چالش های تحقیقات جنایی در پرونده های مرگ در زندان

مهدی غلامپور؛ محمد فرجیها

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 143-174

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.44956.1958

چکیده
   مقالة پیش روی تلاش می‌کند به بررسی برخی از مسائل بپردازد که تحقیقات جنایی در پرونده‌‌های مرگ در زندان را با چالش روبرو می‌سازند. در حالی‌‌ که شاکیان این پرونده‌‌ها انتظار به رسمیّت ‌‌شناخته شدن شکایت خود از سوی نظام عدالت کیفری را دارند، وجود برخی از چالش‌‌ها موجب به حاشیه ‌‌راندن و در نهایت عدم دسترسی آنها به عدالت در این ...  بیشتر

حقوق کیفری و جرم شناسی
رویکرد سیاست کیفری ایران در مواجهه با اعتراضات اجتماعی ایران

سعید اکبری؛ محمد علی حاجی ده آبادی؛ محمد خلیل صالحی

دوره 12، شماره 46 ، فروردین 1403، ، صفحه 145-188

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.70353.2525

چکیده
  اعتراضات اجتماعی که بیانگر انتقاد مردم از حاکمیت یا عملکرد تمام یا بخشی از آن است می‌تواند مسالمت‌‌جویانه یا خشونت‌آمیز باشد. ارائه‌‌ی معیاری دقیق برای شناخت  اعتراضات مسالمت‌آمیز از خشونت‌آمیز بسیار حائز اهمیت است، اعتراضات مسالمت‌آمیز باید به موجب قوانین به رسمیت شناخته شوند و اعتراضات خشونت‌آمیز مورد ممنوعیت قرار گیرند. ...  بیشتر

فقه و حقوق اسلامی
واکاوی فقهی موضوع حد مسکر و مجازات تکرار آن در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، از احتیاط بی‌مورد تا احتیاط ننمودن

احمد حاحی ده آبادی؛ مهدی نارستانی

دوره 12، شماره 47 ، تیر 1403، ، صفحه 147-170

https://doi.org/10.22054/jclr.2025.66998.2468

چکیده
  استعمال و استفاده‌‌ی مسکر از گناهانی است که در آیات و روایات متعددی زشتی و حرمت آن بیان و تأکید شده و مجازات شرب آن هشتاد ضربه شلاق بیان ‌شده است. پس از انقلاب، قانونگذار بر اساس اصل چهارم قانون اساسی به جرم‌انگاری این جرم در قانون حدود و قصاص و مقررات آن مصوب ۱۳۶۱ و قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ پرداخت. ...  بیشتر

حقوق کیفری عمومی و اختصاصی
ماهیت پرداخت تفاضل دیه از سوی ثالث و آثار آن

محمد رسول آهنگران؛ مهرداد سعیدی

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 153-179

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.59256.2290

چکیده
  در مواردی که دیه‌‌ی قاتل بیشتر از مقتول باشد و اولیاءدم خواستار قصاص باشند، استیفای قصاص مستلزم رد تفاضل دیه به قاتل از سوی اولیاءدم است. حال چنانچه شخص ثالث به هر نیّت و مقصودی و بدون اذن اولیاء‌‌دم و به نام خود تفاضل دیه را بپردازد جای طرح این سؤال است که ماهیّت حقوقی این عمل چیست و چه آثاری در پی خواهد داشت. اهمّیّت موضوع بیش از ...  بیشتر

کیفر شناسی
واکاوی جایگاه میانجی‌گری در شوراهای حلّ اختلاف با رویکرد جامعه‌شناختی؛ (از منظر اعضای شعب شوراهای تهران)

حمید نادری؛ محمد متین پارسا؛ محمد پورمازار

دوره 12، شماره 45 ، دی 1402، ، صفحه 153-192

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.75156.2608

چکیده
  میانجی‌گری کیفری به مثابة روشی جایگزین در جهت مصالحه اجتماعی محسوب می‌شود که با حضور طرف‌های یک اختلاف کیفری و نقش‌آفرینی شخصی ثالث به نام میانجی‌گر برگزار می‌شود. نوشتار حاضر تلاش دارد تا با رویکردی جامعه‌شناختی به واکاوی میانجیگری کیفری در شوراهای حلّ اختلاف تهران بپردازد. روش پژوهش مورد استفاده کیفی به شیوة تحلیل مضمون (تماتیک) ...  بیشتر

