ORIGINAL_ARTICLE
مبانی و تحولات اصول صلاحیت مبتنی بر رابطه تابعیت
چکیده
تحولات اصول صلاحیت مبتنی بر رابطهی تابعیت در قانون مجازات اسلامی 1392 قابل انکار نیست. برای اولین بار در تاریخ حقوق کیفری ایران، اصل صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنیعلیه پذیرفته شد. قاعدهی منع محاکمهی مجدد که پس از انقلاب اسلامی حذف شده بود، مجداً در هر دو شکل اصل صلاحیت شخصی و اصل صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه پذیرفته شد. در عین حال در راستای توجه به مبانی اصول صلاحیت مبتنی بر رابطهی تابعیت، تحولات دیگری نیز میتوانست به این موارد اضافه شود، از جمله این که شرط اعمال هردو شکل صلاحیت مورد اشاره، منوط به وجود شکایت شاکی و علاوه بر آن تشخیص دادسرا مبنی بر مناسب بودن تعقیب باشد؛ دو شرطی که پذیرش آنها حداقل در قلمرو جرایم تعزیری، مغایرتی هم با موازین شرعی نداشت.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7118_a9f3dd526fefd5fb041fc6035ae8765d.pdf
2017-01-20
9
30
10.22054/jclr.2017.7118
واژگان کلیدی: صلاحیت شخصی
صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنیٌّعلیه
شکایت شاکی
صلاحدید دادسرا
منع محاکمهی مجدد
حسن
پور بافرانی
1
دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
منابع
1
الف- منابع فارسی و عربی
2
- آزمایش، علی (1356)، «زمینههای حقوق جزایی بینالمللی در قانونگذاری ایران»، نشریهی مؤسسهی حقوق تطبیقی، ش 3.
3
- استفانی، گاستون، لواسور، ژرژ و بولوک، برنار (1377)، آئین دادرسی کیفری، ج1، ترجمه حسن دادبان، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
4
- بلدسو، رابرت و بوسچک، بولسلاو (1375)، فرهنگ حقوق بینالملل، ترجمه و تحقیق: علی رضا پارسا، تهران: نشر قومس.
5
- پوربافرانی، حسن (1386)، «بررسی تطبیقی عنصر تابعیت در توسعه قلمرو مکانی حقوق جزا در کشورهای ایران، فرانسه، آمریکا و سوریه، تاملاتی در حقوق تطبیقی»، مجموعه مقالات در تجلیل از دکتر صفایی، انتشارات سمت و موسسه حقوق تطبیقی.
6
- پوربافرانی، حسن (1395)، حقوق جزای بین الملل، چاپ نهم، تهران: انتشارات جنگل.
7
- حسینی نژاد، حسینقلی (1373)، حقوق کیفری بینالملل، تهران، نشر میزان.
8
- خالقی، علی (1392)، «تحولات قانون جدید مجازات اسلامی در مورد قلمرو مکانی قوانین جزایی»، مجله پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی، شماره 1.
9
- خالقی، علی (1388)، جستارهایی از حقوق جزای بین الملل، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
10
- زغبی، فرید (1995)، الموسوعه الجزائیه، ج 6، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
11
- عالیه، سمیر (1992)، قانون العقوبات (القسم العام)، بیروت: مؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.
12
- عوجی، مصطفی (1988)، القانون الجنائی العام، ج 1، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة نوفل.
13
- فاضل، محمد (1976)، المبادی العامه فی التشریع الجزایی، دمشق: مطبعه الداودی.
14
- محسنی، مرتضی (1352)، «محدودهی حقوق جزا در مکان»، مجله حقوقی وزارت دادگستری، ش 5.
15
- میرمحمدصادقی، حسین (1373)، حقوق جزای بین الملل (مجموعه مقالات)، تهران: نشر میزان.
16
- میرمحمدصادقی، حسین (1383)، دادگاه کیفری بین المللی، تهران: نشر دادگستر.
17
- نجیب حسنی، محمود (1984)، شرح قانون العقوبات اللبنانی (القسم العام)، بیروت: دار النهضه العربیه.
18
ب- منابع انگلیسی و فرانسه
19
- Akehurst, Michael (1973), Jurisdiction in International Law, The British Year book of International Law, 1972-73.
20
- Brownlie, Ian (1990), Principles of Public International Law, Oxford, 4th ed.
21
- Cameron, Iain (1994), The Protective Principle of International Criminal Jurisdiction, England: Martmouth Publishing Company.
22
- Cryer, Robert, Friman, Hakan, Robinson, Darryl, Wilmshurst, Elizabeth (2010). An Introduction to International Criminal Law and Procedur, New York: Cambrdge University Press.
23
- Desportes, Fredric et Le Gunehec, Francis (1996), Le Nouven Droit Penal, Tom1, Economica.
24
- Gilbert, Geoff (1992), Crimes Sans Frontiers: Jurisdictional Problems in English Law, The British Year Book of International Law.
25
- Harris, D., J. (1998), Cases and Materials on International Law, Fifth Edition, Sweet and Maxwell.
26
- Lowenfeld, A., F (1989), "U. S. Law Enforcement Abroad: The Constitution and International Law", American Journal of International Law, Vol: 83, No: 4.
27
- Malanczuk, Peter (1997), Akehursts Modern Introduction to International Law,London: Routledge.
28
- Mullan, Grainne (1997), The Concept Double Criminality in the Context of Extra Territorial Crimes, Criminal Law Review, Junuary.
29
- Reach and Smith (2012), Excessive Maritime Claims, Martinus Nijhoff Publishers, Third Edition.
30
- Shaw, M., N. (1994), International Law, Third Edition, Grotius Publication.
31
- Sorensen, Max (1968), Manual of Public International Law, Magmillan, Martin`s Press.
32
- Stefani, Gaston, Levasseur, Georges et Bouloc, Bernard (1995), Droit Penal General, Dalloz.
33
- Tigar, Michael, E. (1991), "The Extradition Requirement of Double Criminality in Complex Cases: Illustrating the Rational of Extradition", International Review of Penal Law, Vol: 62.
34
- Watson, Geoffry, R. (1992), "Offenders Abroad: The Case for Nationality – Based Criminal Jurisdication", Yale Journal of International Law, Vol: 17.
35
- Watson, Geoffry, R. (1993), "The Passive Personality Principle", Texas International Law Journal, Vol: 28: 1.
36
ORIGINAL_ARTICLE
از جبران خسارت ناشی از جرم علیه کودک تا نحوه ترمیم خسارات؛ با نگاهی تطبیقی به قوانین کشورهای اروپایی، آمریکایی و اسناد بین المللی
ارتکاب جرم علیه کودک، ضررهای مادی یا آزارهای جسمانی و در شرایطی خاص تألمات شدید روحی را برای او به بار میآورد که این تألمات موجب هتک حیثیت و آبروی کودک شده و در شرایط حاد، نارسایی و اختلال روانی کودک را سبب خواهد شد. مرحلهی صدور حکم یا تعیین مجازات باید با سازوکارهای جبران خسارت مادی و معنوی اعم از عاطفی و روانی همراه باشد که نه تنها، از سادهترین و در عین حال برجستهترین گونههای حمایت از بزهدیدگان است، بلکه، راهکاری جهت پیشگیری از تکرار بزهدیدگی و کاهش صدمات وارده به کودک و التیام بخشی آلام روحی و روانی او میباشد. جبران خسارت باید از سوی خود بزهکار و در صورتی که تحمیل آن بر بزهکار ممکن نباشد، از سوی دولت، بیمه و یا صندوقهای خاص تامین شود. آثار سازوکار جبران خسارت مستقیما بر کودک بزهدیده تبلور مییابد و هر چه گستردهتر باشد از گسترش آسیب وارده در اثر ارتکاب جرم علیه کودک جلوگیری میکند. بنابراین، تعیین مجازات برای بزهکارِ کودک آزار با سازوکارهای ترمیم و جبران خسارتهای وارده بر این بزهدیدگان از رابطهی تنگاتنگ و حائز مطالعهای برخوردار است.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7119_85bb02a700bb865fcd5ccced977cffe2.pdf
2017-01-20
31
65
10.22054/jclr.2017.7119
ژگان کلیدی: جبران خسارت
خسارت مادی و معنوی
کودک بزهدیده
فرایند کیفری
شادی
عظیم زاده
azimzadehshadi@gmail.com
1
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه ازاد اسلامی تهران واحد الکترونیک
AUTHOR
هدیه
هدایت
hedyehhedayat@gmail.com
2
دانش آموخته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مفید قم
LEAD_AUTHOR
الف) منابع فارسی
1
- اصول راهبردی به منظور اعمال در مورد اطفال در نظام عدالت کیفری؛ قطعنامه شورای اجتماعی -اقتصادی سازمان ملل متحد، 21 جولای 1997
2
- بهبودی، هایده، (1385) «کودک آزاری»، تعلیم و تربیت استثنائی، شماره 60.
