نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی ، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی مراغه، مراغه، ایران

2 دانشجوی دکتری گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی مراغه، مراغه، ایران

چکیده

چکیده
پدیدة جنگ همواره در طول تاریخ، به ‌عنوان واقعیّتی دردناک در زندگی بشر، سرشار از مصائب متعدّدی بوده و از این ‌رو جامعة جهانی با وضع مقرّرات حقوق بین‌الملل بشردوستانه، سعی در کاهش آثار مخرّب و زیان‌بار آن نموده است. در این ‌بین، افرادی از جمله پزشکان، در برخی مواقع و برخلاف وظایف حرفه‌ای و اصول اخلاقی و با سوءاستفاده از این وضعیّت مخاطره‌آمیز، ضمن نقض مقرّرات بین‌المللی و ضوابط بنیادین اخلاق حرفه‌ای پزشکی و با ابزارانگاری محبوسان جنگی تحت‌الحمایة مقرّرات حقوق بین‌الملل بشردوستانه، مبادرت به اقداماتی غیرانسانی از جمله آزمایش‌های زیست‌شناختی نامتعارف در خلال مخاصمات مسلّحانه نسبت به این افراد نموده و منجر به آسیب‌های شدید جسمی و روحی آنها می‌گردند، که علاوه بر تخدیش چهرة علم پزشکی، موجب تحقّق یکی از شنیع‌ترین جنایات بین‌المللی تحت عنوان «جنایات جنگی پزشکی» می‌شوند. هدف پژوهش حاضرْ تبیین و تحلیل این رهیافت مفهومی از پدیدة جنایت جنگی پزشکی و ارائة مصادیق آن از منظر مقرّرات بین‌المللی و تمایز آن از مفاهیم مشابه بوده است. بر پایة یافته‌های حاصل از این پژوهش، اصلاح مقرّرات بین‌المللی و تدوین قواعد خاص جهت توسعة حمایت از بزهدیدگان این طیف از جنایات بین‌المللی با توجّه به تحوّلات اجتماعی کنونی امری ضروری است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Medical War Crime, Conceptual and Exemplary Approaches

نویسندگان [English]

  • Jamal Beigi 1
  • Farhad Ghahhar 2

1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran

2 Doctoral Student in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University, Maragheh, Iran.

چکیده [English]

 
Abstract
Throughout history, the phenomenon of war, as a painful reality in human life, has always been full of suffering, and therefore the international community has tried to reduce its destructive and harmful effects by enacting international humanitarian law. In the meantime, individuals, including physicians, in some cases and in violation of their professional duties and ethical principles and by abusing this dangerous situation, in violation of international rules and the basic rules of medical professional ethics and with the help of prisoners of war under the protection of international law, unusual biological experiments during armed conflicts against these people lead to severe physical and mental injuries that, in addition to tarnishing the image of medical science, lead to one of the most heinous international crimes called "medical war crimes." The purpose of this study is to explain and analyze this conceptual approach to the phenomenon of medical war crimes and to present its examples from the perspective of international regulations and distinguish it from similar concepts to provide intellectual infrastructure. Special rules are necessary to develop the protection of victims of this range of international crimes in light of current social developments.
Keywords: Medical war crime, International criminal court, Rome Statute, Geneva Convention

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medical War Crime
  • International Criminal Court
  • Rome Statute
  • Geneva Convention
آزمایش، سیّدعلی. (82-1381). تقریرات درس حقوق جزای عمومی، نیم سال دوّم سال تحصیلی.
آقایی‌‌نیا، حسین. (1389). جرائم علیه اشخاص (جنایات)، چاپ دوّم، تهران، انتشارات میزان.
امامی، اسدالله. (1392). نسب و تغییر جنسیّت در حقوق ایران و فرانسه، چاپ اوّل، تهران، انتشارات میزان.
بیگی، جمال و کتانچی، الناز. (1397). «رویکرد دیوان کیفری بین‌المللی به خسارت معنوی قربانیان تعرّضات جنسی»، فصلنامة مطالعات بین‌المللی، سال پانزدهم، شمارة 2.
پلاوسکی، استانیسلاو. (1371). بررسی اصول اساسی حقوق بین‌الملل کیفری، مترجم: علی آزمایش، چاپ اوّل، تهران، انتشارات دانشکدة حقوق دانشگاه تهران.
پوربافرانی، حسن. (1390). حقوق جزای بین‌الملل، چاپ سوّم، تهران، انتشارات جنگل.
تیموری، محمّد. (1389). «بررسی تطبیقی مسؤولیّت مدنی و کیفری ناشی از دست‌کاری ژنتیکی در نظام حقوقی ایران و اسناد بین‌المللی»، فصلنامة حقوق پزشکی، سال چهارم، شمارة سیزدهم.
دورمن، کنوت. (1397). عناصر جنایات جنگی در اساسنامة دیوان بین‌الملل کیفری، مترجم: زهرا جعفری، زهرا محمودی، پریسا سفیدپری، چاپ دوّم، تهران، انتشارات مجد.
رحیمی‌‌نژاد، اسمعیل. (1378). کرامت انسانی در حقوق کیفری، چاپ اوّل، تهران، نشر میزان.
صفری، محسن و امیرشاه‌کرمی، سیّدمهرداد. (1395). «بررسی حقوق اجتماعی افراد تراجنسیّتی، از نگاه اسناد بین‌المللی، نظام حقوقی کامن‌‌لا و حقوق داخلی ایران»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 46، شمارة 2.
عباسی، محمود. (1382). پیوند اعضاء، چاپ اوّل، تهران، انتشارات حقوقی.
محمّدنسل، غلامرضا. (1391). مجموعه مقرّرات دیوان بین‌المللی کیفری، چاپ دوّم، تهران، انتشارات دادگستر.
محمودی جانکی، فیروز. (1382) مبانی، اصول و شیوه‌های جرم‌‌انگاری، رسالة دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدة حقوق دانشگاه تهران.
مقامی، امیر. (1386). جهانی ‌شدن حقوق بین‌الملل کیفری و واکنش ایران، ارائه‌شده به همایش جهانی ‌شدن حقوق و چالش‌های آن، مشهد.
موسوی میرکلائی، سیّدطه. (1392). «راهکارها و ضمانت اجراهای حقوق بین‌الملل بشردوستانه با تأکید بر مادّة 1 مشترک کنوانسیون‌های ژنو 1949»، مجلّة حقوقی دادگستری، دورة 77، شمارة 83.
ویلیامز، جان رنلد. (1389). درس‌نامة اخلاق پزشکی، مترجم: نازآفرین قاسم‌زاده، نریمان سپهروند، چاپ اوّل، تهران، انتشارات گپ.