تحلیل عنصر محور رکن معنوی جنایات عمدی در صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی

ایمان محترم قلاتی؛ جلال الدین قیاسی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1396، ، صفحه 155-196

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.10905.1190

چکیده
  چکیدهرکن معنوی جرایم عمدی در صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی، در ماده 30 اساسنامه رم تبیین شده است. این ماده به مثابه قاعده‌ای عمومی است و در مورد تمام جرایم در صلاحیت دیوان، به استثنای مواردی که به غیرعمد بودن آنها تصریح شده، اعمال می‌شود. اساسنامه با تعریف اصطلاحات قصد و آگاهی در ارتباط با هر یک از اجزاء رکن مادی جرایم، نخستین سند ...  بیشتر

حقوق کیفری عمومی و اختصاصی
قتل‌‌های سادیسمی در پزشکی و حقوق کیفری ایران

علی کاکو جویباری؛ رجب گلدوست جویباری؛ مهدی اسماعیلی

دوره 12، شماره 44 ، مهر 1402، ، صفحه 163-197

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.65667.2436

چکیده
  اهمیت جرم قتل از گذشته تا به امروز مورد توجه بوده است و این پدیده‌‌ی مجرمانه،نه تنها از لحاظ میزان مجازات پیش‌‌بینی‌‌شده برای آن، بلکه تعیین مسئولیت کیفری در این گونه از جنایت نیز بحث برانگیز است. چنانچه این جنایت توسط یک فرد به ظاهر نامتعارف چون شخص سادیسمی ارتکاب یابد عنوان قاتل سادیسمی را به خود می‌گیرد که در پهنه‌‌ی حقوق کیفری ...  بیشتر

باز اندیشی در مفهوم مسئولیت کیفری فعل غیر

مجتبی جعفری

دوره 6، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 173-200

https://doi.org/10.22054/jclr.2017.12330.1216

چکیده
  حقوق کیفری مدرن بر پایه‌ی چهار اصل مهم استوار گردیده است که عبارت‌اند از: اصل قانون‌مندی، اصل لزوم ارتکاب رفتار، اصل تقصیر و اصل شخصی‌بودن مسئولیت کیفری. در واقع، این اصول با هدف تحقق بهتر عدالت در قلمرو حقوق کیفری به‌وجود آمده‌اند. به‌موجب اصل اخیر، هر کس فقط به خاطر رفتاری که شخصاً مرتکب شده است مسئول است و هیچ‌کس را نمی‌توان ...  بیشتر

مدیریت پیشگیری وضعی از جرم در پلیس ایران

علی افراسیابی؛ ابوالفتح خالقی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1393، ، صفحه 82-98

چکیده
  در مدیریت دانش پیشگیری از جرم، منابع علمی و گزارش پرو ژههای اجرایی پیشگیری وضعی از جرم گردآوری، سازماندهی و تسهیم میشوند. سؤالی که مطرح میشود اینکه به چه دلایلی مدیریت دانش پیشگیری وضعی از جرم در پلیس ایران ضروری است و این دانش در ساختار پلیس ایران چگونه مدیریت میشود؟ پلیس ایران سازمان دولتی، سلسله مراتبی و متمرکز است. در این قبیل ...  بیشتر

«بررسی تطبیقی موضوع و ماهیت اجازه و حکم قانون در پرتو سرزنش پذیری اخلاقی »

کامران محمودیان اصفهانی؛ محمد علی اردبیلی؛ محمد آشوری؛ نسرین مهرا

دوره 7، شماره 26 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 109-134

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.19205.1357

چکیده
  یکی از تعبیرات جدید قانون مجازات اسلامی 1392 دربارۀ علل موجهه جرم «حکم یا اجازۀ قانون» است. در نوشتار حاضر ضمن توضیح موضوع این موارد، ماهیت علل مزبور را با روشی توصیفی تحلیلی و تطبیقی با نگاهی به حقوق کیفری برخی از کشورهایِ دارای حقوق نوشته (فرانسه، سوریه، لبنان، اردن) ارزیابی نموده‌ و به همین روش دکترینِ یکی دیگر از عوامل اباحه ...  بیشتر

