نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق، جزا و جرم شناسی واحد بوشهر، دانشگاه آزاداسلامی، بوشهر، ایران

2 دانشیار، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

آب در حرکات دائمی از طریق چرخه هیدرولوژیکی یک منبع طبیعی است و به همین دلیل درک قانون در این حوزه  دشوار و با نارسایی هایی مواجه است. حقوق آب نیز به عنوان یکی از رشته های نوپای حقوق، سعی دارد تا پدیده های اجتماعی را به نحوی سامان بخشد که علاوه بر رعایت حقوق فردی، حقوق اجتماعی را تحت پوشش قرار دهد. آنچه مسلم است مدیریت منابع آب نمی تواند بدون رفع چالش های حقوقی موجود، بستر لازم را برای کنترل بحران فراهم آورد. درحال حاضر نظام حقوقی و قانونی فعلی آب کشور با شیوه ها و سیاست هایی که بر پایه مقررات سنتی استوار است نمی تواند راهگشای مطلوبی برای مدیریت صحیح و قانونمند تامین پایدار آب برای همه ذی مدخلان و ذینفعان باشد. دولت ها برای تلفیق این منبع طبیعی با الزامات و ضوابط حقوقی مدت زمان زیادی را سپری نموده اند. اخیراً ماهیت واحد و جهانی آب مورد توجه قرار گرفته است. در حقوق ایران سیاست جنایی مشارکتی و اجرایی در حوزه صیانت از منابع آب با چالش هایی مواجه است، از این رو ضرورت دارد تا با وجود مشکلات مربوط به کم آبی، ظرفیت لازم برای پاسخگوئی به مسائل، ایجاد شده و سطح مدیریت اجرایی و عملیاتی مربوط از منظر قانونی ارتقاء یابد و در نهایت سیاست جنایی منسجم و همپارچه منابع آب با حمایت از بسترهای متنوع بحث نهادینه گردد. در فرانسه ، قانون آب در تاریخ 30 دسامبر 2006 شامل اصول تأیید شده در قانون 1992 را به تصویب رسید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که الزامات قانونی صیانت از منابع در فرانسه، کاملاً پیچیده و دسترسی به آن دشوار است، زیرا سیاست جنایی و قانون حاکم بر حفاظت و مدیریت آب در چندین ماده ، قانون ، فرمان و غیره پراکنده است. اما در حوزه الزامات ساختاری نهاد های اجرایی و مشارکتی با پیشرفت هایی مواجه بوده است. گرچه این پیشرفت ها تحت تأثیر قانون اتحادیه اروپا  قرار دارد ولیکن الزامات و چارچوب قانونی این منبع حیاتی به چرخه طبیعی آن، واقعیت اکولوژیکی، محیط های طبیعی و محیط های آبی بیش از تدابیر کیفری و واکنش های رسمی توجه دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Legal requirements for the protection of water resources in the laws of Iran and France in the light of cooperative criminal policy

نویسندگان [English]

  • Seyed Ebrahim Mousavi 1
  • Behzad Razavi fard 2
  • Hossein Gholami 3

1 - PhD student, Department of Law, Criminal and Criminology, Bushehr Branch, Islamic Azad University, Bushehr, Iran

