نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

اقرار دلیل سنّتی و رایج برای اثبات مجرمیت بوده و فرض بر این است که انسانِ عاقل به ضرر خودش اقرار نمی‌کند. بااین‌وجود، در برابر این پیش‌فرض واقعیتی وجود دارد که برخی متهمان به جرم مرتکب نشده اقرار می‌کنند. گاهی متهمی که در پلیس اقرار کرده با حضور نزد بازپرس، اتهام را انکار و اقرار را تکذیب می‌کند. به‌نظر نمی رسد این تغییر دیدگاه از پذیرش اتهام به انکار، لزوما به‌علت آگاهی متهم از اعتبار قانونی اقرار نزد مقام قضایی و زیرکی وی برای خنثی‌سازی دلیل اثباتی درست باشد، بلکه گاهی اقرار نکول شده، اجباری و نادرست است. در این مقاله، با استفاده از روش نمونه‌پژوهی، 13 نمونه که بر نقش مأمور پلیس در فرآیند تحصیل اقرار نادرست دلالت داشت، با روش نمونه‌گیری هدفمند، تحلیل شدند. داده‌های پژوهش به شیوه میدانی و با استفاده از ابزارهای تجزیه‌وتحلیل اسناد و مدارک، مشاهده و مصاحبه گردآوری شد. فرایند سه مرحله‌ایِ متهم انگاری نادرست، اجبار متهم به پذیرش اتهام و تحریف اظهارات متهم، پیکره اقرار نادرست تحصیل شده به‌وسیله مأمور پلیس را تشکیل می‌دهد. ضبط بازجویی‌ها به‌موازات آموزش مأموران پلیس درباره شیوه‌های بازجویی صحیح و آگاه کردن آن‌ها درزمینۀ علل اقرارهای نادرست متهمان، می‌توانند راه‌هایی برای پیشگیری یا کاهش تحصیل اقرارهای نادرست باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyze the processes of obtaining false confessions during police investigation

نویسنده [English]

  • Jamshid Gholamloo

University of Tehran

چکیده [English]

Confession is a traditional and common evidence in Criminal cases. It is assumed that the reasonable person, does not plead guilty. However, some of the defendants confessed to the crime in which they actually did not commit and are innocent. In this paper, by using case study method, the 13 cases which a false confession obtained by police, were analyzed. The data were collected by case analysis, observation and interviews. Police place in the forefront of obtaining a false confession. When the police believe a person is a criminal and hasn’t got any evidence, suspect’s confession is the easiest solution to prove accusation and to finish investigation. Police officers obtain a false confession by a three-step process: suspected misclassification, coercion and contamination. Recording interrogations along with training correct ways of interrogation and informing police officers as to false confessions causes and consequences will prevent or reduce false confessions in police investigation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • False confession
  • Criminal evidence
  • Police interrogation
  • Reid Technique
  • Psychological coercion
  • منابع

    الف. فارسی

    • انصاری، ولی‌اله. (1380). حقوق تحقیقات جنایی، چاپ نخست، تهران، سمت.

    • آشوری، محمد. (۱۳۹۵). آیین دادرسی کیفری، جلد اول، چاپ نوزدهم، ویراست پنجم، تهران، سمت.

    • بیکر، ترز ال. (1394). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، چاپ هشتم، تهران، نشر نی.

    • تدین، عباس. (۱۳۸۸). تحصیل دلیل در آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران، میزان.

    • جعفری، مجتبی. (۱۳۹۵). «قلمرو حجیت اقرار در قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392)»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 8، شماره 15.

    • حاجی ده‌آبادی، احمد. (۱۳۹۲). «عدم اعتبار اقرار غیر قضایی در امور کیفری»، مجله حقوق اسلامی، سال دهم، شماره 39.

    •  رضازاده، میترا، نورائی، سیروس. (1392). «کاربرد یا عدم کاربرد اصول اخلاقی در مواضع عام تحقیقات کیفی»، پژوهش‌‌های علوم انسانی، سال پنجم، شماره 25.

    • شمس ناتری، محمدابراهیم. (۱۳۸۴). «جایگاه منع شکنجه در حقوق کیفری ایران و اسناد بین‌المللی»، مجله حقوق خصوصی پردیس فارابی دانشگاه تهران، شماره 9.

    • صادقی، محمدهادی. (۱۳۸۰). «ممنوعیت شکنجه در حقوق اسلام»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره 33.

    • صانعی، پرویز. (۱۳۴۱). «بحث نظری و تحلیلی اقرار ازنظر روانشناسی (بخش دوم)»، مجله کانون وکلا، شماره 82.

    • طالبیان، حسین. (۱۳۹۵). «نقش اقرار در کشف علمی جرم»، نشریه کارآگاه، شماره 36.

    • طباطبایی، سید عبدالرضا. (1381). گزیده‌ای از موارد تجدیدنظر فوق‌العاده، چاپ نخست، تهران، روزنامه رسمی.

    • کریم‌زاده، احمد. (1381). آراء دادگاه‌های عالی انتظامی قضات در امور کیفری، چاپ نخست، تهران، میزان.

    • کی‌نیا، مهدی. (1388). روانشناسی جنایی، جلد اول، چاپ پنجم، تهران، انتشارات رشد.

    • هندیانی، عبداله، مولانا، شقایق. (۱۳۹۰). «تأثیر دلایل سنتی بر بروز اشتباهات قضایی در پرونده‌های کیفری»، نشریه کارآگاه، شماره 16.

    • حسین‌زاده، مینا، حسنجانی، هادی، رحمانی، فرناز. (1394). «اخلاق در پژوهش های کیفی؛ تحلیل مفهوم به روش تحولی راجرز»، اخلاق پزشکی، شماره 32.

    همشهری آن‌‌لاین، (۹ بهمن ۱۳۹۰)، آزادی، پایان کابوس ۱۴ سالة زن اعدامی، کد مطلب۱۵۸۷۱۱. (Url: http://www.hamshahrionline.ir/details/158711