نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تربیت مد رس

چکیده

چکیده
دادرسی دادگرانه در تعریف سنّتی خود عبار ت است از رسیدگی یک مرجع یا دادگاه
صلاحیت دار قانونی با پیش بینی تضمین هایی شکلی برای حمایت از حق های متّهم بر پایه رعایت کرامت
انسانی و بی گناهی او. این مقاله با این استدلال که داد و دادگری و دادگستری چه بر پایه قانون و چه با
معیارهای عدالت و انصاف، شناسای ی ح قهای بز هدیده و متّهم در رسیدگ یهای جنایی را ایجاب
بازاندیشی کن د. « تعریف تجویزی » به یک « تعریف هستاری » می کنند، می کوشد دادرسی دادگرانه را از
در نخستین تعریف، رعایت کرامت انسانی متّهم با فرض بی گناهی او دو رکن زیربنایی و وجود یک
مرجع یا دادگاه صلاحیت دار قانونی و تضمین های شکلی برای رعایت حق های متّهم دو رکن روبنایی
دادرسی دادگرانه شناخته می شوند. مقاله نتیجه گیری می کند که با تو  جه به ملازمه گریزناپذیر ح قهای
بزه دیده و متّهم، تعریف دادرسی دادگرانه را باید چنین بازاندیشی کرد: رسیدگی یک مرجع یا دادگاه
صلاحیت دار قانونی با پیش بینی تضمین های شکلی برای رعایت هم تراز ح قهای بز هدیده و متّهم با
رعایت کرامت انسانی هر دو و با فرض بی گناهی متّهم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Rethinking of Fair Trial in the Light of Balance Principle of Rights of Victim and Accused

نویسنده [English]

  • Mehrdad Rayijian Asli

چکیده [English]

According to the conventional definition, fair trial is a trial by a
competent tribunal in accordance with procedural guarantees to protect the
defendants’ constitutional and legal rights especially in order to respect
his/her human dignity and presumption of innocence. Based on the argument
providing that justice and equity require recognizing the victim’s and
defendant’s rights in criminal proceeding, the present article seeks to
reconsider the notion “fair trial” from a descriptive definition to a
prescriptive one. In the former, respecting to human dignity of the defendant
based on his/her presumption of innocence are considered as two essential
basic elements and providing an impartial court or tribunal and procedural
guarantees for defendant’s rights are regarded as super structural elements
based upon. According to the latter, the article concludes introducing a
descriptive definition to recognize both parties within the principle of
balance between victim’s and defendant’s rights.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Fair trial
  • Right
  • victim
  • Defendant
  • Principle of balance
- آشوری، محمد ( 1385 )؛ آیین دادرسی کیفری، انتشارات سمت، چاپ یازدهم.
- آشوری، محمد [زیر نظ ر] ( 1383 )؛ حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت،
انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، چاپ اول.
- آنسل، مارک ( 1391 )؛ دفاع اجتماعی، ترجمه محمد آشوری و عل یحسین نجفی
ابرندآبادی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
- امیدی، جلیل ( 1383 )؛ دکتر آشوری و حقوق دفاعی متهم، در: علوم جنایی
(مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی
چاپ اول. ،« سمت »
- انوری، حسن ( 1386 )؛ فرهنگ بزرگ سخن، جلدهای 1 و 4، انتشارات سخن، چاپ چهارم.
- بسیونی، محمدشریف ( 1393 )؛ بزه دیده شناسی، جلد دوم، شناسایی، بی نالمللی ح قهای
بزه دیده، ترجمه مهرداد رایجیان اصلی، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی (شهر دانش)، چاپ اول.
- پرادل، ژان ( 1392 )؛ تاریخ اندیش ههای کیفری، ترجمه عل یحسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات سمت، چاپ هفتم.
- رایجیان اصلی، مهرداد ( 1390 )؛ بزه دیده شناسی، جلد یکم، تحولات بز ه دید ه شناسی و
علوم جنایی، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی (شهر دانش)، چاپ اول.
- رایجیان اصلی، مهرداد [مترج م] ( 1391 )؛ کتابچه بز ه دید ه شناسی، جلد یکم، اجراء
حق های بزه دیدگان، انتشارات آرمان حقوق، چاپ اول.
- رحمدل، منصور ( 1388 )؛ دادرسی عادلانه و مقررات دادرسی کیفری ایران، د ر: نجفی
ابرندآبادی، علی حسین (زیر نظر)، تازه های علوم جنایی: مجموعه مقاله ها، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول.
- ساقیان، محمد مهدی ( 1385 )؛ اصل برابری سلا حها در فرآیند کیفری، مجله حقوقی
دادگستری، سال هفتادم، دوره جدید، شماره های 57  56 ، پاییز و زمستان.
- شایان، علی[مترجم] ( 1384 )؛ عدالت برای بزه دیدگان، معاونت حقوقی و توسعه قضایی
قوه قضائیه، مرکز مطالعات توسعه قضایی، ناشر: سلسبیل، چاپ اول.
- فضائلی، مصطفی ( 1387 )؛ دادرسی عادلان ه: محاکمات کیفری بی ن المللی، انتشارات
مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی (شهر دانش)، چاپ اول.
- گسن، رمون ( 1385 )؛ ملاحظه هایی درباره هدف آیین دادرسی کیفری، مجله حقوقی
دادگستری، سال هفتادم، دوره جدید، پاییز و زمستان.
- معین، محمد ( 1381 )؛ فرهنگ فارسی معین، جلدهای 1و 2، انتشارات امیرکبیر، چاپ نوزدهم.
- مؤذن زادگان، حسنعلی ( 1388 )؛ مقایسه اجمالی دادرسی کیفر ی و ترمیمی در حقوق
ایران، در: تازه های علوم جنایی، مجموعه مقاله ها (زیر نظر علی حسی ننجفی ابرندآباد ی)، بنیاد
حقوقی میزان، چاپ نخست.
- Encyclopedia Treccani.it; at: www.treccani.it/enciclopedia/garantismo, 7/13/2014.
- Garner, Bryan (2009); Black’s Law Dictionary, Thomson-West, Ninth Edition.
- Negri, Stefana (2005); The Principle of “Equality of Arms” of International
Criminal Procedure, International Criminal Law Review, 5.
- Yearbook of the International Law Commission (1950/2005); Principles of
International Law Recognized in the Charter of the Nurenberg Tribunal and in
the Judgement of the Tribuna; Vol. II, Paragraph 97.
- Rayejian Asli, Mehrdad (2013); Introducing General Theory of
Victimology in Criminal Sciences, The International Journal Of Humanities of
the Islamic Republic of Iran, Tarbait Modares University, Faculty of Law,
Summer.
- Rush, George E. (2003); The Dictionary of Criminal Justice,
Dushkin/McGraw-Hill, Sixth Edition.
- Scott, Shirley V. [ed.](2006); International Law & Politics: Key
Documents, Lynne Reinner Publishers.
- Summers, Sarah J. (2007); Fair Trials: The European Criminal Procedural
Tradition and the European Court of Human Rights, Hart Publishing, Oxford
and Portland, Oregon, First Published.
- The Text of Magna Carta, 1215, http://www.fordham.edu/halshall/source/
magnacarta.html, 7/13/2014.
- Trechsel, Stefan (2005); Human Rights in Criminal Proceedings, Academy
of European Law, Oxford University Press.
- Tuinstra, J.P.W. Temmick (2009); The Principle of Equality of Arms, The
Institutional Repository of the University of Amsterdam.