3
- حاجی دهآبادی، احمد (1385)، «از جبران خسارت بزهدیده توسط بزهکار تا جبران خسارت توسط دولت»، مجله فقه و حقوق، سال سوم، شماره 95.
4
- حاجی دهآبادی،احمد (1385)، مطالعه تطبیقی جبران خسارت بزهدیده به هزینه دولت و نهادهای عمومی در ایران، اسلام و انگلستان، رساله دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی
5
- رایجیان اصلی، مهرداد (1381) بزهدیده در فرایند کیفری، تهران: نشر خط سوم.
6
- عباچی، مریم (1384)، «رهنمودهای حقوق کیفری ماهوی در قبال کودکان بزهدیده»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 52 و 53.
7
- گرمایی، مهدیه (1390)، حقوق بزهدیده در فرایند دادرسی کیفری ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، مهر
8
- لپز، ژرار، فیلیزولا، ژینا (1379)، بزهدیده و بزهدیده شناسی، ترجمه روح الدین کرد علیوند و احمد محمدی، تهران: انتشارات مجد.
9
- مالکی زاده، سروش (1387)، «فرایند جبران خسارت بزه دیدگان در نظام عدالت کیفری»، دادرسی.
10
- معتمدی مهر، مهدی (1370)، حمایت از زنان در برابر خشونت؛ سیاست جنایی انگلستان، تهران: نشر برگ زیتون.
11
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین ( 74-1373)، تقریرات درس جرم شناسی؛ بزهدیدهشناسی، دوره کارشناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
12
- هدیه هدایت (1392)، حمایت افتراقی از کودکان بزهدیده در فرایند کیفری؛ مطالعه تطبیقی اسناد بین المللی و حقوق کیفری ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه مفید قم.
13
ب) منابع انگلیسی
14
- Child protection Model Law, Best Practices: Protection of Children from Neglect, Abuse, Maltreatment, Exploitation, The Protection project, International centre for Missing &Exploited Children, January 2013
15
- Compensation for the mental suffering of rape victims and rape and prostitution Laws relating to minors; A Comparative Study, Vinson&Elkins LLp,Trustlaw, August 2013
16
- Convention on contact concerning children Strasbourg , 15. v. 2003
17
- Council of Europe, Committee of ministers, on assistance to crime victims, 14 June 2006
18
- Council of Europe , Committee of Ministers , on legal protection against sex discrimination , 5 February 1985
19
- Council of Europe , Convention on the protection of children against sexual exploitation and sexual abuse, lanzarote , 25. x. 2007
20
- Council of Europe, Committee of Ministers, on the protection of women against violence, 30 April 2002
21
- Council of Europe, Committee of Ministers, on violence in the family,26 March 1985
22
- Declaration of Basic principles of Justice for victims of Crime and Abuse of power general assembly, resolution40/43, UN. 1985
23
- Draft Arab Charter on Human Rights, Text adopted by the Arab Standing Committee for Human rights, 5-14 January 2004
24
- Guidelines on the Protection of Child Victims of Trafficing, Unicef technical notes,for every child, Health, Education,Equality, Protection, Advance Humanity, New York, September 2006
25
- Council of Europe, Committee of Ministers, on violence in the family,26 March 1985
26
- Declaration of Basic principles of Justice for victims of Crime and Abuse of power general assembly, resolution40/43, UN. 1985
27
- Draft Arab Charter on Human Rights, Text adopted by the Arab Standing Committee for Human rights, 5-14 January 2004
28
- Guideline on Justice for child victim and witnesses of Crime, The Economic and social council,UN,2004
29
- Mannelqvist . Ruth. Compensation for Victims in Public Legislation and as a Civil Right, Stockholm Institude for Scandianvian Law 1957- 2010
30
- Victims Rights Working Group, Establishing effective reparation procedures principles for the international criminal court, September 2011
31
ج) منابع اینترنتی
32
- www.wikifegh.ir/ قاعده لاضرر
33
- www.shareh.com/persian/magazine/.../21-12-06.html
34
- Canadian Resource Center for Victim of Crime ؛http://crcvc. Ca/for- victims/ financial-assistance/
35
- Compensation for Victims of Crime. Nidirect government Services. www.nidirect.gov.uk/compensation for victims of crime, updated 2014
36
- Criminal Injures Compensation: a guide, Crown Copy right, Open government licence . GOV.UK.https://www.gov.uk/ Criminal – injures-compensation-a-g. 26 march 2014
37
- Financial Assistance for Canadians Victimized Abroad, may 25, 2016
38
- Financial Recovery: A victims Guide to restitution, a publication of Calvcp and CDCRs Office of Victim and Survivor Rights and Services, The Great Seal of the State of California, 2014؛ www.cdcr.ca.gov.
39
- California department of corrections and rehabilitation؛ www.calvcp.ca.gov
40
- Maryland Crime Victims' Resource Center؛ www.mdcrimevictims.org
41
- United States Department of Justice. Offices of United States Attorneys, Services to Crime Victims /USAO/ department of Justice, updated December 2014
42
- United States Department of Justice, April 17, 2015؛ http://www.justice . gov/usa o…/victim
43
- U.S. Code S3771- Crime Victims Rights, Cornell University Law School, Legal Information Institude؛www.law.cornell.edu/uscode/text/18/3771/chapter 237
44
- Restitution Defined-VCGCB- California Victim Compensation Board؛ www. vcgcb.cca.gov/restitution, 2013
45
- Victims Right and Services Act, Act of 1989, An Act to Provide Rights and Services to Victims of Crime, amended 1992, c. 36; 2000, c.4. nslegislature.ca/legc/statutes/victims. htm
46
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و نقد مبانی فقهی مادهی 249 قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392
یکی از مصادیق جرم قذف که به دلیل شایع و فراگیر بودن باعث ایجاد اختلاف در بین فقها گردیده، حالتی است که در آن شخصی به دیگری چنین بگوید: «تو با فلان زن زنا کردی، یا با فلان مرد لواط نمودی». فقها در صورت بروز حالت مزبور حد قذف را نسبت به مواجه محقق دانسته؛ لیکن در تحقق آن نسبت به منسوبالیه اختلاف نمودهاند. مشهور متقدمان در فرض مزبور قائل به وجوب حد شده؛ لیکن اشهر متأخران چنین دیدگاهی را بر نتابیدهاند. قانون مجازات اسلامی مصوّب 1392 نیز در مادهی 249 موافقت خود را با دیدگاه متأخران نمایان ساخته است: «هرگاه کسی به دیگری بگوید «تو با فلان زن زنا یا با فلان مرد لواط کردهای» فقط نسبت به مخاطب قاذف محسوب میشود». نوشتار حاضر در پژوهشی توصیفی–تحلیلی، متکی بر روش کتابخانهای، با نگاهی مسئله محورانه، بررسی ادلّه طرفین و نقد و تحلیل آنها را دنبال میکند. نتایج تحقیق نشان میدهد مستندات قائلان به عدم تحقق حد در جانب منسوبالیه تام نبوده و ظهور و صدق عرفی عبارت مذکور در تحقق قذف، صحّت دیدگاه مشهور متقدّمان را به اثبات میرساند.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7120_65bd814a416e7281be62e7a5a49b51cf.pdf
2017-01-20
67
89
10.22054/jclr.2017.7120
کلیدواژگان: قدف
مخاطب مستقیم
منسوب الیه
اثبات حد
علی
محمدیان
alimohhamadian@yahoo.com
1
دانش آموخته دکتری رشته فقه و حقوق از دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
منابع
1
- ابن ادریس، محمد بن منصور. (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
2
- ابن براج، قاضى عبدالعزیز. (1406 ق). المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
3
- ابن زهره حلبى، حمزه بن على. (1417 ق). غنیه النزوع، قم: مؤسسه امام صادق (ع).