2 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Allameh Tabataba”i University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba”i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Water is a natural resource in constant movement through the hydrological cycle, and for this reason, understanding the law in this area is difficult and faces inadequacies. Water law, as one of the nascent fields of law, tries to organize social phenomena in a way that covers social rights in addition to respecting individual rights. What is certain is that water resource management cannot provide the necessary platform for crisis control without solving existing legal challenges. Governments have spent a long time to integrate this natural resource with legal requirements and regulations. Recently, the unitary and universal nature of water has received attention. In Iranian law, the cooperative and executive criminal policy in the field of water resources protection faces challenges. Therefore, despite the problems related to water shortage, the necessary capacity for accountability should be created and the level of executive and operational management should be improved from a legal point of view, and finally, a coherent and integrated criminal policy of water resources should be institutionalized with the support of various discussion platforms. In France, the water law was adopted on December 30, 2006, incorporating the principles confirmed in the 1992 law. The findings of the research indicate that the legal requirements for the protection of resources in France are quite complex and difficult to access, because the criminal policy and the law governing the protection and management of water are scattered in several articles, laws, decrees, etc. But in the field of structural requirements of executive and cooperative institutions, there have been some improvements. Although these developments are influenced by EU law, the requirements and legal framework of this vital resource pay more attention to its natural cycle, ecological reality, natural environments and water environments than criminal measures and official reactions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criminal policy
  • water resources
  • water rights
  • pollution
  • structural requirements of executive institutions
  • cooperative criminal policy
بدیعی، مریم‌‌السادات، (۱۳۹۳)، سیاست جنایی ایران در قبال جرایم و تخلّفات علیه صنعت آب و فاضلاب، پایان‌‌نامة منتشرنشدة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
بهره‌‌مند، حمید، (1395)، «تحلیل کارایی سیاست کیفری ایران در قبال جرایم مرتبط با آب»، مطالعات حقوق انرژی، شمارة 2 .
پورهاشمی، سیدعباس و عطیه اکرامی،‌ (١٣٩٢‌)، «بررسی‌ چالش‌‌های حقوقی کنوانسیون تهران دربارة حفاظت‌ محیط‌ زیست دریای خزر»، فصلنامة راهبرد، شمارة ٦٩.
حمزوی، سیدعبدالرحمن، (١٣٩٠)، سیاست جنایی ایران در قبال محیط زیست آبی، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
خالقی، ابوالفتح و حجت‌‌اﷲ رشنوادی، (١٣٩٢)، «سیاست تقنینی کیفری ایران در صیانت از منابع آب با عنایت به اسناد بین‌‌المللی»، فصلنامة پژوهش حقوق کیفری، سال دوّم، شمارة ٣.
دبیری، فرهاد و فلورا حیدری، (1396)، «بررسی حقوقی آلودگی‌های زیست‌محیطی خاک، آب و هوا». در: چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست.
روح‌الامینی، محمود، ( 1397)، «آسیب شناسی قوانین ایران در قبال صیانت و حفظ منابع آب های سطحی و زیرزمینی»، مطالعات حقوق انرژی، دورة 4، شمارة 1.
سجادی‌‌فر، داودآبادی، (1395)، اقتصاد آب شهری. اراک، انتشارات نویسنده.
صانعی، پرویز، (١٣٧١)، حقوق جزای عمومی، جلد اول، تهران، گنج دانش.
عظیمی،فاطمه، (1397)، حمایت کیفری از آب در حقوق ایران، همایش ملی بحران کم آبی.
کیس، الکساندر، پیترسند و وینفراید لانک، (١٣٩٢)، حقوق محیط زیست، ترجمة محمّدحسین حبیبی، جلد یک، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران.
مدنیان، غلامرضا و مدنیان، محمّد امین و مدنیان، ایمان و نیکونسب، مریم، (1394)، بحران آب و الزامات رفع چالش‌‌های حقوقی در حقوق آب ایران، دومین همایش ملّی آب، انسان و زمین، اصفهان.
موحد، الهام؛ عابدی، زهرا، (1395)، «تعیین خسارت آلودگی ناشی از پساب آب‌‌شیرین‌‌کن‌های منطقة ویژة پارس جنوبی (مطالعة موردی آب شیرین‌کن نور ویژه)»، نشریة آب و توسعة پایدار، اسفند، شمارة ۲.
موسی‌‌زاده، رضا، (١٣٨٣)، بایسته‌‌های حقوق بین‌‌الملل عمومی، چاپ دوّم، انتشارات میزان.
نجات، سیّدامین و دبیری، فرهاد، (1394)، «بررسی چالش‌های کیفری ناشی از اجرای مادّۀ 688 قانون مجازات اسلامی»، مجلۀ مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورۀ هفتم، شمارۀ دوم.