تحلیل جرم اظهارنظر غیرقانونی بازرس و حسابرس نسبت به اطلاعات مالی ارائه‌شده

سید منصور میر سعیدی؛ محمد جوانمردی

دوره 5، شماره 16 ، آذر 1395، ، صفحه 117-148

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.6761

چکیده
  این پژوهش به بررسی و تبیین عناصر متشکله جرم «تخلف از مقررات قانونی ناظر به بررسی و اظهارنظر یا تهیه گزارش مالی، فنی یا اقتصادی یا هرگونه تصدیق مستندات و اطلاعات» به‌عنوان ‌یکی از مهم‌ترین جرایم بورسی پرداخته است. «تخلف از مقررات قانونی راجع به بررسی و اظهارنظر یا تهیه گزارش مالی، فنی یا اقتصادی در خصوص اطلاعات و اسناد قابل‌ارائه ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی دو نظریه تعاملی گرایی و پنجره های شکسته و آثار آنها بر سیاست جنایی

باقر شاملو؛ ندا محتشمی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1391، ، صفحه 123-158

چکیده
  نظریه تعامل گرایی و سیاست تسامح صفر دو رویکرد متعارض در جرم شناسی و سیاست جنایی تلقی می شوند . نظریه مزبور الگویی الهام بخش برای اندیشه ی تحدید دامنه ی مداخله ی نظام عدالت کیفری و تسامح هرچه بیشتر در قبال جرائم و سیاست مذکور به عنوان تجلی گاه نظریه پنجره های شکسته جلوه ای از جنبش نظام کیفری و سخت گیری افزون تر در واکنش نسبت به اعمال مجرمانه ...  بیشتر

«جرم شناسی عصب»؛ رویکردی نوین در تحلیلِ جرایم خشونت آمیزِ اطفال و نوجوانان (با تاکید بر منحنی سن- جرم)

مسعود مصطفی پور؛ سید محمد حسینی

دوره 5، شماره 19 ، شهریور 1396، ، صفحه 127-196

https://doi.org/10.22054/jclr.2017.13107.1229

چکیده
  چکیده؛ از مهم‌ترین جرایم موجود در قانون مجازات اسلامی، جرایم خشونت­آمیز است. جرایم خشونت­آمیز طیف گوناگونی از جرایم را در بر می­گیرد که به‌رغم اختلاف­های فراوان، در دارا بودن عنصر «پرخاشگری» با یکدیگر مشترک هستند. برخی از پژوهش­های صورت­گرفته در خصوص منحنی «سن-جرم» اثبات‌کننده‌ی آن است که از میان چهار گروه ...  بیشتر

نقش مُخبران در آیین دادرسی کیفری ناظر بر جرایم اقتصادی؛ مقتضیات و موانع

اعظم مهدوی پور؛ نجمه شهرانی کرانی

دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1394، ، صفحه 129-156

چکیده
      آثار مخرب جرایم اقتصادی جنبه‌‌ی فراملی دارد و در عین حال به راحتی کشف نمی‌شوند. این جرایم غالباً مأموران دولتی، فعالان اقتصادی و صاحبان بنگاه‌هایی را درگیر می‌کند که دارای ابزارهایی جهت اخفاء اعمال‌شان می‌باشند. یکی از راه‌ها‌ی مبارزه با جرمِ اقتصادی، همکاری رسمیِ مجرم با مسؤولان قضایی به عنوان مُخبر است. این روش، از ...  بیشتر

مطالعه تعزیرات منصوص شرعی در فقه و حقوق کیفری ایران

حمید رضا زجاجی؛ محمود مالمیر

دوره 7، شماره 27 ، مرداد 1398، ، صفحه 131-163

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.27818.1552

چکیده
  در پی ایراد شرعی شورای نگهبان، عنوان فقهی «تعزیر منصوص شرعی» وارد نظام حقوق کیفری ایران شد. و اعمال بسیاری از نهادهای تاسیسی که جنبه ارفاق‌آمیز دارد مانند تعویق صدور حکم وتعلیق اجرای مجازات و مرور زمان متوقف بر این شده است که از مصادیق تعزیرات منصوص نباشد. این در حالی است که قانونگذار هیچ تعریفی از تعزیر منصوص شرعی بعمل نیاورده ...  بیشتر