4
- ابن فهد حلّى، جمال الدین. (1407 ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
5
- ابن فهد حلّى، جمال الدین. (1410 ق). المقتصر من شرح المختصر، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیه.
6
- ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414 ق). لسان العرب، بیروت: دارالفکر.
7
- بهجت فومنى، محمدتقى. (1426 ق). جامع المسائل، قم: دفتر معظمله.
8
- تبریزى، جواد بن على. (1417 ق). أسس الحدود و التعزیرات، قم: دفتر مؤلف.
9
- حلبى، ابوالصلاح، تقى الدین. (1403 ق). الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین (ع).
10
- خمینى، سیدروح اللّه. (1421 ق). تحریرالوسیله، قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
11
- خوانسارى، سید احمد. (1405 ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
12
- خویى، سیدابوالقاسم. (1422 ق). مبانی تکمله المنهاج، قم: مؤسسه إحیاء آثار الخوئی.
13
- راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412 ق). مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار العلم.
14
- راوندى، قطب الدین. (1405 ق). فقه القرآن، قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
15
- روحانى، سیدصادق. (1412 ق). فقه الصادق (ع)، قم: مدرسه امام صادق (ع).
16
- زبیدى، مرتضی. (1414 ق). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: دارالفکر.
17
- سبزوارى، سیدعبدالأعلى. (1413 ق). مهذّب الأحکام، قم: مؤسسه المنار.
18
- سبزوارى، على مؤمن قمّى. (1421 ق). جامع الخلاف و الوفاق، قم: زمینه سازان ظهور امام عصر.
19
- سیوطى، جلال الدین. (1418 ق). الاشباه و النظائر فی قواعد و فروع فقه الشافعیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
20
- شهید ثانى، زین الدین بن على. (1412 ق). الروضه البهیه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
21
- شهید ثانى، زین الدین بن على. (1413 ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
22
- صانعی، یوسف. (۱۴۲۴ ق). فقه الثقلین-کتاب القصاص، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
23
- صیمرى، مفلح بن حسن. (1420 ق). غایه المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارالهادی.
24
- صیمرى، مفلح بن حسن. (1408 ق). تلخیص الخلاف وخلاصه الاختلاف، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
25
- طباطبایى، سید على بن محمد. (1418 ق). ریاض المسائل، قم: مؤسسه آل البیت.
26
- طبرسى، فضل بن حسن. (1410 ق). المؤتلف من المختلف، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیه.
27
- طریحى، فخرالدین. (1416 ق). مجمع البحرین، تهران: کتابفروشى مرتضوى.
28
- طوسى، محمد بن حسن. (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران: المکتبه المرتضویه.
29
- طوسى، محمد بن حسن. (1407 ق). الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
30
- طوسى، محمد بن حسن. (1400 ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت: دارالکتاب العربی.
31
- علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1410 ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، قم: دفتر انتشارات اسلامى
32
- علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
33
- علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1413 ق). مختلفالشیعه فی أحکامالشریعه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
34
- علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1411 ق). تبصره المتعلمین فی أحکام الدین، تهران: مؤسسه نشر وزارت فرهنگ.
35
- علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1420 ق). تحریر الأحکام الشرعیه على مذهب الإمامیه، قم: مؤسسه امام صادق (ع).
36
- فاضل آبى، حسن بن ابى طالب. (1417 ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
37
- فاضل لنکرانى، محمد موحدى. (1418 ق). تفصیل الشریعه-الحدود، قم: مرکز فقهى ائمه اطهار (ع).
38
- فاضل مقداد، مقداد بن عبد اللّه. (1404 ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
39
- فاضل هندى، محمد بن حسن. (1416 ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم: دفترانتشارات اسلامى.
40
- فخر المحققین، محمد بن حسن. (1387 ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: اسماعیلیان.
41
- فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410 ق). کتاب العین، قم: نشر هجرت.
42
- فیض کاشانى، محمد محسن. (بیتا). مفاتیح الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى نجفی.
43
- کاشف الغطاء، احمد بن محمد. (1423 ق). سفینه النجاه، نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء.
44
- کلینى، ابوجعفر، محمد بن یعقوب. (1407 ق). الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
45
- کیدرى، قطب الدین، محمد بن حسین. (1416 ق). إصباح الشیعه، قم: مؤسسه امام صادق.
46
- گلپایگانى، سیدمحمدرضا موسوى. (1412 ق). الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم: دار القرآن الکریم.
47
- مجلسى اول، محمد تقى. (1400 ق). یک دوره فقه کامل فارسى، تهران: انتشارات فراهانى.
48
- مجلسى دوم، محمد باقر. (1404 ق). مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
49
- مجلسى دوم، محمد باقر. (بیتا). حدود و قصاص و دیات، تهران: مؤسسه نشر آثار اسلامى.
50
- مجلسى دوم، محمد باقر. (1406 ق). ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم: کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى.
51
- محقق اردبیلى، احمد بن محمد. (1403 ق). مجمع الفائده و البرهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
52
- محقق حلّى، جعفر بن حسن. (1418 ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیه، قم: مؤسسه المطبوعات الدینیه.
53
- محقق حلّى، جعفر بن حسن. (1412 ق). نکت النهایه، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
54
- محقق حلّى، جعفر بن حسن. (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.
55
- مصطفوى، حسن. (1402 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر
56
- مفید، محمّد بن محمد. (1413 ق). المقنعه، قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
57
- مکارم شیرازى، ناصر. (1418 ق). أنوار الفقاهه-کتاب الحدود و التعزیرات، قم: انتشارات مدرسه امام علی (ع).
58
- منتظرى، حسینعلى. (بیتا). کتاب الحدود، قم: انتشارات دارالفکر.
59
- موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم. (1427 ق). فقه الحدود و التعزیرات، قم: مؤسسه النشر لجامعه المفید.
60
- مؤمن قمّى، محمد. (1422 ق). مبانی تحریر الوسیله-کتاب الحدود، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
61
- نجفى، محمدحسن. (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
62
* دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد: Alimohamadian64@gmail.com
63
[1]. مادهی مزبور در قانون مجازات اسلامی مصوّب 1370 نیز در ذیل مادهی 143 مسبوق به سابقه بود: «هرگاه کسی به شخصی بگوید که تو با فلان زن زنا کرده ای یا با فلان مرد لواط نمودهای نسبت به مخاطب قذف خواهد بود وگوینده محکوم به حد قذف میشود».
64
[2]. شافعی دارای دو فقه است؛ یکی فقه قدیم و دیگری فقه جدید. در فقه قدیم شافعی تحت تأثیر فرهنگ حجاز و عراق بود؛ لیکن وی در اواخر عمر به مصر سفر کرد و در آنجا با بزرگانی چون لیث بن سعد آشنا شد. در این مرحله از زندگی با عادات و رسوم متمایزِ مردم مصر نسبت به عادات و رسوم مردم حجاز و عراق آشنا گردید. همین دو امر-آشنایی با بزرگان مصر و آشنایی با عادات و رسوم مصریان- سبب شد تا شافعی در فقه خود تجدید نظر کند.
65
[3]. بر تردد شافعی در مسأله سبزواری در جامع الخلاف و الوفاق(سبزواری، 1421: 586) نیز اشاره نموده است.
66
[4]. مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ وَ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ جَعفر.
