های اخیر، حوزه‌های قضایی استرالیا نیاز به تصویب جرایمی تحت عنوان جرایم هویتی را احساس کرده ‌اند. این مطالعه با روش توصیفی-تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، ضمن تبیین مفهوم سرقت هویت و مبانی جرم‌انگاری آن، به بررسی و نقد جرایم مقرر در حقوق استرالیا می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که قانونگذاران استرالیا هنوز سرقت هویت را به‌‌ طور دقیق جرم‌انگاری نکرده ‌اند بلکه بیشتر به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و خساراتی که ممکن است در نتیجه‌‌ی سوءاستفاده از اطلاعات شناسایی حاصل شود، توجه داشته‌ اند. درک جرایم هویتی و بازنگری قوانین برای مقابله مؤثر با آن، پیام اصلی این مطالعه است.

حقوق کیفری و جرم شناسی

مدیریت سیاسی -قضایی منطقه ای کردن عملکرد دستگاه عدالت کیفری

یاسر حاجی‌‌پور

دوره 13، شماره 50 ، فروردین 1404، صفحه 181-206

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.85558.2764

چکیده

اصل سرزمینی بودن و اصل برابری افراد در برابر قانون مبین این نتیجه است که قوانین کیفری در یک سرزمین خاص به اجراء درآیند. این همان اصلی است که به اصل سرزمینی بودن قوانین کیفری مشهور است. از طرفی این واقعیت به چشم می‌‌خورد که امکانات و منابع انسانی دستگاه عدالت کیفری، تنوع اقلیمی جرایم و همچنین ناهمگونی جغرافیایی مناطق، مانع عملکرد مؤثر ... بیشتر

تحدید حق شکایت در حقوق کیفری ایران

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1392، ، صفحه 99-117

چکیده

شکایت کیفری تحت شمایل قانونی خود حق مسلّم هر شخص است. از طرفی سوء استفادهاز حق شکایت و بازی با آبروی اشخاص جامعه مورد نهی قانونگذار است. در ایـن بـین ممکـناست کسی بدون سوء نیت و در حالی که خود را محق در دعوا میداند دست به طرح شـکایتکیفری بزند و از این طریق ناخواسته هزینههای مالی و معنـوی سـنگینی بـه طـرف شـکایت بـارنماید. احتیاط در طرح ... بیشتر

تعدد جرم و آثار آن در قانون جدید مجازات اسلامی(مصوب 1392

دوره 2، شماره 5 ، بهمن 1392، ، صفحه 175-196

https://doi.org/10.22054/jclr.2014.578

چکیده

چکیدهتعدد جرم وضعیت خاصی است که در آن فردی مرتکب چند جرم شده و پس از آن درچنگال عدالت گرفتار میشود تا بهخاطر همه آن جرایم مورد محاکمه و مجازات قرار گیرد.دو نکته در این تعریف نهفته است: اولاً، تعدد جرم زمانی مطرح میشود که متهم بیش ازیک جرم را مرتکب شده باشد. ثانیاً، ادعای تعدد جرم زمانی صحیح است که در زمانمحاکمه متهم، وی به خاطر هیچیک ... بیشتر

عنصر معنوی قتل عمدی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

دوره 4، شماره 13 ، اسفند 1394، ، صفحه 43-70

https://doi.org/10.22054/jclr.2015.2397

چکیده

یکی از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده‌ی قتل عمد، عنصر معنوی یا روانی است. درواقع، تفکیک قتل عمدی از غیرعمدی در عنصر معنوی آن‌هاست که دارای اجزای مختلفی از قبیل سوء‌نیت عام (عمد در رفتار یا قصد فعل) و سوء‌نیت خاص (عمد درنتیجه یا قصد نتیجه) است. مقاله حاضر ضمن تبیین عنصر معنوی قتل عمد، علم و اراده را به‌عنوان مهم‌ترین و مبنایی‌ترین اجزاء عنصر ... بیشتر

دامنه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی

دوره 4، شماره 13 ، اسفند 1394، ، صفحه 147-169

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.2408

چکیده

یافته‌های این پژوهه حاکی از آن است که قانون‌گذار در اولین تجربه خود برای شناسایی نهاد مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات 1392، اگرچه قدم مثبتی در جهت پر کردن خلأ قانون موجود در این زمینه برداشته، ولی بی‌نقص عمل‌نکرده است. مواد مرتبط در قانون مجازات 1392 دارای ابهامات و اجمالات فراوانی است که جامعه حقوقی را به انتقاد واداشته و ... بیشتر

جایگاه و حدود اختیارات دادستان در نظام رسیدگی کیفری ایران

دوره 7، شماره 25 ، اسفند 1397

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.12592.1220

چکیده

مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سوالات است که دادستان در فرایند رسیدگی جنایی چه جایگاهی دارد و چه اختیاراتی برای دادستان مطلوب است؟ آیا اختیارات دادستان در نظام رسیدگی کیفری ایران، با جایگاه وی تناسب دارد؟ در این تحقیق ابتدا جایگاه و اختیارات دادستان در مدل مطلوب فرایند رسیدگی جنایی تبیین شده است. در پرتو شناخت مدل مطلوب می‌توان ... بیشتر

چالش‌های تحقق اتهامی بودن مرحله‌ رسیدگی در حقوق ایران

عباس منصورآبادی؛ مهدی شیدائیان؛ فردوس آقا گل زاده؛ زهرا رجائی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1404

