نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیآت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قانون جزای عرفی (1295. ش)، اولین قانون‌نامه ماهوی در تاریخ تحولات حقوق کیفری ایران می‌باشد. اهمیت این قانون که حدود 38 سال بعد از قانون نامه کنت (1258. ش) تنظیم شد این است که همچون قانون کنت زیر بنای قانون‌های مجازات بعد از خود در ایران را تشکیل می‌دهد. این قانون از حیث تقسیم‌بندی نوین جرایم، مجازات‌ها و تفصیلی که نسبت به قانون کنت داشته و تا زمان تصویب آن بی‌سابقه بوده، اهمیت بسیاری دارد. این مقررات هم نشانگر تحولات حقوق کیفری ایران و هم نشان دهنده فرهنگ حقوقی و اجتماعی ایران یکصد سال پیش است. بسیاری از نهادهای حقوق کیفری کنونی ریشه در سال‌های گذشته، حتی پیش از مشروطه دارد. در عهد ناصری قانون مجازات فرانسه (مصوب1810. م) و برخی از قوانین حکومت عثمانی ترجمه شدند ولی مورد قبول ناصرالدین شاه واقع نگشت. این مقررات مورد نظر نصرت‌الدوله بوده است. در مقاله حاضر ابتدا به فرآیند تنظیم و تصویب قانون جزای عرفی و سپس به گونه‌شناسی جرایم و کیفرها پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Customary Criminal Code and its Role in the Formation of Iranian Criminal Law

نویسندگان [English]

  • mahdi sabooripour 1
  • iraj khalilzadeh 2

1 university of shahid beheshti

2 university of shahid beheshti

چکیده [English]

Customary Criminal Code (1295) is the first substantial code in Iranian criminal law developments . This Code is ratified 38 years after Counte Code (1258) . Its importance is that it makes the substructures of its post criminal codes. This Code is very important due to new division of crimes, penalties and explanations of Counte Code which was unprecedented. These regulations show Iranian criminal law developments and Iranian legal social culture in 100 years ago. Many of current criminal law organizations go back to even pre-constitutional period. In Naseri period, French Penal Code (1810) , and some of Ottoman regulations were translated, but they were not ratified by Naserredin Shah. These laws and regulations were accepted by Nosratodoleh. This article examines ratification of Customary Criminal Code and then analyzes typology of crimes and penalties.
Key Words: Customary Criminal Code، Firooz Mirza Nosratodoleh، Criminal Law Developments، Crimes and Penalties Typology، Organizationology

کلیدواژه‌ها [English]