67
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل رابطه ی مؤلفه های هویت دینی و پیشگیری از جرم
چکیده؛ پژوهش پیش رو با هدف بررسی نقش ابعاد هویت دینی در پیشگیری از ارتکاب جرم در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعهی آماری این پژوهش را کلیهی دانشجویان دانشگاه اصفهان به تعداد 11241 نفر تشکیل دادهاند که از این میان مطابق با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب با حجم تعداد 371 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدهاند. ابزار جمع آوری اطلاعات در بُعد هویت دینی پرسشنامه محقق ساخته براساس مولفههای هویت دینی گلارک و استارک و در بُعد ارتکاب جرم، پرسشنامه محقق ساخته خود اظهاری جرایم بود که روایی صوری و محتوایی آن با استفاده از نظرات پنج نفر از صاحب نظران تایید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامهی هویت دینی 83/0 و پرسشنامهی جرایم 85/0 محاسبه گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد و میانگین و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی رگرسیون چندگانه و آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است. یافتهها نشان میدهند بین هویت دینی و ارتکاب جرایم ( 402/0-) رابطهی معنیدار منفی وجود دارد. به این معنا که با افزایش میزان دینداری، نرخ ارتکاب جرم کاهش پیدا کرده است. همچنین بین ابعاد هویت دینی یعنی بُعد اعتقادی، تجربی، مناسکی و پیامدی با ارتکاب جرایم به ترتیب با ضـریب (318/0-)، ( 284/0-)، ( 403/0-) و ( 375/0-) رابطهی معنیدار وجود داشت. نتایج حاصل از ضریب رگرسیون گام به گام نیز نشان داد در گام اول بُعد مناسکی و در گام دوم بُعد اعتقادی پیشبینیکنندهی میزان جرایم است. یافتهها همچنین نشان دادهاند که زنان میانگین بیشتری در ابعاد هویت دینی بهدست آورده و به نسبت کمتری از مردان مرتکب جرم شدهاند.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7121_356cbd398db6ca2e11ce3ccf6ef29f7b.pdf
2017-01-20
91
125
10.22054/jclr.2017.7121
واژگان کلیدی: بزهدیده
تابعیت
دادگاه
جرم
صلاحیت
قدرت اله
خسرو شاهی
1
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
حسین
جوادی حسین آبادی
2
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
منابع؛
1
- پور مودت، خاتون و عارفی، ضرغام.(1392). «بررسی مقایسهای دینداری و رابطهی آن با پرخاشگری در معتادین به مواد مخدر، معتادین در حال ترک و افراد غیرمعتاد»، فصلنامهی روانشناسی سلامت. سال دوم، شماره 1.
2
- توسلی، غلامعباس. (1380). جامعه شناسیدینی، تهران: انتشارات سمت.
3
- جان بزرگی، مسعود. (1392). «اثربخشی ارتقاء نگرش دینی بر رفتار مجرمانه جوانان». فصلنامه روانشناسی و دین. سال ششم، شماره اول.
4
- حافظ نیا، محمد رضا. (1385). روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت.
5
- حیدر نژاد، علی رضا. (1391).«بررسی میران دین داری و تاثیر آن بر بزهکاری- مطالعه موردی شهر مرزی زابل». مجموعه مقالات و سخنرانیهای اریه شده در همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالشها و رهیافتها، سیستان و پلوچستان: انتشارات دانشگاه سیستان و پلوچستان
6
- خدایاری فرد، محمد و همکاران. (1388). «رابطه دینداری و خودکنترلی پایین با استعداد سوء مصرف مواد در دانشجویان». فصلنامه رفاه اجتماعی. دوره نهم، شماره34: 130-115
7
- خسرو شاهی، قدرت ا... .(1393). مراحل سه گانه پیش گیری از جرم درآموزههای قرآنی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
8
- خسرو شاهی، قدرت ا... و همکاران. (1394). «معنابخشی به زندگی و مؤلفه های تأثیرگذار آن در پیشگیری از جرم از منظر قرآن کریم». مجله: آموزه های قرآنی » بهار و تابستان 1394 - شماره 21: صص 142 – 119.
9
- سراج زاده، حسین. (1384). چالشهای دین و مدرنیته، چاپ دوم. تهران: انتشارات طرح نو.
10
- سراج زاده، سید حسین؛ پوریا فر، محمد رضا. (1387). «بررسی رابطه ی دین داری با احساس آنومی و کجروی در میان نمونه ای از دانشجویان». مجله مسائل اجتماعی ایران. سال شانزدهم، شماره 63.
11
- سراج زاده، سید حسین. (1383). «نیمه پنهان: گزارش نوجوانان شهر تهران از کجروی های اجتماعی و دلالت های آن برای مدیریت فرهنگی». مجله فلسفه و کلام، شماره 41.
12
- سلطانی نژاد، عبد الله و همکاران. (1392). «بررسی رابطهی جهت گیری مذهبی با رفتارهای خودکشی گرایانة سربازان». مجموعه مقالات و سخنرانیهای ارایه شده در سمینار سبک زندگی با محوریت سلامت. خراسان جنوبی: سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بیرجند.
13
- صدری، جمشید؛ جعفری، علی رضا.(1388). «بررسی رابطه ی باورهای مذهبی با سلامت روان.مطالعه ی موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر».مجله علوم رفتاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، سال دوم، شماره 3.
14
- طالبان، محمد رضا.(1380). «دینداری و بزهکاری-معرفی و کاربرد همبستگی متعارف»، مجله اطلاع رسانی و کتابداری: نمایه پژوهش: شماره 20.
15
- علمی، محمود و حیدری، رضا. (1390). «رابطه پایگاه هویت و جرم در بین جوانان آذربایجان». فصلنامه مطالعات اجتماعی. شماره 26. 98-83.
16
- قاسمی، وحید و امیری اسفرجانی، زهرا. (1390). «تبیین جامعه شناسی تاثیر دینداری بر سرمایه اجتماعی درون گروهی» (مطالعه موردی شهر اصفهان)، جامعهشناسی کاربردی، شماره دوم، صص 46-21.
17
- محسنی، علی رضا و نوروزی، مهدی. (1385). «بررسی تاثیر میزان دین داری در کاهش ارتکاب رفتار مجرمانه جوانان بزهکار و غیر بزهکار شهر بابل». مجله مطالعات جامعه شناختی جوانان. سال اول، شماره2، 191-169.
18
- محمدی، شهناز و دیگران. (1391). «بررسی رابطه ی عمل به باورهای دینی و میزان گرایش به اعتیاد». فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی. سال دوم.شماره3، 444-425.
19
- نازکتبار، حسین و زاهدی، محمد جواد و نایبی، هوشنگ. (1385). «نقش دینداری در ممانعت از بزهکاری جوانان شهر تهران». فصلنامه رفاه اجتماعی. سال ششم، شماره22. 257-233.
20
- واخ، یوآخیم. (1387). جامعه شناسی دین، ترجمه جمشید آزادگان. تهران: انتشارات سمت.
21
- وبر. ماکس. (1385). دین، قدرت، جامعه، ترجمه احمد تدین. تهران: انتشارات هرمس.
22
- هاستینگس، رس. (1387). «دورنمای پیش گیری از بزهکاری، مسائل و چالش ها». ترجمه شهرام ابراهیمی. فصلنامه مطالعات پیش گیری از جرم، شماره7. 202-191.
23
- همیلتون، ملکم. (1381). جامعهشناسی دین. مترجم: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات تبیان.
24
- یزدان پناه، لیلا و همکاران. (1392). «بررسی رابطه ی نگرش به فساد اداری و دین داری- مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید با هنر کرمان». مطالعات جامعه شناختی جوانان.سال چهارم، شماره دهم، 160-137.
25
- Baier, C. & Wright, B. (2001). "If you love me, keep my commandments": A meta-analysis of the effect of religion on crime. Journal of Research in Crime and Delinquency, 38,3-21.
26
- Baier, C. & Wright, B. (2001). "If you love me, keep my commandments": A meta-analysis of the effect of religion on crime. Journal of Research in Crime and Delinquency, 38,3-21.
27
- Bell, Daniel.(1992). "Crime as an American Way of Life".The Antioch Review .Vol. 50, No. 1/2, 50th Anniversary Issue (Winter - Spring, 1992), pp. 109-130
28
- Catherine Bell,(1992). religion, available at: https://books.google.com/books
29
- Chad Wick, B.A. & Top, B. L. (1993), "Religiosity and Delinquency among LDS Adoles cents. Journal for the Scientific Study of Religion, 32, N: 1 Evans", T., Cullen, F., Dunaway, R., &
30
- Burton, V. (1995). Religion and crime reexamined -the impact of religion, secular controls, and social ecology on adult criminality. Criminology, 33,195-224.
31
- Coleman c, Moynihan j .Understanding crime data: haunted by the dark figure, eptember 1996, PP 160..