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.83938.2732

چکیده

چکیدهدرمورد نظام دادرسی کیفری حاکم بر کشور ایران، این امر تقریبا به یک کلیشه تبدیل شده که از نوع نظام مختلط (تعادلی) است؛ یعنی در مرحله‌ تحقیقات‌مقدماتی از ویژگی‌های نظام تفتیشی، و در مرحله‌ رسیدگی از ویژگی‌های نظام اتهامی بهره می‌برد. حال‌آنکه با تامّل در داده‌های نظری موجود درخصوص نحوه‌ رسیدگی کیفری در دو نظام دادرسی تفتیشی ... بیشتر

مشاهده مقاله

بررسی جرم‌شناختی سازمان‌یافتگی فساد در ورزش

رضا ابوالحسنی؛ تهمورث بشیریه؛ مهدی یوسفی صادقلو

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1404

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.83695.2729

چکیده

در قرن اخیر ورزش یکی از موضوعات مهم مطالعاتی در علوم انسانی بوده و به همین مناسبت رشته‌های جدیدی چون جامعه‌شناسی ورزشی، جغرافیای ورزشی، ایجاد شده است، اما جرم‌شناسی ورزشی کم‌تر دیده ‌شده و دغدغه‌های جرم‌شناسان معاصر در حوزه ورزش مغفول مانده است. این نقیصه در حوزه جرائم سازمان‌یافته ورزشی نمود بیشتری دارد. علیرغم اهمیت وصف سازمان‌یافتگی ... بیشتر در قرن اخیر ورزش یکی از موضوعات مهم مطالعاتی در علوم انسانی بوده و به همین مناسبت رشته‌های جدیدی چون جامعه‌شناسی ورزشی، جغرافیای ورزشی، ایجاد شده است، اما جرم‌شناسی ورزشی کم‌تر دیده ‌شده و دغدغه‌های جرم‌شناسان معاصر در حوزه ورزش مغفول مانده است. این نقیصه در حوزه جرائم سازمان‌یافته ورزشی نمود بیشتری دارد. علیرغم اهمیت وصف سازمان‌یافتگی از منظر حقوق جزا و مطالعات جرم‌شناسانه، این مهم چندان در تحقیقات علوم جنائی موردتوجه قرار نگرفته و جامعه جهانی به شناخت و معرفی ویژگی‌ها و اوصاف سازمان‌یافتگی توجه نشان نداده است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی و توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای به دنبال پاسخ به این سوال است که فساد سازمان‌یافته در حوزه ورزش چه ویژگی‌های داشته و این اوصاف از منظر جرم‌شناختی چگونه تحلیل می‌شوند؟ مطالعات نشان داد که انواعی از تفاوت‌ درجرایم سازمانی با اوصافی نظیر کسب منفعت، امکان مداخله جنایی شخصیت حقوقی، محوریت شرط‌بندی، فساد غیر مجرمانه قابل‌شناسایی است و از منظر نظریات جرم‌شناسی همچون نظریه فشار، رفتار برنامه‌ریزی‌شده، نظریه انتخاب عقلانی، مکتب نئولیبرالیسم و زمیولوژی قابل‌شناسایی هستند. نتیجه آنکه راهکارهایی چون ارائه الگوهای آموزشی، تدوین پیمان جامع مقابله با فساد ورزشی سازمان‌یافته بین المللی و تغییر تعریف فساد در مقابله با آن راهگشا خواهد بود.

مشاهده مقاله

نهاد نظارت الکترونیکی در بوته ارزیابی نظرات بهره وران آن

عارف جعفریان؛ فرید محسنی؛ محمدهادی توکل پور

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 28 مهر 1404

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.82908.2717

چکیده

با پیش‌بینی نهاد نظارت الکترونیکی در ماده 62 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و با تصویب آیین‌نامه اجرایی مراقبت‌های الکترونیکی در سال 1397، این نهاد به صورت رسمی و در مقیاس گسترده شروع به فعالیت نمود. حال از مهمترین دغدغه‌ها، کیفیت اجرا و بازخورد محکومان نسبت به آن است. بر همین اساس با هماهنگی‌های صورت گرفته پرسشنامه‌ای طراحی شد و با ... بیشتر

مشاهده مقاله

تعداد دوره ها	13
تعداد شماره ها	50
تعداد مقالات	270
تعداد نویسندگان	357
تعداد مشاهده مقاله مشاهده مقاله	3,648,253
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	1,095,681
نسبت مشاهده بر مقاله	1,625,10

تعداد مقالات ارسال شده	1,865
تعداد مقالات رد شده	1,175
درصد عدم پذیرش	60
تعداد مقالات پذیرفته شده	274
درصد پذیرش	19
زمان پذیرش (روز)	101
تعداد پایگاه های نمایه شده	110
تعداد داوران	135

دوره 13 (1403-1404)

دوره 12 (1402-1403)

دوره 11 (1401-1402)

دوره 10 (1400-1401)

دوره 9 (1399-1400)

دوره 8 (1398-1399)

دوره 7 (1397-1398)

دوره 6 (1396-1397)

دوره 5 (1395-1396)

دوره 4 (1394-1395)

دوره 3 (1393-1394)

دوره 2 (1392-1393)

دوره 1 (1391-1392)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان