تأملی نو بر تعریف فعل مادی و غیرمادی در قتل عمدی

عباس محمد خانی

دوره 4، شماره 13 ، اسفند 1394، ، صفحه 71-93

https://doi.org/10.22054/jclr.2015.2398

چکیده
  در تحقق قتل عمدی با فعل، تردیدی وجود ندارد. فعل مجرمانه در قتل عمدی نیز در ادبیات حقوق کیفری ایران به فعل مادی و غیرمادی تقسیم می‌شود؛ بدون آنکه تعریف و معیار دقیقی برای این دو عنوان و تمیز آنها از هم وجود داشته باشد؛ به‌طوری که برخی افعال منجر به مرگ، در هیچ­یک از تقسیم‌بندی افعال قرار نمی‌گیرد. علت این امر احتساب برخورد یا عدم ...  بیشتر

بررسی تطبیقی مداخلة ناظران در حقوق ایران و آمریکا

سیده ساعده حسینی؛ سید مهدی سیدزاده ثانی؛ عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی

دوره 10، شماره 39 ، تیر 1401، ، صفحه 71-100

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.55767.2225

چکیده
  کمک به افراد در معرض خطر یکی از مهم‌‌ترین هنجارهای اخلاقی‌‌ محسوب می‌‌شود که به عنوان یک عامل حیاتی برای حفظ و تقویّت همبستگی در جوامع، همواره مورد تأکید قرار گرفته است. امّا از آنجا که صرف وجود یک وظیفة اخلاقی نمی‌‌تواند الزامی برای افراد جهت اقدام به رفتارهای نوع‌‌دوستانه باشد، لازم است سیاستگذاران جنایی به منظور گسترش این ...  بیشتر

چالش‌‌های دادستان در اجرای دادرسی‌عادلانه و راهکارهای ان

رحمان پیوست؛ مهدی شیداییان؛ محمد صالحی

دوره 11، شماره 40 ، مهر 1401، ، صفحه 71-104

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.52761.2126

چکیده
  در این مقاله تلاش کردیم با روش اسنادی و کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، با استفاده از اسناد و الزامات بین‌المللی، وضعیت کیفری مقام دادستان تبیین شود و خلأها و نقایص موجود نیز به همراه راهکارهای پیشنهادی اعلام گردند.یافته‌های پژوهش حاضر، حاکی از آن است با توجه به اصول دادرسی‌عادلانه نقش دادستان از اهمیت بسیاری برخوردار است، ...  بیشتر

حقوق کیفری و جرم شناسی
ملاحظاتی پیرامون جزای نقدی روزانه و احراز درآمد مجرم

فریدون حسینی‌نژاد براگوری؛ محمدرضا نظری نژاد؛ مجتبی جانی پور

دوره 11، شماره 41 ، دی 1401، ، صفحه 71-97

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.66121.2447

چکیده
  جزای نقدی روزانه یکی از جایگزین های نوین حبس مقرر در قانون مجازات اسلامی 92 می‌باشد که میزان آن با توجه به شدت و اهمیت جرم از یک سو و میزان در آمد روزانه مجرم از سوی دیگر توسط دادگاه تعیین می‌گردد. پیش بینی جزای نقدی روزانه و ملاحظه وضعیت اقتصادی محکوم، گامی جدید در راستای فردی کردن مجازات ها محسوب می‌گردد. هر چند این سیستم نیز انتقاداتی ...  بیشتر

مسئولیت کیفری، مدنی و انتظامی ناقضین اصول بنیادین دادرسی کیفری

زینب باقری نژاد؛ رجب گلدوست جویباری

دوره 2، شماره 5 ، بهمن 1392، ، صفحه 73-92

چکیده
  چکیدهیکی از ویژگیهای بنیادین حقوق، داشتن ضمانت اجراست. اگر تابعان حقوق، خود را در اجرایقواعد حقوقی، آزاد و بدون مکافات تصور نمایند، چگونه میتوان هدف حقوق را که تنظیم روابطاشخاص و برقراری نظم در اجتماع است محقق نمود. بنابراین، هرگاه حقوق اشخاص مورد تعرض قرارگیرد، واکنش در مقابل متجاوز باید از سوی دولت تأمین و تضمین شو د. قواعد و اصول ...  بیشتر

