نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد ، ایران

2 دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران

3 استاد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

کمک به افراد در معرض خطر یکی از مهم‌‌ترین هنجارهای اخلاقی‌‌ محسوب می‌‌شود که به عنوان یک عامل حیاتی برای حفظ و تقویّت همبستگی در جوامع، همواره مورد تأکید قرار گرفته است. امّا از آنجا که صرف وجود یک وظیفة اخلاقی نمی‌‌تواند الزامی برای افراد جهت اقدام به رفتارهای نوع‌‌دوستانه باشد، لازم است سیاستگذاران جنایی به منظور گسترش این فرهنگ و ترغیب افراد به انجام رفتارهای مقبول اجتماعی، حمایت کیفری لازم از این قاعدة اخلاقی را در قالب قوانین جزائی به عمل آورند تا از این رهگذر، گامی مهم جهت تأمین منافع و امنیّت اجتماعی بردارند. در راستای این اهداف، قانونگذار جمهوری اسلامی ایران، عدم مداخلة افراد در وضعیّت‌‌های اضطراری را در گسترة قوانین کیفری جرم‌‌انگاری نموده و بر این ارزش اخلاقی تأکید کرده است. این در حالی‌‌ست که در سیستم حقوقی آمریکا به استثناء چند ایالت، به علّت غلبة ارزش‌‌های فردگرایانه بر ارزش‌‌های اجتماعی و اخلاقی، وظیفة قانونی عام برای کمک به افراد در معرض خطر پیش‌‌بینی نشده و سیاستگذاران جنایی تنها در صورت وجود وظیفة خاص و اثبات رابطة سببیّت، ناظر خاص را مستحقّ مجازات می‌‌دانند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A comparative study of bystander intervention in Iranian and American law

نویسندگان [English]

  • Seyede saedeh Hosseini 1
  • Seyed Mahdi Seyyedzadeh sani 2
  • Abdolreza Javanjafari 3

1 PhD in criminal law and criminology, Ferdowsi University of Mashhad

2 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Ferdowsi University of Mashhad