تحلیل انتشار حکم محکومیت در حقوق کیفری ایران از نگاه فلسفه کیفری

لمیاء رستمی؛ محمد کاظم زارع

دوره 2، شماره 4 ، آذر 1392، ، صفحه 137-165

چکیده
  چکیده انتشار حکم محکومیت از جمله ضمانت اجراهای شرمسارکننده است که میراثدار کیفرهای ترذیلی در گذشته قلمداد می شود. ازآنجاکه شناخت فلسفه کیفرها و تطبیق ضمانت اجراها با آن ها در ارزیابی اقدامات مزبور و افزایش کارایی آن ها بسیار مؤثر است. لذا در نوشتار حاضر، این ضمانت اجرا از منظر فلسفه کیفری مورد بحث قرار گرفته است. در یک نگاه کلی، فلسفه ...  بیشتر

مفهوم موسع اقدامات مجرمانه مشترک در حقوق کیفری بین الملل

مجتبی جانی پور؛ معصومه لادمخی

دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1393، ، صفحه 137-164

چکیده
  دکترین اقدامات مجرمانه مشترک به عنوان یک نمونه از مسئولیت کیفری در حقوق کیفری بین المللی مطرح است. این مفهوم به صورت صریح، نخستین بار توسط شعبه تجدیدنظر دادگاه کیفری بین المللی یوگسلاوی سابق و در سال 1999 در پرونده تادیچمطرح شد. اما پیشاز این هم بارها توسط رویه قضایی بین المللی مورد تأکید قرار گرفته بود. از آن پس، این مفهوم به ...  بیشتر

متناسب بودن تعقیب کیفری: مفهوم، مبانی و جلوهها در حقوق ایران و انگلستان

علیرضا جمشیدی؛ علیرضا نوریان

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1392، ، صفحه 143-161

چکیده
  متناسب بودن تعقیب به این معناست که دادستان میتواند تعقیب دعوای کیفری را متوقـفسازد. به بیان دیگر دادستان در صورتیکه معتقـد باشـد تعقیـب بـه نفـع عـدالت نیسـت، اختیـارخواهد داشت از انجام تحقیق خودداری کند. در حقوق انگلستان، به این اصل به عنوان یکی ازاصول مهم حاکم بر تعقیب توجه شده است که تعلیق تعقیب، ترک تعقیب و پذیرش بزهکاریاز جمله ...  بیشتر

استفاده ی غیرمجاز پلیس از دستگاه ردیاب؛ جلوه ای از نقض حریم خصوصی در رویه ی قضایی دیوان عالی ایالات متحده و دستاوردهای آن

جواد صالحی

دوره 3، شماره 8 ، مهر 1393، ، صفحه 145-161

چکیده
  تحت نظر گرفتن تردد خودروها با استفاده از دستگاه ردیاب از رفتارهای معمول پلیس در ایالات متحده است. پلیس ترددهای مشکوک به حمل مواد مخدر آنتونی جونز را با اتصال دستگاه ردیاب به خودروی وی بدون مجوز دادگاه ثبت می کند. اگرچه دادگاه بدوی این رفتار پلیس را نقض حریم خصوصی آنتونی جونز تلقی نمی کند، لیکن دادگاه تجدیدنظر این رفتار پلیس را نقض حریم ...  بیشتر

تحلیل برساختگرایانه ی فرایند جرمانگاری در ایران بر اساس نظریه واقعیت اجتماعی جرم

سپیده میر مجیدی؛ محمد جعفر حبیب زاده؛ محمد فرجیها؛ جلیل امیدی

دوره 4، شماره 14 ، فروردین 1395، ، صفحه 145-172

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.3957

چکیده
  بر اساس نظریه برساختگرایی اجتماعی، جرم یک پدیده اجتماعی است که خارج از ذهن بشر وجود عینیِ مستقلی ندارد و آنچه جرم به شمار میرود، بسته به اینکه چه کسی آن یک واقعیت » را تعریف میکند، گوناگون است؛ بنابراین، در روابط میان افراد، با برساخت مواجهیم. مقاله حاضر با اتخاذ موقعیت میانه از رویکرد برساختگرایی « اجتماعی از جرم که معتقد است ...  بیشتر