32
- "Criminal Behaviour and Mental Health", Volume 8, Issue 3, pages 241–242, September 1998
33
- Henggeler, S. W. (1989). Delinquency in adolescence, Canada: Sage.
34
- Hindelang, M.J., T. Hirschi, and J.G. Weis. 1981. Measuring delinquency. Beverly Hills:Sage Publications
35
- Hirschi, T., and R. Stark.(1969)."Hellfireandd elinquency", Social Problems17 :202-213
36
- Holden George W., Williamson Paul Alan.(2014). Religion and Child Well-Being, Handbook of Child Well-Being,pp 1137-1169
37
- Holup, Nicole.2011. "Analysis of Religious Practices within Florida Prisons. Senior Seminar in the Interdisciplinary Social Sciences", ISS4935. April 15, 2011
38
- Litchfield, Alleh W.; Darwin, Thomas, L. & Doali, Bing. (1997), "Dimensions of Religiosity as Mediators of the Relations between Parenting and Adolescent Deviant Behavior", Journal of Adolescent Research, vol. 12.
39
- Logue, A. M. (1988). "Research on self control: an integration framework", Behavioral and Brain Science, 11. 666-709
40
- McCullough, M., Pargament, K., & Thorensen, C. (2000). Forgiveness: Theory, research, and practice. New York, NY: Guilford Press.
41
- Michael J. Montgomery, and Ronald G. Turner,2013 (GE_DER, RELIGIO_, A_D PRISO_ ADJUSTME_T OF OFFE_DERS). International Journal of Arts and Commerce Vol. 2 _o. 4, April 2013,.149-157
42
- Rummens, J. (1993). Personal Identity and Social Structure in Sint Maartin/Saint Martin: a Plural Identities Approach. York University
43
- Short, J. F., & Nye, I. F. (1957). Reported behavior as a criterion of deviant behavior. Social Problems, 5, 207-213.Thornberry, T. P., Lizotte, A. J., Krohn
44
- Sorenson, A & Brownfield, D. (1995). Adolescent drug use and a general theory of crime: an analysis of a theoretical integration. Journal of revue canadienne de criminology; Javier 1995, 19-37.
45
- Weinreich, P and Saunderson, W. (Eds) (2003). "Analysing Identity: Cross-Cultural, Societal and Clinical Contexts." London: Routledge
46
- Wilson and Richard J. Herrnstein (1985),Crime and Human Nature by James Q.. New York: Simon and Schuster, v23,issue2, 1985.
47
* استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه اصفهان: ghkho44@yahoo.com
48
** دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران، (نویسنده مسئول): hossein_javadi@gmail.com
49
[1]. برای مثال در فهرست موضوعی 28 گانه متن درسی جرم شناسی در برخی از کشور های پیشرو در این علم صرفا در 4 فهرست به دین اشاره شده است( ر.ک به رادنی استارک, ویلیام سیمز بن بریج دین، کجروی و کنترل اجتماعی، ترجمه علی سلیمی مجله علوم اجتماعی:روش شناسی علوم انسانی: بهار1379 شماره 2)
50
[2]. Selfreported Method
51
[3]. Other Control
52
[4]. زیمل در اثری به نام فلسفه مد مطرح می کند در شهرها به واسطه ی پیچیدگی زیاد، زمان کم و سرعت فراوان افراد فرد گرا می شوند. در نتیجه فرد گرا شدن شاخص های اعتبار اجتماعی یک مساله را کاهش می دهد و افراد نسبت به تفاوت ها بی تفاوت می شوند.
53
[5]. خودکنترلی عبارت است از تعارض درون فردی بین منطق و هوس، بین شناخت و انگیزه و بین برنامه ریز درونی و عمل کننده بیرونی که غلبه ی قسمت اول هرکدام از این زوج ها بر قسمت دوم است(رچلین، 1995 به نقل از خدایاری فرد و همکاران،1385: 3)
54
[6]. برای مطالعه بیشتر ر.ک به خسروشاهی، قدرت ا..، مراحل سه گانه پیش گیری از جرم در آموزه های قرآنی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،1393
55
[7]. Ideological
56
[8]. Experimental
57
[9]. Rituals
58
[10]. Consequetial
59
[11]. Milton Friedman
60
[12]. Thomas Samuel Kuhn
61
[13]. برای مطالعه بیشتر ر.ک به
62
Mohammad Farajiha. & HOssein Javadi .Relegious Approach in Criminological Theoty, Indian J.Sci.Res. 4 (6): 025-032, 201
63
[14]. social capital
64
[15]. برای مطالعه بیشتر. ر.ک به «معنابخشی به زندگی و مؤلفه های تأثیرگذار آن در پیشگیری از جرم از منظر قرآن کریم». خسروشاهی، قدرت الله؛ هاشمی، ساراسادات؛ نجفی اسکندری،علیرضا؛مجله: آموزه های قرآنی » بهار و تابستان 1394 - شماره 21 (از صفحه119 تا 1422)
65
[16]. Gender ,Religion, and prison adjustment of offenders
66
[17]. Michael J. Montgomery, and Ronald G. Turner
67
[18]. Analysis of Religious Practices within Florida Prisons(2011)
68
[19]. Holup, Nicole
69
[20]. Baier, C. & Wrigh
70
[21]. (If you love me, keep my commandments": A meta-analysis of the effect of religion on crime)
71
[22]. Dimensions of Religiosity as Mediators of the Relations between Parenting and Adolescent Deviant Behavior
72
[23]. Evans, T., Cullen, F., Dunaway, R., & Burton, V. (1995)
73
[24]. Religiosity and Delinquency among LDS Adoles cents
74
[25]. Chad Wick, B.A. & Top, B. L. (1993)
75
.[26]برای مثال بیش از 90 درصد پژوهشهایی که بایر و رایت (2001) بررسی کردهاند، دارای همین ویژگی بوده است.
76
[27]. Bergern
77
[28]. برای مطالعه بیشتر ر.ک به رایجیان اصلی، مهرداد و جوادی، حسین. رویکردهای نظری به تبعیض علیه زنان با تاکید بر جرمشناسی فمنیستی. مجله حقوقی دانشگاه اصفهان- سال دوم،شماره3، تابستان 91
78
ORIGINAL_ARTICLE
بازتوانی بزه دیده در پرتو بزه دیدهشناسی بالینی
بزهدیده شناسی بالینی به دنبال شناخت درد و رنج ناشی ازجرم، جبران آسیب و زیان بزهدیده و در نهایت، درمان و بازتوانی بزهدیده است. اما در ادبیات جرم شناسی ایران بررسی این موضوع، کمتر دید میشود. بنابراین در این مقاله سعی شده است، چارچوب مفهومی و مراحل بزهدیده شناسی بالینی تبیین شود. در این راستا، انواع آسیبهای وارد شده بر بزهدیدگان همراه با ارائهی شناخت جدیدی از اختلال استرس پس از آسیب، نشانهها و سبب شناسی این اختلال بررسی میشود. اختلال استرس پس از آسیب، واکنش شایعی است که انسانها در مقابل رویدادهای بسیار استرسزا یا آسیبزا از خود نشان میدهند. پس از درک این مهم، با استفاده از دانش پزشکی، روانپزشکی و روانشناسی، انواع تدابیر حمایتی روانی و عاطفی، دارو درمانی و روان درمانی برای کاهش آثار آسیبهای واقعهی مجرمانه و تلاش برای بازتوانی بزهدیده ارائه میشود و در انتهای بحث، برای ارتقای ارائهی خدمات بالینی به بزهدیده، اصلاح قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی پیشنهاد شده است
https://jclr.atu.ac.ir/article_7122_ecdad23f46653ace5aedaa171ef37b59.pdf
2017-01-20
127
154
10.22054/jclr.2017.7122
واژگان کلیدی: بزهدیده شناسی بالینی
آسیب های روانی و عاطفی
اختلال آسیب پس از استرس
دارو درمانی
روان درمانی
ابوالقاسم
خدادی
a.khodadi@gmail.com
1
استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شاهد
LEAD_AUTHOR
مریم
افتخار
2
دانشجوی تخصصی روانپزشکی انستیتو روانپزشکی تهران - دانشگاه علوم پزشکی تهران
AUTHOR
منابع
1
فارسی
2
- اداره کنترل مواد مخدر و پیشگیری از جرم سازمان ملل،(1384)، عدالت برای بزه دیده، ترجمه علی شایان، تهران: انتشارات سلسبیل
3
- آشوری، محمد؛ خدادی، ابوالقاسم، (1390)، «حقوق بنیادین بزه دیده در فرایند دادرسی کیفری»، فصلنامه آموزه های حقوق کیفری، پاییز و زمستان
4
- بابایی، محمدعلی، (1390)، جرمشناسی بالینی، تهران: انتشارات میزان.
