نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه آزاد واحد تهران - شمال.

چکیده

    آثار مخرب جرایم اقتصادی جنبه‌‌ی فراملی دارد و در عین حال به راحتی کشف نمی‌شوند. این جرایم غالباً مأموران دولتی، فعالان اقتصادی و صاحبان بنگاه‌هایی را درگیر می‌کند که دارای ابزارهایی جهت اخفاء اعمال‌شان می‌باشند. یکی از راه‌ها‌ی مبارزه با جرمِ اقتصادی، همکاری رسمیِ مجرم با مسؤولان قضایی به عنوان مُخبر است. این روش، از یک‌سو امنیت در حوزه‌ی اقتصادی را تضمین کرده و از سوی دیگر، مجرمانِ اقتصادی را در موقعیتی نا‌‌امن قرار می‌دهد. مخبران افرادی هستند که بهتر از هر شخص دیگری از نقشه‌های مجرمانه اطلاع دارند. ترغیبِ آن‌ها به گزارشِ اعمالِ مجرمانه در جهت مبارزه‌ی مؤثر با مجرمین، بسیار مهم است. کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با فساد (مریدا) نقش چنین افرادی را در مبارزه با جرایم، بااهمیت تشخیص داده و در راستای این موضوع مقررات خاصی، از جمله ماده 37 را تحت عنوان «همکاری با مراجع مجری قانون»، وضع کرده است. برطبق این ماده هر کشور عضو، اقدامات مقتضی را اتخاذ خواهد نمود تا افرادی را که در ارتکاب جرم احراز شده برطبق این کنوانسیون شرکت می­کنند یا کرده اند، ترغیب نماید تا اطلاعات مفید را به مراجع صلاحیت دار برای اهداف تحقیقاتی و استنادی ارائه دهند. بنابراین، با توجه به اینکه جرایم اقتصادی دارای دامنه وسیعی هستد و امنیت اقتصادی کشورها را مورد تهدید قرار می­دهند استفاده از مخبرانی که در زمینه جرایم ارتکابی خبرچینی می­کنند می­تواند یکی از روش‌های موثر کشف و تعقیب این جرایم باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Informants in Criminal Procedure of Economic Crime; Conditions and Obstacles

نویسندگان [English]

  • azam mahdavipor 1
  • najmeh shahrani karani 2

چکیده [English]

Economic crimes are important and global issue. Discovering and prosecution of economic crimes are imperative difficult. Often it involves government officials, head of business and companies who have some tools for covering their actions. One way of fight against economic crime is formal cooperation of offender with judicial as informant. This method, in one hand, guarantees security and it will insert economic offenders in unsafe situation in the other hand. Encouraging these people, who have more information about criminal action than anybody else, is important. UN convention on corruption recognized the important role of such people in the fight against crimes and provided certain rules such as article37, under cooperation with law enforcement authorities about this subject. This paper deals with the role of informants in Criminal Procedure of Economic Crime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Criminal Informant
  • Economic Crime
  • Crime disclosing
  • mutual Crime
  • Legitimacy of production of evidence
 
