نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
کیفر، همچون دیگر پدیدارهای اجتماعی، نقش های متعددی را در فرایند تعاملات روزمره میان شهروندان و حتی فراتر از آن، میان ساختارهای موجود در یک جامعه و شهروندان آن ایفا می کند. شماری از این نقش ها آشکار بوده و به سهولت قابل شناسایی هستند. در مقابل، تحمیل مجازات نمایشنامه ای از ایفای نقش های پیچیده و پنهان است که گاه شناخت آنها نه تنها برای شهروندان بلکه حتی برای دست اندرکاران نظام عدالت کیفری نیز دشوار خواهد بود.
مجازات آخرین زنجیره از سلسله ی واکنش های تنبیهی است که در روابط شهروندان با یکدیگر و نیز با ساختارهای اعمال کننده ی قدرت اجتماعی پیوسته اعمال می گردند. مجازات یک تحمیل رنج صرف به عنوان واکنش در برابر بزهکاری نیست؛ مجازات یک فناوری عقلانی است که در قالب اقتصاد تنبیه قابل فهم خواهد بود. فراتر از تصورات مرسوم در خصوص اهداف مجازات ها، تمامی اشکال واکنش های تنبیهی ارتباطی مرموز و پیچیده با مناسبات قدرت برقرار کرده اند. تکرار بی پایان الگوی انضباط – تنبیه در حقیقت، همان هنر ساختن و پرداختن انسان هاست؛ شهروندانی که نخست از طریق اجبار به پیروی از هنجارها به موجوداتی از پیش تسخیر شده بدل گردیده و سپس با بهره گیری از روش های تنبیهی دوباره جامعه پذیر و به تعبیر شایسته تر قدرت پذیر می شوند.
مجازات فناوری به غایت پیچیده ی مطیع کردن است. واکنش کیفری نه مطلقا یک عکس العمل ناخودآگاه برای حراست از ارزش های اجتماعی که یک رفتار محاسبه شده برای وادار کردن شهروندان به تبعیت در برابر قدرت اعمال کننده ی آن است. این اجبار به پیروی به تناسب اشکال مختلف اعمال اقتدار گاه از طریق خشونت و گاه از طریق روش های پیچیده ی ساختن و پرداختن حاصل می گردد. به واسطه ی ارتباط ناگسستنی میان قدرت و مجازات، تغییر در چهره ی قدرت موجب دگرگونی در شیوه های اعمال آن و از جمله الگوهای کیفرگذاری می گردد.
در این مقاله، تلاش بر آن است تا از طریق کالبدشکافی مفهوم پیچیده ی قدرت و نیز با بهره گیری از تبارشناسی تاریخی اشکال این مفهوم، ارتباط میان پدیدار قدرت و واکنش های کیفری آشکار گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The concept of Power in the Sociology of Punishment
نویسندگان [English]
- abdolreza javanjaari bojnordi 1
- seyed javad sadati 2
چکیده [English]
Punishment like other social phenomena plays several roles in social interaction. Some of these roles are explicit but some implicit. The relation between punishment and power is among the implicit roles of these social phenomena.
Punishment is not merely a tool for protecting from Social Solidarity. In contrast, we must see punishment as technology of Power. Punishment can be used to protect and generation of authority. There is deep relation between punitive reactions such as punishment and shapes of power. Power based on the violation uses physical and harsh punishments. But, power based on the industry uses producing punishments. And ultimately, modern power based on the economics of chastisement. Close relation between modern power and science, brings for modern power ability of training and generate law – abiding citizens.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key words: economic of chastisement
- punitive power
- social norms
- violence
- identifiable human
آلبر ماله و آیزاک، ژول( بی تا )، تاریخ قرون جدید، جلد نخست، کتابخانه ابن سینا(بی تا )، تاریخ قرون
جدید، جلد دوم، کتابخانه ابن سینا
- اسفندیاری، محمد صالح( 1394 )، تحلیل جامعه شناسانه زندان، انتشارات مجد
- امیر علائی، شمس الدین( 1357 )، مجازات اعدام، انتشارات دهخدا
- بریث ناچ، سیموس( 1387 )، جرم و مجازات از نظرگاه دورکیم، ترجمه ی محمد ساعد،
انتشارات خرسندی، چاپ نخست، تهران
- تافلر، الوین( 1372 )، جابجایی در قدرت( دانایی و ثروت و خشونت در آستانه قرن بیست