تحلیل جرم شناختیِ جرایم اقتصادی

شهرام ابراهیمی؛ مجید صادق نژاد نایینی

دوره 2، شماره 5 ، بهمن 1392، ، صفحه 147-174

چکیده
  چکیدهآنچه امروزه به جرم اقتصادی مشهور شده است، متضمن لطمه شدید به نظام اقتصادی هر کشورو نیز نظام اقتصادی بین المللی یعنی چرخه تولید، توزیع، حمل و نقل، مصرف و پول اس ت. لذاسازمانهای بین المللی مانند سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا نیز در دهه اخیر در این خصوص،سیاست جنایی افتراقی با گرایش سختگیرانه پیشبینی کردهاند. ازآنجاییکه مصادیقی ...  بیشتر

نقش جنسیت مؤنث در ارتکاب و پیشگیری از جرایم جنسی

سید حسین حسینی؛ صادق صفری

دوره 3، شماره 11 ، تیر 1394، ، صفحه 147-167

چکیده
       بر اساس یافته­های جرم­شناسی در فرایند فعلیت یافتن قصد مجرمانه، عوامل مختلفی نقش ایفا می­کنند. ویژگی­های خاص زیستی، روانی و اجتماعی بزه­دیدگان به عنوان یکی از این عوامل، همواره در محاسبات مجرمان برای ارتکاب جرم و شکل­گیری وضعیت­های پیش­جنایی اهمیت زیادی دارد. در این راستا برخی افراد نظیر زنان به لحاظ ویژگی­های ...  بیشتر

چالش تعیین دادگاه ایرانی صالح در رسیدگی به جرایم ارتکابی اشخاص بی تابعیت در خارج از کشور

سیدمحمدصادق طباطبایی؛ سیدحسین اسعدی

دوره 4، شماره 12 ، مهر 1394، ، صفحه 147-175

https://doi.org/10.22054/jclr.2015.1841

چکیده
  توانایی و تکلیف رسیدگی هر دادگاهی به یک اتهام، مبتنی بر صلاحیت قانونی آن مرجعقضایی است. در صورت ارتکاب جرم در خارج از کشور، تعیین دادگاه ایرانی صالح، مستلزمصلاحیت فرامرزی دادگاه های ایران است. آنچه صلاحیت فرا سرزمینی دادگاه های ایران راتوجیه می کند ضوابطی است که با توجه به شخصیت متهم، قربانی جرم و نوع جرم تعیینمی شود. پس از احراز صلاحیت ...  بیشتر

دامنه مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی

سید درید موسوی مجاب؛ علی رفیع زاده

دوره 4، شماره 13 ، اسفند 1394، ، صفحه 147-169

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.2408

چکیده
  یافته‌های این پژوهه حاکی از آن است که قانون‌گذار در اولین تجربه خود برای شناسایی نهاد مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات 1392، اگرچه قدم مثبتی در جهت پر کردن خلأ قانون موجود در این زمینه برداشته، ولی بی‌نقص عمل‌نکرده است. مواد مرتبط در قانون مجازات 1392 دارای ابهامات و اجمالات فراوانی است که جامعه حقوقی را به انتقاد واداشته و ...  بیشتر

« تخفیف حبس »در قانون نامه جنایی 1392

علی شجاعی

دوره 2، شماره 7 ، تیر 1393، ، صفحه 149-164

چکیده
  چکیدهاشاره « تقلیل حبس به میزان یک تا سه درجه » بند الف مادهی 37 قانون نامه ی جنایی 1392 به« تقلیل » نوع نگارش قانون گذار در ماده ی 37 به گونه ای است که دو تفسیر از واژه ی .« کرده استدر این بند در معنای عام به کار رفته و هر دوی « تقلیل » ممکن است. بر پایه ی تفسیر نخست، واژه یرا دربر می گیرد. این تفسیر بر سه استدلال احراز نظر ...  بیشتر