  • Customary Criminal Code
  • Firooz Mirza Nosratodoleh
  • History of Criminal Law
  • Crimes and Penalties Typology
  • Organizationology
منابع
- اتحادیه، منصوره، و سیروس سعدوندیان. (۱۳۶۹). مجموعه مکاتبات، اسناد، خاطرات و آثار فیروز میرزا فیروز، جلد ۱ (مجالس چهارم و پنجم تقنینیه)، چاپ اول، تهران، نشر تاریخ ایران.
- اتحادیه، منصوره، و سیروس سعدوندیان. (۱۳۷۰). مجموعه مکاتبات، اسناد، خاطرات و آثار فیروز میرزا فیروز، جلد 2 (خاطرات محبس)، چاپ اول، تهران، نشر تاریخ ایران.
- اتحادیه، منصوره، و سعاد پیرا. (۱۳۷۸). نصرت‌الدوله: مجموعه مکاتبات، اسناد، خاطرات فیروز میرزا فیروز، جلد 3، چاپ اول، تهران، نشر کتاب سیامک8.
- بادامچی، حسین. (۱۳۹۱). «جایگاه فرمان اوروکاگینا در تاریخ شکل گیری حقوق سومری»، مجله پژوهش‌های علوم تاریخی، دوره چهارم، شماره اول.  
- بادامچی، حسین. (۱۳۸۲). تاریخ حقوق بین النهرین باستان، چاپ اول، تهران، انتشارات طرح نو.
- بکاریا، سزار. (۱۳۹۳). رسالۀ جرایم و مجازات‌‌ها، ترجمه‌ی محمدعلی اردبیلی، چاپ هفتم، تهران، نشر میزان.
- بلوشر، ویپرت فون. (۱۳۶۹). سفرنامه بلوشر، ترجمه‌ کیکاووس جهانداری، چاپ اول، تهران، انتشارات خوارزمی
- پروین، ناصر الدین، و محمد رسول دریا گشت. (۱۳۸۱). نصرت‌الدوله و میلسپو: پایان ماموریت آمریکایی‌ها در ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات اساطیر.
- چرچیل، جورج. پ. (۱۳۶۹). فرهنگ رجال قاجار، ترجمه‌ غلامحسین میرزا صالح، چاپ اول، تهران، انتشارات زرین.
- زندیه، حسن. (۱۳۹۲). تحول نظام قضایی ایران در دوره پهلوی اول، چاپ اول، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- شعبانی، رضا. (۱۳۷۳). مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تهران، انتشارات قومس.
- شیخ الاسلامی، جواد. (۱۳۶۸). «نصرت‌الدوله فیروز و داستان سقوط وی» مجله‌ی آینده، سال پانزدهم، شماره یک و دو.
- شیخ الاسلامی، جواد. (۱۳۶۸). اسناد محرمانه وزارت خارجه بریتانیا، جلد 1، چاپ دوم، تهران، انتشارات کیهان.
- شیخ الاسلامی، عباس. (۱۳۹۵). تعدد جرم: نظریه‌ها و رویه ها، چاپ اول، تهران، نشر میزان..
- صفایی، ابراهیم. (۱۳۸۱). تاریخ مشروطیت به روایت اسناد، چاپ اول، تهران، انتشارات اقبال.
- عاقلی، باقر. (۱۳۷۳). نصرت‌الدوله فیروز: از رویای پادشاهی تا زندان رضا شاهی، چاپ اول، تهران، نشر نامک.
- عاقلی، باقر. (۱۳۶۹). داور و عدلیه، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی.
- عاقلی، باقر. (۱۳۷۲). تیمور تاش در صحنه سیاست ایران، چاپ دوم، تهران، انتشارات جاویدان.
- عبده، جلال. (۱۳۷۸). چهل سال در صحنه قضایی، سیاسی، دیپلماسی ایران و جهان، چاپ دوم، تهران، نشر رسا.
- غنی، سیروس. (۱۳۷۸). ایران: برآمدن رضا خان، بر افتادن قاجار و نقش انگلیس‌‌ها، ترجمه‌ حسن کامشاد، چاپ دوم، تهران، انتشارات نیلوفر.
- فلور، ویلم، و امین بنانی. (۱۳۹۰). نظام قضایی عصر قاجار و پهلوی، ترجمه‌ دکتر حسن زندیه، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- کسروی، سید احمد. (۱۳۴۰). ‌در راه سیاست، ‌تهران، ‌کتابفروشی پایدار.
- کسروی، احمد. (۱۳۸۸). قانون دادگری، تهران، نشر الکترونیکی.
- گودرزی بروجردی، محمدرضا، مقدادی، لیلا. (۱۳۹۳). تاریخ تحولات زندان، تهران، نشر میزان.
- مجد، محمد قلی. (۱۳۸۹). از قاجار به پهلوی، ترجمه‌ سید رضا مرزانی و مصطفی امیری، چاپ دوم، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- محیط طباطبایی، محمد. (۱۳۲۷).  مجموعه آثار میرزا ملکم خان، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی.
- منشئی، شیدا. (۱۳۸۶). «نصرت‌الدوله فیروز و مجلس چهارم» مجله‌ی فصل‌نامه علمی-پژوهشی تاریخ، سال دوم، شماره ششم.
- میرمحمد صادقی، حسین. (۱۳۹۲). حقوق جزای بین الملل، چاپ چهارم، تهران، نشر میزان.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (۱۳۸۷). کیفرهای جامعه‌مدار دیباچه در: برنار بولک، کیفرشناسی، ترجمۀ علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ هشتم، تهران، انتشارات مجد.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (۱۳۹۵).  جایگاه کانون وکلای دادگستری و وکیل در جامعۀ حقوقی و قانون آیین دادرسی کیفری ایران، 1395، در: حسین غلامی(به کوشش)، علوم جنایی تطبیقی - مجموعه مقالات نکوداشت‌نامۀ دکتر سیلویا تلنباخ، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
- نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین. (سال تحصیلی۹۰-۱۳۸۹). سیاست جنایی «سیاست کیفری عمل‌‌گرا – عوام‌‌گرا»، تقریرات درس سیاست جنایی، دورۀ دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، تهیه و تنظیم: باقری نژاد، زینب. (آذرماه 1391). در: مباحثی در علوم جنایی، به کوشش شهرام ابراهیمی، ویراست هفتم، قابل دسترس در: (www.lawtest.ir).
- هافنر، هری. (۱۳۸۳). قوانین هیتی‌ها، ترجمه فرناز اکبری رومنی، چاپ اول،  تهران، انتشارات حقوقی.
- جمعی از پژوهشگران. (۱۳۹۰). تاریخچه زندان (سرنوشت شیوه‌‌های اعمال کیفر در جوامع غربی)، ترجمه محمدرضا گودرزی بروجردی، تهران، نشر میزان