و یکم )، ترجمه ی شهیندخت خوارزمی، چاپ چهار، ناشر: مترجم، چاپخانه ی مهر
- دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل ( 1379 )، میشل فوکو - فراسوی ساختارگرایی وهرمونیتیک، ترجمه ی حسین بشیریه، نشر نی، چاپ دوم، تهران
- دورانت، ویل ( 1371 )، تاریخ تمدن ( اصلاح دینی )،ترجمه ی گروهی از مترجمان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
1371 )، تاریخ تمدن ( قیصر و مسیح )،ترجمه ی گروهی از مترجمان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
1371 )، تاریخ تمدن( رنسانس )،ترجمه ی گروهی از مترجم ان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
( 1371 ، تاریخ تمدن( لویی چهاردهم )،ترجمه ی گروهی از مترجمان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
( 1371 )، تاریخ تمدن( عصر ایمان )،ترجمه ی گروهی از مترجمان،شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
( 1371 )، تاریخ تمدن( عصر ولتر )،ترجمه ی گروهی از مترجمان، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
( 1371 )، تاریخ تمدن( روسو و انقلاب )،ترجمه ی گروهی از مترجمان،شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم
مفهوم قدرت در جامعهشناسی کیفری 37
- دورکهایم، امیل( 1387 )، در باره ی تقسیم کار اجتماعی ، ترجمه ی باقر پرهام، نشرمرکز، چاپ سوم، تهران
- راسل، برتراند( 1390 )، قدرت، ترجمه ی نجف دریابندری، چاپ پنجم، انتشارات خوارزمی
- ژانی، ژانوس( 1388 )، عدالت کیفری در ایران دوره ساسانیان ، ترجمه ی رحیم فروغی
نیک، در تازه های علوم جنایی، به کوشش علی حسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات میزان
- ضیمران، محمد( 1393 )، میشل فوکو: دانش و قدرت، چاپ هفتم، انتشارات هرمس
- فوکو، میشل( 1392 )، مراقبت و تنبیه؛ تولد زندان، چاپ یازدهم، نشر نی
- گالبرایت، جان کنت( 1383 )، آناتومی قدرت، ترجمه ی محبوبه مهاجر، انتشارات سروش
- گارلند، دیوید( 1388 )، مجازات و فناوری قدرت، ترجمه ی رحیم نوبهار، در تازه های علوم جنایی، به کوشش علی حسین نجفی ابرند آبادی
- گمپل، ژان( 1374 )، انقلاب صنعتی قرون وسطی، ترجمه ی مهدی سحابی، نشر مرکز
- گیدنز، آنتونی ( با همکاری کارن بردسال )( 1391 )، جامعه شناسی ، ترجمه ی حسن چاوشیان، چاپ هفتم، نشر نی
- لسکی، گرهارت( 1370 )، قدرت و امتیاز، در استیون لوکس : قدرت؛ فر انسانی یا شر شیطانی، ترجمه ی فرهنگ رجایی، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی
- مارتینژ، رنه ( 1385 )، تاریخ حقوق کیفری در اروپا ، ترجمه ی محمد رضا گودرزی بروجردی، چاپ دوم، انتشارات مجد
- دیاموند، آی اس( 1383 )، تاریخ حقوق کیفری بین النهرین، ترجمه ی نجفی ابرندآبادی،علی حسین و بادامچی، حسین، انتشارات سمت
- هیلنز، جان( 1382 )، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی، چاپ هشتم، نشر چشمه
- مقالات
،« حقوق کیفری و توسعه اقتصادی – صنعتی » ،( - آشوری، محمد و میرزایی، اسدالله( 1391 آموزه های حقوق کیفری دانشگاه رضوی
، شماره ی 4دورکهایم و » ،( - جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، سید محمد جواد ( 1392
38
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، شماره یازدهم، تابستان 1394 تعالی حقوق، شماره ی 4 ،« کارکردگرایی در شناخت کیفرپژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، شماره ،« تحول گفتمانی قدرت » ،( - رهبری، مهدی( 1385ی نخست
- Duff, Antony & D, Garland(1994), A reader on Punishment, Oxford University press
- Garland, David(19990), Punishment and Modern Society, Oxford University Press
- Hudson, Barbara(2003), understanding justice( introduction to ideaperspective and controversies modern penal theory)- open university press
- Lacapra, Dominick(2001), Emile Durkheim( sociologist and philosopher ),Cornell university
- Mathieu Deflem (2008) Sociology of Law Visions of a Scholarly Tradition Cambridge University Press
- Pratt, John(2002), Punishment and Civilization, Sage Publication
)