5
- بنیفاطمه، سعید و دیگران، (1387)، فیزیوپاتولوژی PTSD، قم، انتشارات رازبان.
6
- رایجیان اصلی، مهرداد، (1390)، بزهدیدهشناسی حمایتی، نشر دادگستر، چاپ دوم، تهران
7
- رایجیان اصلی، مهرداد، (1390)، بزهدیدهشناسی، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش، تهران
8
- رجبی، ابراهیم، «درمانگاه بزهدیده و بزهدیدگی و نقش پلیس در آن»، فصلنامه دانش انتظامی، سال دوازدهم، شماره اول
9
- ژرار لپز، ژینا فیلیزولا، (1388)، بزهدیده و بزهدیدهشناسی، ترجمه روحالدین کرد علیوند و احمد محمدی، چاپ دوم، تهران: نشر مجد.
10
- طهماسبی، شهرزاد، اختلال استرس پس از ضربه، مرکز مشاوره و خدمات روانشناسی سگال، www.segalcbt.com
11
- علیایی زند، شهین، (1383)، «روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی»، مجموعه مقالات اولین همایش آسیبهای اجتماعی، جلد پنجم، نشر آگاه.
12
- کمیجانی، مهرناز، (1387)، «اختلال استرس پس از آسیب»، مجله تعلیم و تربیت استثنایی، شماره 87
13
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (74-1373) ، تقریرات درس جرم شناسی(بزه دیده شناسی)
14
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (87-1387)، تقریرات درس بزهدیدهشناسی علتشناختی، دانشگاه شهید بهشتی
15
انگلیسی
16
- Adams,E,Understanding the Traumas of Childhood Psycho-Sexual Abuse, Bedford,Mass:Mills,Sanderson Publisher2008,
17
- Cario R , victimologie, Ed. L’Harmattan, Vol. 4, 2e éd, 2001
18
- Cognitive – behavioral therapies for trauma/ edited by Victoria M. Follette, Josef I. Ruzek, Francis R. Abueg, the Guilford press, 1998
19
- Diagnostic and statistical manual of mental disorder, fifth edition. Arlington, AV, American psychiatric association, 2013
20
- Kaplan & sadock synopsis of psychiatry: behavioral sciences/clinical psychiatry, eleventh edition, Benjamin james Sadock, Virginia Alcott Sadock, Pedro Ruiz, 2014
21
- Lopez G , Bornstein S, Victimologie Clinique, Ed. Malion, 1995
22
- Lopez G , Portelli S, Clément, Les droits des victimes , Ed. Dalloz, Coll. États de droit, 2e éd, 2007
23
- Renee Z. Dominguez., Connie F. Nelke, Bruce D. Perry, Sexual Abuse of Children, American Academy of Experts in Traumatic Stress: www.aaets.org
24
* استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه شاهد، (نویسنده مسئول):
25
a.khodadi@gmail.com
26
** دانشجوی تخصص روانپزشکی انستیتو روانپزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران
27
[1]. La Criminologie Clinique
28
[2]. برای مطالعه بیشتر در مورد جرمشناسی بالینی رک به بابایی، محمدعلی، جرمشناسی بالینی، انتشارات میزان، 1390
29
[3]. La Victimologie Clinique
30
- Stress: www.aaets.org
31
[4]. برای مطاله بیشتر در مورد عدالت برای بزهدیدگان رک به اداره کنترل مواد مخدر و پیشگیری از جرم سازمان ملل، عدالت برای بزه دیده، ترجمه علی شایان، انتشارات سلسبیل، 1384 و در مورد بزه دیده شناسی حمایتی رک به رایجیان اصلی، مهرداد، بزه دیده شناسی حمایتی، نشر دادگستر، چاپ دوم، 1390 و در مورد بزه دیده شناسی رک به رایجیان اصلی، مهزداد، بزه دیده شناسی، جلد یکم، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی، 1390 و نجفی ابرندآبادی، علی حسین، تقریرات درس جرم شناسی(بزه دیده شناسی)، 74-1373 و جرم شناسی بازپروری بزهکاران، دانشگاه تربیت مدرس، 87-1386
32
[5]. برای مطالعه بیشتر در مورد بزهدیدهشناسی علمی رک به نجفی ابرندآبادی، علیحسین، تقریرات درس بزهدیدهشناسی علتشناختی، دانشگاه شهید بهشتی، 87-1386
33
[6]. La victimization première
34
[7]. La victimization deuxième
35
.[8] در این زمینه میتوان به طرح حمایت از بزهدیدگان در مشهد اشاره کرد که توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری استان خراسان رضوی به صورت آزمایشی در مجتمع کامیاب مشهد در حال اجراست. ازجمله اهداف این طرح در راستای پیشگیری از بزهدیدگی ثانوی آنان، شناسایی مشکلات بزهدیده، اطلاع رسانی بهتر به بزهدیده در مسیر دادرسی و کمکرسانی فوری به بزهدیدگان است. برای مطالعه بیشتر رک به بهروزیه، محمد، نشریه جرمشناسی پیشگیری، دادگستری کل استان خراسان رضوی، پیششماره 1، 1390، ص 23
36
[9]. Eric Lindemann
37
[10]. Grief process
38
[11]. Coconut Grove
39
[12]. Acute loss
40
[13]. Garland Caplin
41
[14]. Impact stage
42
[15]. Recoil stage
43
[16]. Reorganization Stage
44
[17]. Involving victims
45
[18]. Post Traumatic Stress Disorder
46
[19]. کورتیزول یکی از هورمونهای مهم بدن است که توسط غدّههای آدرنال ترشح میشود و در فعالیتهای زیر دخالت دارد: تنظیم فشار خون، سوخت و ساز مناسب قند، آزادسازی انسولین برای حفظ سطح قند خون و ... ـ کورتیزول به طور طبیعی صبحها در بالاترین سطح و شبها در پائین ترین سطح، در بدن وجود دارد. با وجودی که استرس تنها دلیل ترشح کورتیزول به جریان خون نیست امّا به دلیل آن که ترشح کورتیزول در جریان واکنش بدن به استرس، در سطح بالایی صورت میگیرد و نیز به دلیل آن که کورتیزول مسئول چند تغییر مربوط به استرس در بدن است به آن «هورمون استرس» گفته میشود.