- آشوری، محمد ( 1376 )، آیین دادرسی کیفری، ج 1، تهران، انتشارات سمت.
مجله حقوقی و قضایی ،« ژرفساخت دلیل کیفری » ،( - پورزندمقدم، پژمان ( 1380  دادگستری، شماره 34
- تدین، عباس ( 1388 )، تحصیل دلیل در آیین دادرسی کیفری، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
اصل مشروعیت تحصیل دلیل در پرتو آموزه های حقوق دانان و » ،( - تدین، عباس ( 1388
تازههای علوم جنایی (مجموعه مقالهها)، تهران، بنیاد حقوق میزان. ،« رویۀ قضایی ایران
،« نحوه کسب ادله اثبات و قرائن و امارات جرم و احصاء آنها » ،( - ترخانی، شهریار ( 1384
علوم جنایی (گزیده مقالات مبارزه با مواد مخدر در ایران)، جلد اول، تهران، کمیته معاضدت قضایی ستاد مبارزه با مواد مخدر.
ابراز پشیمانی از ارتکاب جرم اقتصادی و بازرگانی در حقوق » ،( - جعفری، امین ( 1386
. 105 تا 118 ، مجلّه حقوقی دادگستری، شماره 61 ، « فرانسه
تازه های ،« دادرسی عادلانه و مقررات دادرسی کیفری ایران » ،( - رحمدل، منصور ( 1388
علوم جنایی (مجموعه مقالهها)، چاپ نخست، تهران، بنیاد حقوق میزان.
رهیافت جرمشناختی و بزهدیدهشناسی به تروریسم (تحلیل جرم شناختی » ،( - رنالد اتنف ( 1383
. ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 39 ،«( تروریسم
- رهامی، محسن ( 1387 )، چاپ اول، جرایم بدون بزه دیده، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
. - دادخدایی، لیلا ( 1389 )، تعالی حقوق، سال دوم، شماره 6
علوم جنایی، جلد دوم، چاپ ،« کیفرشناسی و توجیه کیفر » ،( - صفاری، علی ( 1384
نخست، تهران، انتشارات سلسبیل.
- گلدوزیان، ایرج ( 1383 )، حقوق جزای عمومی ایران، جلد اول، چاپ هفتم، انتشارات دانشگاه تهران.
- گسن، ریموند ( 1388 )، جرمشناسی نظری، ترجمه مهدی کی نیا، چاپ سوم، تهران : انتشارات مجد.
دادرسی منصفانه و حقوق دف اعی [متهم ] در موضوع ها ی » ،( - لاگوت، استفان ی ( 1384
فصلنامه علمی – پژوهشی مدرس علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران، سال نهم، ،« کیفری
.( ش 1(پیاپی 41
نقش مخبران در آیین دادرسی کیفری ناظر بر جرایم اقتصادی... 155
- معاونت حقوقی و توسعه قضایی قوه قضایی ( 1388 )، چاپ اول، بهترین راهکارها برای
حمایت از شهود در پروندههای کیفری مربوط به جرایم سازمانیافته، تهران، روزنامه رسمی.
،« بررسی نظریه بازدارندگی مجازات ها » ،( - محمودی جانکی، فیروز وس آقایی ( 1387
. فصلنامه حقوق دانشگاه تهران، دوره 38 ، شماره 2
- مرادی، فرزانه ( 1391 )، دادوستد اتهام ی در فرایند دادرسی کیفری با تأک ید بر نظام
حقوقی ایران، پایاننامه کارشناسی ارشدحقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک.
فصلنامه پژوهش ،« جرم اقتصادی؛ تعریف یا ضابطه » ،( - میرسعیدی م و م زمانی ( 1392 حقوق کیفری، سال دوم، شماره چهارم.
- عالیپور، حسن ( 1387 )، توازن میان امنیت ملی و آزادی های فردی در مقابله با جرایم
تروریستی، رساله دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
- نجفی ابرندآبادی، علیحس ین ( 1379 )، تقریرات درس جرم شناسی (کلیات، بزه کاری مزمن، پیشگیری زودرس، جرایم سازمانیافته).
- نجفی ابرندآبادی، علیحسین ( 1384 )، تقریرات درس جرمشناسی(درآمدی بر
جرمشناسی بزهکاری اقتصادی و حقوق کیفری اقتصادی).
علل ارتکاب جرایم » ،( - یوسفی مراغه مهدی، سعادت علی و قادر زارع مهدوی ( 1392
فصلنامه انتظام اجتماعی، سال پنجم، شماره سوم. ،« اقتصادی و راهکارها
- Abadinsky, Howard, 1994, Organized crime, 4th Ed, Chicago.
- Ferguson, Gerry, 2007, Protection and treatment of witnesses and informants under the United Nations Convention against corruption and under
Canadian Law, Symposium on Canada- China Cooperation in Promoting Criminal Justice Reform, Vancouver
- Frindiches, David O, Trusted criminal ''White Collar Crime in Contemporary Society''1995, Wadsworth Publishing Company.
- Jensen, Neil.j: technology and intelligence, journal of money laundering
control, volume 8, no 3,2005.
- Ganong, Elizabeth, “ Involuntary Confessions and the Jailhouse Informant: An Examination of Arizona v Fulminante” (1992), Hastings Constitutional Law
Quarterly.
- Genua, Paul, “Prison Informants: Learning the Lessons of the Jailhouse
Informant” (2007),online.at:http://www.google.com.
156
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، شماره دهم، بهار 1394
- Haglund, Evan, “ Impeaching the Underworld Informant” (1990), 63
Southern California Law Review.
- Pollitt v The Queen (1992), 174 C.L.R. 558 (Aus. H. Ct.)
- Pradel, Jean, (2007), Manuel de Procedure Penal, 13th edition, Paris, Cujas.
- Schur, Edwin, M.(1995), Crimes without victims, Prenice Hall, Inc.
- Sherrin, Christopher, “Jailhouse Informants, Part I: Problems with their
Use” (1997). Criminal Law Quarterly 106 at pp. 106-107.
- Sjogren, Hans and Goran Skogh, 2004, New perspectives on economic
crime, Edward Elgar publishing limited.
- The Swedish national council for crime prevention initiative on research in
to economic crime “FINAL ACCOUNT” 1998 – 2002, brottsfore bygganderadet, 2004.
- Tiedeman, Klaus, 1976, “Phenomenology of Economic crime” council of Europe.
- United States v Bernal-Obesco, 989 F. 2d 331 (1993) (9 th Cir. U.S. C.A).
- Welsh White, “Regulating Prison Informers under the Due Process Clause”
(1991), 4 SUPREME COURT REVIEW 103.