شکل گیری حق داشتن سلاح و تاثیر آن بر حقوق کیفری

غلامحسین الهام؛ رسول عابد

دوره 2، شماره 7 ، تیر 1393، ، صفحه 73-102

چکیده
  حق بر داشتن سلاح یکی از قدیمی ترین حقوقی است که چالش فکری متفکرانی چونافلاطون و ارسطو بوده است. به باور برخی، این حقِ اساسی و بنیادین شهروندان یک جامعه استکه برای دفاع از خود و نگهبانی از یک جامعه دمکراتیک مسلح باشند، اما برخی دیگر حق برداشتن سلاح را مغایر یک نظام الیگارشی می دانند. بر اساس دیدگاه نخست، حقوق کیفری نه تنهادر برابر این ...  بیشتر

نقش رفتار مقتول در رابطه ی استناد قتل عمدی

کیومرث کلانتری؛ بهروز قلی زاده

دوره 5، شماره 19 ، شهریور 1396، ، صفحه 73-94

https://doi.org/10.22054/jclr.2017.13125.1231

چکیده
  بر اساس ماده 492 ق.م.ا. جنایت در صورتی موجب قصاص یا دیه است که نتیجه­ی حاصله مستند به رفتار مرتکب باشد. در قتل عمدی یکی از مواردی که با وجود قصد قتل توسط مرتکب، می‌تواند رابطه­ی استنادی بین رفتار مرتکب و نتیجه­ی حاصله را قطع کند، رفتار مقتول است. مقتول می­تواند با انجام رفتارهای «عمدیِ آگاهانه و یا ناآگاهانه» که ممکن است به‌صورت ...  بیشتر

تبدیل قصاص در حقوق کیفری ایران

حسن مرادی

دوره 6، شماره 21 ، دی 1396، ، صفحه 73-114

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.19046.1355

چکیده
  در کنار تأسیسات حقوقی همچون معافیت‌های «قانونی» و «قضایی» ، نهاد «تبدیل مجازات» قرار دارد. تبدیل مجازات در مفهوم اعم اقدامی در راستای فردی کردن مجازات، جلوگیری از تضییع حقوق مجنی علیه یا اولیای دم، جلوگیری از وهن دین، تحدید استفاده از زندان‌ و نیز تحقق عدالت قضایی و تعذیبی عادلانه است. در حال حاضر تبدیل مجازات در ...  بیشتر

روابط معنا-نماد و الهیات مجازات: پدیداری آیین تعذیب

سید محمد جواد ساداتی

دوره 10، شماره 36 ، مهر 1400، ، صفحه 77-112

https://doi.org/10.22054/jclr.2022.51563.2094

چکیده
  چکیدهمطالعات فنّی حقوق کیفری کمتر به بحث در خصوص جلوه‌‌های اجتماعی پدیدار مجازات می‌‌پردازند. مقصود از این جلوه‌‌ها پیوندهای ناگسستنی و اغلب پنهانی است که مجازات با سایر پدیدارهای اجتماعی برقرار می‌‌کند. مجازات بخشی از ساختار نظام اجتماعی است و به همین ‌‌واسطه، تولّد و دگرگونی پدیدار کیفر ارتباطی ناگسستنی با سایر بخش‌های ...  بیشتر

جایگزینی سازوکار کلاسیک استرداد با قرار جلب اروپایی در حقوق کیفری اتحادیه اروپا

محمد فرجی؛ بهزاد رضوی فرد

دوره 8، شماره 28 ، آذر 1398، ، صفحه 79-107

https://doi.org/10.22054/jclr.2019.33287.1705

چکیده
  حقوق کیفری منطقه‌ای را می‌توان در کنار دو قلمرو جرایم دارای عنصر بیرونی و جرایم بین‌المللی به عنوان قلمرو سوّم حقوق کیفری بین‌المللی انگاشت. حقوق کیفری اتحادیة اروپا نمونة بارز یک حقوق کیفری منطقه‌ای است که در آن نهادها و مقرراتی در سطح اتحادیه پیش‌بینی شده است. بدین‌سان، با ایجاد یک فضای کیفری در سطح منطقه‌ای سازوکارهای نهادین ...  بیشتر