47
“Cortisol and Stress”,How to Stay Healthy”, Elizabeth, Scott, http://stress.about.com- 2015
48
[20]. سروتونین، مادّهی شیمیایی مهمی در مغز است که به عنوان «انتقال دهندهی عصبی» شناخته میشود. انتقالدهندهی عصبی، مولکولی در مغز است که به سلّولهای عصبی کمک میکند که با یکدیگر کار کنند. یکی از نقشها و وظایفی که سروتونین در مغز دارد، عمل کردن به عنوان پلیس راهنمایی و رانندگی برای سایر انتقال دهندههای عصبی است. بدون وجود سروتونین به مقدار کافی، بسیاری از فعالیتهای بدن و از جمله حالات روحی، تحت تاثیر قرار میگیرند: http://serotonin.blogfa.com/post-26.aspx
49
50
[21]. time-limited
51
[22]. Implosive therapy
52
[23]. Systematic desensitization
53
[24]. Stress management
54
[25]. اختلال استرس پس آسیبی، موجود در سایت اینترنتی اختلالها و بیماریهای روانی و جسمی به آدرس اینترنتی: www.plague.blogfa.comبه تاریخ 29/12/1394
55
[26]. abreaction
56
[27]. catharsis
57
[28]. جهت مشاهده خدمات سازمان پزشکی قانونی و سازمان بهزیستی رک به سایت اینترنتی این سازمان ها به آدرس: www.lmo.ir و
58
ORIGINAL_ARTICLE
اعتبار اصل قانونی بودن در حقوق کیفری افغانستان: مشکلها و راهکارها
اگر چه قانون اساسی افغانستان قاضی را مکلف کرده است چنانچه حکم قضیه را در قوانین مدون نیافت به فقه حنفی مراجعه کند، شرایطی صریح و ضمنی نیز برای این مراجعه تعیین کرده است. از جملهی این شرایط رعایت اصل قانونی بودن جرم و مجازات است که به مثابه یکی از بنیادیترین اصول حقوق کیفری مدرن، به بهترین شکل، نه تنها در قانون اساسی فعلی بلکه در هر شش قانون اساسی اخیر افغانستان تضمین شده است. مادهی اول قانون جزا، مصوب ۱۳۵۵، نیز که حکم کرده این قانون جرایم و جزاهای تعزیری را تنظیم میکند و برای حدود، قصاص و دیات به فقه حنفی رجوع میشود، با این شرایطِ صریح و ضمنیِ قانون اساسی مغایر بوده و میتوان به مثابه یک «قانون ضعیف» از آن چشمپوشی کرد. به طور کلی، اگر چه شریعت در قانون اساسی افغانستان جایگاه ممتازی دارد، همانند قانون اساسی ایران نیست که بر عموم و اطلاق تمامی قوانین، از جمله مواد قانون اساسی، حاکم باشد. افزون بر این، رفتار قانونگذار در مواد بعدیِ همان قانون جزا نشان میدهد که خودِ وی نیز اعتقادی به مادهی اولِ این قانون نداشته و آن را صرفاً برای اجرا نشدن به تصویب رسانده است. در میان قوانین جدید نیز مواردی به چشم میآیند که به طور ضمنی بر بیاعتباری مادهی اولِ قانون جزا دلالت دارند.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7123_f4bbbdcf2ace9ec65d472ed74d95926f.pdf
2017-01-20
155
188
10.22054/jclr.2017.7123
واژههای کلیدی: اصل قانونی بودن جرم و مجازات
حقوق جزا
قانون اساسی
قانون جزا
نظریهی «قانون ضعیف»
افغانستان
ایران
فقه حنفی
محمد
صدر توحیدخانه
mosadr@gmail.com
1
پژوهشگر بنیاد ماکس پلانک برای حاکمیت قانون
LEAD_AUTHOR
فهرست منابع
1
احمدی، عید محمد، ۱۳۸۶، «مبانی قانونگذاری در افغانستان»، معرفت، ماهنامهای در زمینهی علوم انسانی، شمارهی ۱۱۸، از صفحهی ۱۵۷ تا ۱۶۹.
2
اخوت، محمد علی، ۱۳۷۷، «تفسیر قانون مجازات اسلامی: اصل قانونی بودن جرم و مجازات قسمت دوم»، ماهنامهی دادرسی، شمارهی ۱۱، از صفحهی ۳۸ تا ۴۴.
3
ادارهی کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی، ۱۳۶۴، صورت مشروح مذاکرات مجلس نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول ــ جلسهی اول تا سی و یکم، و جلد سوم ــ جلسهی پنجاه و یکم تا شصت و هفتم ـ آخر، چاپ اول، چاپخانهی مجلس شورای اسلامی، تهران.
4
افتخار جهرمی، گودرز، ۱۳۷۸، «اصل قانونی بودن جرایم و مجازات»، مجلهی تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، شمارهی ۲۵ و ۲۶، از صفحهی ۷۹ تا ۱۰۲.
5
امیرزاده جیرکُلی، منصور، ۱۳۸۴، «بررسی حقوقی مسألهی ارتداد در ایران با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات»، فصلنامهی تخصصی فقه و تاریخ تمدن دانشکدهی الهیات دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شمارهی ۳ و ۴، از صفحهی ۱۸ تا ۲۹.
6
بشیریه، تهمورث، ۱۳۸۷، «پاسداشت حقوق اساسی در پرتو تعامل اصول ۳۶ و ۱۶۷ قانون اساسی»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی ۶۲ و ۶۳، از صفحهی ۱۴۵ تا ۱۵۶.
7
بلادی، سید عباس، ۱۳۷۹، «جرایم مبهم (بزههای نامعین)»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی ۳۳، از صفحهی ۳۱ تا ۴۶.
8
حبیب زاده، محمد جعفر، ۱۳۷۷، «رژیم قانونی بودن حقوق کیفری عامل مؤثر در رشد و توسعه»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی ۲۳، از صفحهی ۳۱ تا ۵۳.
9
خوئینی، غفور و سهیل ذوالفقاری، ۱۳۹۰، «خلأهای تقنینی و اجرای فتوا در نظام قضایی ایران (تأملی بر اصل ۱۶۷ قانون اساسی)»، پژوهشنامهی حقوق اسلامی، شمارهی ۳۴، از صفحهی ۷۹ تا ۱۰۰.
10
دانش، سرور (به اهتمام)، ۱۳۸۶، مجموعهی کامل قوانین اساسی افغانستان، وزارت عدلیهی جمهوری اسلامی افغانستان، کابل.
11
دانش، سرور، ۱۳۸۹، حقوق اساسی افغانستان، چاپ اول، انتشارات مؤسسهی تحصیلات عالی ابن سینا، کابل.
12
رحمدل، منصور، ۱۳۸۷، «جایگاه حقوق کیفری در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی»، مجلهی حقوقی دادگستری، شمارهی ۶۲ و ۶۳، از صفحهی ۱۲۱ تا ۱۴۴.
13
رسولی، محمد اشرف، ۱۳۹۱، تحلیل و نقد قانون اساسی افغانستان، چاپ دوم، انتشارات سعید، کابل.
14
شاکری گلپایگانی، طوبی، ۱۳۸۰، «فقه جزا و سیاست جنایی، قسمت دوم، اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها»، مطالعات راهبردی زنان فصلنامهی شورای فرهنگی اجتماعی زنان، شمارهی ۱۴، از صفحهی ۶۸ تا ۸۷.
15
صدر توحیدخانه، محمد، ۱۳۸۸، «حقوق در چنبرهی دشمن ــ از سیاست آمریکایی جنگ با ترور تا نظریهی آلمانی حقوق کیفری دشمنان»، تازههای علوم جنایی، مجموعه مقالهها، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، بنیاد حقوقی میزان، تهران، از صفحهی ۴۶۵ تا ۵۱۷.
16
صدر توحیدخانه، محمد، ۱۳۹۴، رهنمود ماکس پلانک برای حقوق جزای عمومی افغانستان، چاپ پنجم، هایدلبرگ و کابل.
17
کوشا، جعفر و حمید الله غلامی، ۱۳۹۳، «مجازات قتل عمدی در حقوق جزای افغانستان»، فصلنامهی پژوهش حقوق کیفری، شمارهی ۷، از صفحهی ۹ تا ۳۹.
18
محبی، جلیل، زمستان ۱۳۸۳ و بهار ۱۳۸۴، «اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، گواه، شمارهی ۲ و ۳، از صفحهی ۹۵ تا ۹۶.
19
محسنی، مرتضی، ۱۳۷۵، دورهی حقوق جزای عمومی، جلد اول، کلیات حقوق جزا، چاپ اول، کتابخانهی گنج دانش، تهران.
20
محقق داماد، سید مصطفی، ۱۳۷۸، «قاعدهی قبح عقاب بلابیان و مقایسهی آن با اصل قانونی بودن مجازات»، پژوهشهای علوم انسانی [نام کنونی مجله: پژوهشهای فلسفی ـ کلامی]، شمارهی ۱، از صفحهی ۷۶ تا ۹۱.
21
نجفی ابرندآبادی، علی حسین، ۱۳۹۳، «درآمدی بر اساسی سازی حقوق کیفری»، در تکاپوی حقوق عمومی، جلد نخست، به کوشش علی اکبر گرجی ازندریانی، انتشارات جنگل و جاودانه، تهران، از صفحهی ۹۸۸ تا ۹۹۵.
22
هاشمی، سید حسین و جعفر کوشا، ۱۳۸۰، «بررسی تعارض اصل ۱۶۷ قانون اساسی با اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها»، مجلهی علمی ـ پژوهشی نامهی مفید، شمارهی ۲۶، از صفحهی ۶۹ تا ۹۶.