3 Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Helping at-risk people is one of the most important ethical norms that has always been emphasized as a vital factor in maintaining and strengthening solidarity in societies. But since the mere existence of a moral duty cannot be a requirement for individuals to engage in philanthropic behavior, it is necessary for criminal policymakers to develop ethical behaviors in order to develop this culture and encourage individuals to adopt socially acceptable behaviors To this end the legislature of the Islamic Republic of Iran and many European countries have criminalized the non-intervention of people in emergency situations and have thus emphasized this moral value. However, in the American legal system with the exception of a few states, due to the overriding of individualistic values over ethical values, no statutory general duty to assist at-risk individuals has been foreseen, And criminal policymakers can only punish the special observer if there is a specific duty to prove the causal relationship between the abandonment of the act and the criminal outcome.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General bystander
  • Special bystander
  • Legal Obligation
  • Moral obligation
  • criminal liability
  • ابن حزم، (1352) ، المحلی، جلد 10، انتشارات دارالاطباء منیره
  • کلینی، محمدبن یعقوب، (1387(، اصول کافی، محقق: مهدی آیت اللهی، انشارات جهان آرا
  • کلارکسون، سی.ام.وی، ( 1374)، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمة: حسین میرمحمدصادقی، چاپ دوم، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی
  • صانعی، پرویز، (1374)، حقوق جزای عمومی، جلداول، چاپ ششم، تهران: انتشارات گنج دانش
  • فلچر، جورج، (1384)، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری (ترجمه س. م. سیدزاده ثانی)، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی
  • میرمحمدصادقی، حسین، (1392)، جرایم علیه اشخاص، چاپ دوازدهم، انتشارات میزان
  • مجلسی، محمدباقر، (1403)، بحارالانوار، داراحیاء اتراث العربی
  • نجفی، محمد حسن، (1367)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، چاپ سوم، دارالکتب الاسلامیه
  • پوربافرانی، حسن،(1384)، "بررسی ترک فعل در قتل عمدی"، شماره52 ، داردسی
  • حسنی، محمد، (1388)، "مسئولیت مدنی شخص خوددار"
  • عباسی، محمود؛ احمدی، احمد و اله بداشتی، ندا، (1392)،"خودداری از کمک به مصدومین ومسؤولیت های ناشی از آن". فصلنامه حقوق پزشک،56-29‌‌
  • غفاری فارسانی، بهنام،(1394)،"تکلیف به نجات جان افراد در معرض خطر و ضمانت اجرای آن در آرای فقهای -امامیه"، شماره 84، فصلنامه قضاوت،47-25
  • لشنی پارسا، روح الله ، (1387)،"پیشگیری و مقابله با جرم"، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال پنجم، شماره 19
  • فروغی، فضل الله؛ باقرزادگان، امیر؛ میرزایی، محمد،(1395)، "واکاوی فقهی- حقوقی احکام وضعی- تکلیفی ترک فعل باتوجه به رابطه استناد"، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی،سال یازدهم شماره 45، 114-89
  • میرمحمد صادقی،حسین، ( 1385)، "مطالعة تطبیقی ترک فعل به عنوان عنصر مادی جرایم علیه اشخاص"،مجلة تحقیقات حقوقی ، شمارة 41 ،161-133
  • مهر پور، حسین؛ تفرشی، محمد عیسی ؛ ابدالی، مهرزاد، (1380)، "اجرای حقوقی اخلاق"، مدرس علوم انسانی، شمارة 4 ، زمستان80، 140-125
  • یزدیان جعفری، جعفر، (1393)، "بررسی جرم خودداری از کمک به افراد در معرض خطر"، فصلنامه حقوق پزشکی،147-115
  • ابن حزم، (1352) ، المحلی، جلد 10، انتشارات دارالاطباء منیره
  • کلینی، محمدبن یعقوب، (1387(، اصول کافی، محقق: مهدی آیت اللهی، انشارات جهان آرا
  • کلارکسون، سی.ام.وی، ( 1374)، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمة: حسین میرمحمدصادقی، چاپ دوم، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی
  • صانعی، پرویز، (1374)، حقوق جزای عمومی، جلداول، چاپ ششم، تهران: انتشارات گنج دانش
  • فلچر، جورج، (1384)، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری (ترجمه س. م. سیدزاده ثانی)، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی
  • میرمحمدصادقی، حسین، (1392)، جرایم علیه اشخاص، چاپ دوازدهم، انتشارات میزان
  • مجلسی، محمدباقر، (1403)، بحارالانوار، داراحیاء اتراث العربی
  • نجفی، محمد حسن، (1367)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، چاپ سوم، دارالکتب الاسلامیه
  • پوربافرانی، حسن،(1384)، "بررسی ترک فعل در قتل عمدی"، شماره52 ، داردسی
  • حسنی، محمد، (1388)، "مسئولیت مدنی شخص خوددار"
  • عباسی، محمود؛ احمدی، احمد و اله بداشتی، ندا، (1392)،"خودداری از کمک به مصدومین ومسؤولیت های ناشی از آن". فصلنامه حقوق پزشک،56-29‌‌
  • غفاری فارسانی، بهنام،(1394)،"تکلیف به نجات جان افراد در معرض خطر و ضمانت اجرای آن در آرای فقهای -امامیه"، شماره 84، فصلنامه قضاوت،47-25
  • لشنی پارسا، روح الله ، (1387)،"پیشگیری و مقابله با جرم"، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال پنجم، شماره 19
  • فروغی، فضل الله؛ باقرزادگان، امیر؛ میرزایی، محمد،(1395)، "واکاوی فقهی- حقوقی احکام وضعی- تکلیفی ترک فعل باتوجه به رابطه استناد"، فصلنامه پژوهش های فقه و حقوق اسلامی،سال یازدهم شماره 45، 114-89
  • میرمحمد صادقی،حسین، ( 1385)، "مطالعة تطبیقی ترک فعل به عنوان عنصر مادی جرایم علیه اشخاص"،مجلة تحقیقات حقوقی ، شمارة 41 ،161-133
  • مهر پور، حسین؛ تفرشی، محمد عیسی ؛ ابدالی، مهرزاد، (1380)، "اجرای حقوقی اخلاق"، مدرس علوم انسانی، شمارة 4 ، زمستان80، 140-125
  • یزدیان جعفری، جعفر، (1393)، "بررسی جرم خودداری از کمک به افراد در معرض خطر"، فصلنامه حقوق پزشکی،147-115