نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
در نتیجه­ی ایراد­های شرعی شورای نگهبان بر لایحه­ی مجازات اسلامی، عملاً یک نوع مجازات به عنوان "تعزیر منصوص شرعی" وارد نظام حقوق کیفری ایران شد که­ بر اساس تبصره 2 ماده 115 از بسیاری از نهادهای موجود در قانون مستثنی گردیده است. شناخت مبانی پذیرش تعزیرات منصوص شرعی، تعداد این مجازات­ها، و سرانجام آثار پذیرش آن در قانون مجازات اسلامی و نقد رویکرد مورد پذیرش قانونگذار، در این مقاله مورد پیگیری قرار می­گیرد. ورود این نوع مجازات به این شکل، دارای اثر عملی قابل توجهی نبوده و تنها بر ابهام فعالان عرصه­ی حقوق افزوده است و امکان نقض حقوق محکومان را فراهم نموده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sharia-based Ta’zir; its Concept in Fiqh and its Legal Examples

نویسنده [English]

  • mohsen borhani

چکیده [English]

Abstract
As the result of the Guardian Council’s objections to the Islamic Penal Code, a kind of punishment as "Sharia-based Ta'zir" has actually entered the Iranian criminal justice system to which a number of rules cannot be applied According to Clause 2 of Article 115 of the Islamic Penal Code. Understanding the bases of this particular kind of punishment, its quantity in our criminal law, the consequences of its entrance into the Islamic Penal Code, and eventually the criticism of the approach adopted by the legislature are followed in this article. It is claimed here that the enactment of this kind of punishment has almost no considerable positive effect and adversely it causes a lot of confusion among jurists and creates the possibility of violation of the rights of the convicted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ta’zir
  • Shria-based Ta’zir
  • nonsharia-based Ta’zir
  • Al ’Had
- ابن فارس، احمد ( 1404 ه ق)، معجم مقاییساللغۀ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول.
- ابن مطهر (علامه حلی) ( 1413 ه ق)، حسین بن یوسف، قواعد الاحکام ، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
- اردبیلی، محمدعلی ( 1387 )، حقوق جزای عمومی، نشر میزان، چاپ نوزدهم.
- اصفهانی، راغب ( 1412 ه ق)، مفردات الفاظ القرآن، دار العلم الشامیۀ، چاپ اول.
- الهام، غلامحسین و محسن برهانی ( 1392 )، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، نشر میزان، چاپ اول.
- الجبعی العاملی (شهید ثانی) ( 1410 ه ق)، زینالدین بن علی، الروضۀ البهیۀ فی شرح اللمعۀ الدمشقیۀ، کتابفروشی داوری.
- الجبعی العاملی (شهید ثانی) ( 1413 ه ق)، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام ، موسسه معارفاسلامی، چاپ اول.
- جعفری لنگرودی ( 1381 )، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، نشر گنج دانش، چاپ دوم.
- حاجی ده آبادی، احمد ( 1389 )، قواعد فقه جزایی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ دوم.
- حر عاملی، محمد بن حسن ( 1409 ه ق)، وسائل الشیعۀ، موسسۀ آل البیت، چاپ اول.
- حلی (فخرالمحققین) ( 1387 ه ق)، محمد بن حسن، ایضاح الفوائد ، موسسه اسماعیلیان، چاپ اول.
- حلی (محقق حلی) ( 1408 ه ق)، محمد بن حسن، شرایع الإسلام ، موسسه اسماعیلیان، چاپ اول.
- حلی (محقق حلی ) ( 1418 ه ق)، محمد بن حسن، مختصر النافع ، موسسۀ المطبوعات الدینیۀ، چاپ اول.
- خمینی، سید روح الله ( 1425 ه ق)، تحریر الوسیلۀ، دارالعلم، چاپ اول.
- خویی، سید ابوالقاسم ( 1422 ه ق)، مبانی تکملۀ المنهاج، موسسۀ احیاء آثار الامام الخویی، چاپ اول.
- صافی گلپایگانی، لطفالله ( 1404 ق)، التعزیر انواعه و ملحقاته ، موسسۀ النشر الإسلامی، چاپ اول.112
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، شماره دهم، بهار 1394
- طریحی، فخرالدین ( 1416 ه ق)، مجمع البحرین، کتابفروشی مرتضوی، چاپ اول.
- طوسی، محمد بن حسن ( 1407 ه ق)، الخلاف، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
- طوسی، محمد بن حسن ( 1407 ه ق)، المبسوط، المکتبۀ المرتضویۀ لإحیاء الآثار الجعفریۀ، چاپ اول.
- طوسی، محمد بن حسن ( 1400 ه ق)، النهایۀ، دار الکتاب العربی، چاپ اول.
- عاملی (شهید اول) ( 1417 ه ق)، محمد بن مکی، الدروس، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول.
- عاملی (شهید اول) ( 1410 ه ق)، محمد بن مکی، اللمعۀ الدمشقیۀ، دار التراث، چاپ اول.
- فراهیدی، خلیل بن احمد ( 1410 ه ق)، العین، نشر هجرت، چاپ اول.
بررسی تعارض اصل 167 قانون اساسی با » ،( - کوشا، جعفر و سید حسین هاشمی ( 1380
نامه مفید، شماره بیستو ششم، تابستان. ،« اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها
- مکارم شیرازی، ناصر ( 1382 )، تعزیر و گستره آن، انتشارات مدرسه الإمام علی، چاپ اول.
- نجفی، محمدحسن ( 1374 )، جواهر الکلام، دار الکتبالإسلامیۀ، چاپ چهارم.
- نوری، میرزا حسین ( 1408 ه ق)، مستدرکالوسائل، موسسۀ آلالبیت، چاپ اول.
- واسطی زبیدی، سید محمد مرتضی، تاجالعروس( 1414 ه ق)، دار الفکر للطباعۀ و النشر و التوزیع، چاپ اول.