نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جواد رستمی ¹
• محمدرضا شادمان فر ²

¹ کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی،اصفهان، ایران

² استادیار حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

از جمله مواردی که قانونگذار، مسئولیت کیفری ناشی از فعل دیگری را پذیرفته است، ضمان عاقله می‌‌باشد که به موجب آن، عاقله مکلف است با وجود شرایط مقرر در قانون، دیۀ قتل و جراحات خطایی را از طرف مجرم خطاکار بپردازد. این شیوۀ جبران خسارت در نظام‌‌هایی که به صورت قبیله‌‌ای زندگی می‌‌کرده‌‌اند، فوایدی از جمله وحدت و تعاون بین اعضای قبیله را در پی داشته است. لیکن به نظر می‌‌رسد در حال حاضر و با توجه به ساختار اجتماعی جوامع ارگانیکی امروزی که از یک سو «مسئولیت فردی» در آنها مطرح است و از سوی دیگر، روابط خویشاوندی و حتی خانوادگی در آنها، روز به روز در حال هسته‌‌ای‌‌تر شدن است، وجود چنین ضمانی که برای سهولت ایجاد شده بود، گاه مشکل‌‌ساز نیز خواهد شد و به همین دلیل می‌‌توان اذعان داشت که ضمان مذکور کارایی دوران گذشته را از دست داده است و باید با حذف و یا اختیاری کردن آن، از تأسیسی جدید و کارآمدتر تحت عنوان «صندوق تأمین خسارت‌‌های بدنی ناشی از جرایم خطایی» استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

• ضمان عاقله
• شبهات نهاد عاقله
• حذف و یا اختیاری کردن ضمان عاقله
• صندوق تأمین خسارت‌‌های بدنی ناشی از جرایم خطایی

عنوان مقاله [English]

Removing or Authorizing the Agheleh Guarantee and Proposing the Replacement of the “Physical Injuries Compensation Fund Caused by Mistake Crimes”

نویسندگان [English]

• Javad Rostami ¹
• Mohammad Reza Shadmanfar ²

¹ Department of Law Faculty of Law and Theology Shahid Ashrafi Isfahani University, Isfahan, Iran

² Assistant Professor of Crimical Law and Criminology, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan , Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Of the cases, that the legislator has accepted the criminal liability resulting from the other’s act is agheleh guarantee under section of which the agheleh is bound to pay for the murder blood money and the mistake injuries on behalf of the wrongdoer criminal according to the provisions stipulated in the law. This way of remedy that has been made in systems that lived as tribes, has been followed by many advantages such as unity and cooperation among the tribe members. However, it seems that at present and considering the social structure of current communities in which the kinship relationships and even familial ones are becoming corer day by day, the existence of such a guarantee, which had been created for facilitation, will sometimes become problematic and due to the same reason, it can be stated that the above-mentioned guarantee has lost the efficacy of the past period and one should use the establishment of a new fund in the name of “physical injuries compensation fund due to mistake crimes” by removing or authorizing it.

کلیدواژه‌ها [English]

• Agheleh Guarantee
• Agheleh Institution Doubts
• Removing or Authorizing the Agheleh Guarantee
• Physical Injuries Compensation Fund due to Mistake Crimes