TY - JOUR ID - 9296 TI - دفاع مقابله به مثل از منظر رویه محاکم کیفری بین المللی JO - فصلنامه پژوهش حقوق کیفری JA - JCLR LA - fa SN - 2345-3575 AU - باقری, نادیا AU - جانی پور, مجتبی AU - سبحانی, مهین AD - سایر AD - دانشیار AD - استادیار Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 7 IS - 24 SP - 163 EP - 196 KW - مقابله به مثل KW - تلافی KW - دکترین دستان پاک KW - حقوق کیفری بین‌‌المللی KW - رویة قضایی بین‌‌الملل DO - 10.22054/jclr.2018.1474501266 N2 - چکیده؛ مقابله به مثل برگردان اصطلاح لاتین «تو نیز هم» است. این اصطلاح بدین معناست که «شما نباید مرا مجازات کنید، چراکه شما نیز مرتکب همان جرم شده‌‌اید». این دفاع نخستین بار در خلال محاکمات نورنبرگ در پروندة دریاسالار داتیتز به صورت ضمنی مورد پذیرش قرار گرفت. مبنای اصلی این استدلال دکترین دستان پاک است که به موجب آن «اگر یک طرف منازعه مرتکب جرایم معینی شود، دستانش برای تعقیب یا مجازات اتباع طرف مقابل به دلیل ارتکاب جرایم مشابه پاک نیست».اخیراً محاکم کیفری جدیدتر در پروندة صدام حسین و اسلوبودان میلوسویچ هم با ایراد چنین دفاعی از سوی متهمان مواجه شدند. در واقع، اگرچه برخی به صراحت از بی‌‌اعتباری چنین دفاعی در برابر ارتکاب جرایم بین‌‌المللی سخن رانده‌‌اند، به دلیل ابهام‌‌های موجود و عدم توجّه کافی حقوقدانان، این دفاع همچنان توسط متهمان به جرایم بین‌‌المللی ایراد می‌‌گردد و مشخص نیست که حقوق کیفری بین‌‌المللی تا چه حد برای چنین دفاعی اعتبار قایل است. این مقاله با بررسی رویة قضایی دادگاه نورنبرگ و سایر دادگاه‌‌های کیفری بین‌‌المللی به این نتیجه می‌‌رسد که دفاع مقابله به مثل در جنایات علیه بشریت و نسل‌‌کشی نمی‌‌تواند دفاع مقبولی باشد، امّا در برخی جنایات جنگی و جرم تجاوز ارضی این دفاع تحت شرایطی قابل پذیرش است. UR - https://jclr.atu.ac.ir/article_9296.html L1 - https://jclr.atu.ac.ir/article_9296_9b0e8709891489eedb31ee609975111a.pdf ER -