غلامرضا قلی پور؛ نسرین مهرا
چکیده
چکیده بهرهمندی از دادرسی منصفانه، یکی از مهمترین حقّهای بنیادین بشر است که امروزه در ردیف هنجارهای اساسی قرار گرفته و در قانونهای اساسی شماری از کشورها، به اساسیسازی این مفهوم یا موازین آن پرداخته شده است. آنچه از رویکرد تاریخی مهم است، جایگاه دادرسی منصفانه در قانون اساسی مشروطه، بهعنوان نخستین قانون اساسی ایران است. ...
بیشتر
چکیده بهرهمندی از دادرسی منصفانه، یکی از مهمترین حقّهای بنیادین بشر است که امروزه در ردیف هنجارهای اساسی قرار گرفته و در قانونهای اساسی شماری از کشورها، به اساسیسازی این مفهوم یا موازین آن پرداخته شده است. آنچه از رویکرد تاریخی مهم است، جایگاه دادرسی منصفانه در قانون اساسی مشروطه، بهعنوان نخستین قانون اساسی ایران است. پرسش اصلی این است که تدوینکنندگان این قانون چه رویکردی نسبت به دادرسی منصفانه داشتهاند؟ پژوهش حاضر نشان میدهد که مسئلة «امنیّت قضایی» مورد توجّه قوّة بنیادگذار قرار گرفته و در همین راستا، پارهای از موازین دادرسی منصفانه، مانند قانونمندی، قضاءمندی، حریم خصوصی، استقلال قضایی، دسترسی به عدالت، منع بازداشت غیرقانونی و ... بهعنوان هنجار برتر شناسایی و اساسیسازی شده است. با این حال، از موازین مهمّی چون انگارة بیگناهی، دسترسی به وکیل، نفی شکنجه و ... سخنی به میان نیامده است. از این رو، میتوان گفت قانون اساسی مشروطه شکل ناقصی از دادرسی منصفانه را اساسیسازی کرده است.