23
هاشمی، سید حسین، ۱۳۹۴، «قرآن و اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها»، دوفصلنامهی قرآن، فقه و حقوق اسلامی، انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزهی علمیه، سال اول، شمارهی ۲، از صفحهی ۱۹۱ تا ۲۲۲.
24
Afghan Legal Education Project (alep), 2009, An Introduction to the Criminal Law of Afghanistan, Second Edition, Stanford Law School, Stanford.
25
Hallevy, Gabriel, 2010, A Modern Treatise on the Principle of Legality in Criminal Law, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg.
26
Hartmann, Michael E. & Agnieszka Klonowiecka-Milart, 2011, “Lost in Translation, Legal Transplants without Consensus-Based Adaptation,” in: The Rule of Law in Afghanistan, Missing in Inaction, edited by Whit Mason, Cambridge University Press, Cambridge, pp. 266-298.
27
Jescheck, Hans-Heinrich & Thomas Weigend, 1996, Lehrbuch des Strafrechts. Allgemeiner Teil, 5., vollständig neubearbeitete und erweiterte Auflage, Duncker & Humblot, Berlin.
28
Kamali, Mohammad Hashim, 2008, “References to Islam and Women in the Afghan Constitution,” Arab Law Quarterly, Number 22, pp. 270-306.
29
Knust Rasekh Afshar, Mandana, 2006, “The Case of an Afghan Apostate – The Right to a Fair Trial Between Islamic Law and Human Rights in the Afghan Constitution,” Max Planck Yearbook of United Nation Law, Volume 10, pp. 591-605.
30
Mahmoudi, Said, 2004, “The Sharî’a in the New Afghan Constitution: Contradiction or Compliment?,” Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht (ZaöRV), Heft 64, S. 867-880.
31
Moschtaghi, Ramin, 2012, “Constitutionalism in an Islamic Republic: The Principles of the Afghan Constitution and the Conflicts between them,” in: Constitutionalism in Islamic Countries, Between Upheaval and Continuity, edited by Rainer Grote & Tilmann J. Röder, Oxford University Press, Oxford, pp. 683-713.
32
Pasarlay, Shamshad, 2016, “Islam and Sharia in the 1993 Mujahideen Draft Constitution of Afghanistan, A Comparative Perspective,” The Indonesian Journal of International & Comparative Law, Number 3, pp. 183-205.
33
Tellenbach, Silvia, 2009, „Das Legalitätsprinzip im iranischen Verfassungs- und Strafrecht“, Zeitschrift für die Gesamte Strafrechtswissenschaft (ZStW), Heft 121, S. 1055-1076.
34
فهرست اسناد تقنینی[1]
35
اصول اساسی جمهوری دموکراتیک افغانستان†، [قانون اساسی ببرک کارمل]، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۴۵، به تاریخ ۱/۲/۱۳۵۹.
36
توصیه و پیغام امیر المؤمنین مجاهد ملا محمد عمر آخند [تاریخ صدور نامعلوم]†، و توصیه و پیغام مقام امارت اسلامى افغانستان مورخ ۲۷/۶/۱۳۷۴†، هر دو در: جریدهی رسمی شمارهی ۷۸۳، به تاریخ ۱۳۷۶ [بی ماه، بی روز].
37
فرمان تقنینی رئیس جمهور برای تعدیل و حذف بعضی از مواد قانون تشکیل و صلاحیت قوهی قضائیهی جمهوری اسلامی افغانستان، جریدهی رسمی شمارهی ۱۱۱۵، به تاریخ ۱۳۹۲٫۶٫۳۰.
38
فرمان تقنینی رئیس جمهور در مورد ایزاد فقرهی ۲ در مادهی چهارم قانون استرداد متهمین، محکومین و همکاری عدلی، جریدهی رسمی شمارهی ۱۲۰۶، به تاریخ ۲۵/۱۲/۱۳۹۴.
39
قانون اجراآت جزایی مؤقت برای محاکم†، جریدهی رسمی شمارهی ۸۲۰، به تاریخ ۶/۱۲/۱۳۸۲.
40
قانون اساسی افغانستان، مصوب لویه جرگه در ۱۴ جدی ۱۳۸۲، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۸۱۸، به تاریخ ۸/۱۱/۱۳۸۲.
41
قانون اساسی افغانستان†، [قانون اساسی محمد ظاهر شاه]، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۱۳، به تاریخ ۱۱/۷/۱۳۴۳.
42
قانون اساسی جمهوری افغانستان با رعایت تعدیل مصوب لویه جرگهی جوزای ۱۳۶۹†، [قانون اساسی داکتر نجیب الله]، جریدهی رسمی شمارهی ۷۲۸، به تاریخ ۱۵/۸/ ۱۳۶۹.
43
قانون اساسی دولت جمهوری افغانستان†، [قانون اساسی سردار داوود خان]، تنفیذ ۵ حوت ۱۳۵۵، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۳۶۰، به تاریخ ۱۵/۱/۱۳۵۶.
44
قانون استرداد متهمین، محکومین و همکاری عدلی، جریدهی رسمی شمارهی ۱۱۰۳، به تاریخ ۲۵/۱/۱۳۹۲.
45
قانون پولیس†، جریدهی رسمی شمارهی ۸۶۲، به تاریخ ۳۱/۶/۱۳۸۴.
46
قانون تشکیل و صلاحیت قوهی قضائیهی جمهوری اسلامی افغانستان، جریدهی رسمی شمارهی ۱۱۰۹، به تاریخ ۹/۴/۱۳۹۲.
47
قانون تشکیل و صلاحیت محاکم خاص، جریدهی رسمی شمارهی ۱۰۳۳، به تاریخ ۴/۵/۱۳۸۹.
48
قانون تشکیلات و صلاحیت محاکم قوهی قضائیهی جمهوری اسلامی افغانستان†، جریدهی رسمی شمارهی ۸۵۱، به تاریخ ۳۱/۲/۱۳۸۴.
49
قانون جزا، مصوب ۳۰/۶/۱۳۵۵، جریدهی رسمی شمارهی ۳۴۷، به تاریخ ۳۰/۱/ ۱۳۵۶.
50
قانون مبارزه علیه ارتشاء و فساد اداری†، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۸۳۸، به تاریخ ۲۰/۷/۱۳۸۳.
51
قانون مبارزه علیه تطهیر پول و عواید ناشی از جرایم†، جریدهی رسمی شمارهی ۸۴۰، به تاریخ ۱۰/۸/۱۳۸۳.
52
قانون مبارزه علیه تمویل تروریزم†، جریدهی رسمی شمارهی ۸۳۹، به تاریخ ۳۰/۷/۱۳۸۳.
53
قانون مبارزه علیه مسکرات و مواد مخدر و کنترول آن، جریدهی رسمی شمارهی ۱۰۲۵، به تاریخ ۲۴/۳/۱۳۸۹.
54
قانون مبارزه علیه مواد مخدر†، جریدهی رسمی شمارهی فوقالعادهی ۸۷۵، به تاریخ ۱۵/۱۱/۱۳۸۴.
55
کانوانسیون علیه شکنجه، مجازات ظالمانه و یا رفتار غیر انسانی اهانتآمیز، جریدهی رسمی شمارهی ۷۰۱، به تاریخ ۱۵/۷/۱۳۶۸.
56
مسودهی قانون جزا، بیتاریخ (حدود زمستان ۱۳۹۴ و بهار ۱۳۹۵)، گروه اصلاح و بازنگری کود جزایی، ادارهی تقنین وزارت عدلیهی افغانستان.
57
[1] در مورد این فهرست ذکر دو نکته ضروری است. نخست: فایلهای اسکن شدهی تمامی شمارههای جریدهی رسمی در سایت وزارت عدلیهی جمهوری اسلامی افغانستان آرشیو شده و قابل دسترس است. آدرس سایت از این قرار است: http://www.moj.gov.af/fa. دوم: در این فهرست اسناد تقنینی، نشانهی † به معنای منسوخ بودن قانون یا سندِ مربوط در هنگام نهایی شدن این مقاله در تاریخ ۲۵ جوزا (خرداد) ۱۳۹۵ است.
58
59