جبرانِ خسارتِ متهمانِ بازداشت شدهِ بی‌گناه در نظام عدالت کیفری ایران و فرانسه

محمد باقر مقدسی؛ ابراهیم رضا قلی زاده

دوره 6، شماره 23 ، شهریور 1397، ، صفحه 81-111

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.19929.1372

چکیده
  حق بازداشت یکی از مهم‌ترین اختیاراتی است که در راستای مبارزه مؤثر با جرم به مقام‌های نظام عدالت کیفری اعطا شده است. هرچند تلاش شده از طریق الزام مأموران به رعایت ضوابطی مانند وجود ادله متقن پیش از بازداشت، از بازداشتِ افرادِ بی‌گناه پیشگیری شود، ولی در برخی موارد با وجود رعایت موازین قانونی در زمان شروع و ادامه بازداشت، در نهایت ...  بیشتر

حقوق کیفری و جرم شناسی
مراکز اطلاعات مالی: از پیش‌بینی و پیشگیری پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم تا چالش‌های تبادل اطلاعات/ با تکیه بر حقوق ایران

مهری برزگر

دوره 11، شماره 42 ، فروردین 1402، ، صفحه 83-119

https://doi.org/10.22054/jclr.2023.63105.2380

چکیده
  مراکز اطلاعات مالی که در کنوانسیون‌های پالرمو و مریدا و توصیه 29 فتف پیش‌بینی شده‌اند، مسؤول دریافت گزارش‌های فعالیت‌های مشکوک، تحلیل و در صورت لزوم، افشای آنها هستند. این مراکز برای کارآمد بودن باید خودمختار، مستقل و ملی باشد و در حین افشای اطلاعات، اصول مربوط به امنیت اطلاعات و رازداری را رعایت کنند. این مراکز، پس از دریافت گزارش ...  بیشتر

جامعه شناسی کیفری
رویکردی جامعه‌‌شناختی نسبت به گذار از گفتمان گناهواره به گفتمان فنی درباره‌‌ی جرم در حقوق ایران پس از انقلاب

امیر خادمی؛ سید محمد جواد ساداتی؛ عبدالرضا جوان جعفری

دوره 12، شماره 44 ، مهر 1402، ، صفحه 89-124

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.71879.2554

چکیده
   گفتمان کیفری در ایران پساانقلاب، دو دوره‌‌ی متفاوت را تجربه کرده است؛ نخست، گفتمان گناهواره و برقراری پیوند بین جرم و گناه در دهه‌‌ی نخست انقلاب و سپس گفتمان فنی در دهه‌‌های بعد. در دهه‌‌ی نخست انقلاب، با ایجاد پیوند میان جرم و گناه رفتارهایی مانند شرب خمر، لواط، قوادی و بی‌‌حجابی جرم‌‌انگاری شدند و همچنین به تبع آن کیفرهای ...  بیشتر

حمایتهای حقوقی دیوان کیفری بین المللی از بزه دیدگان

بهزاد رضوی فرد؛ مرضیه دیرباز

دوره 1، شماره 3 ، تیر 1392، ، صفحه 99-117

چکیده
  دیوان کیفری بینالمللی، با صلاحیت رسـیدگی بـه خطیرتـرین جنایـتهـای مـورد اهتمـامجامعهی بینالمللی و برای پایان بخشیدن به بی کیفر مانی مرتکبان این جنایتها، تأسـیس شـدهاست. مقررات دیوان حمایتهای حقوقی گونـاگونی را بـرای بـزهدیـدگان در نظـر گرفتـهانـد.اساسنامهی رم، آیین دادرسی و ادله، آییننامههای دیوان، آییننامههای کارکنان و موافقتنامـهمربوط ...  بیشتر

تحلیل تطبیقی الگوهای کیفردهی در نظام کیفری ایران و انگلستان

نسرین مهرا؛ عباس موذن؛ مجید قورچی بیگی

دوره 6، شماره 20 ، مهر 1396، ، صفحه 105-140

https://doi.org/10.22054/jclr.2017.10525.1185

چکیده
  کیفردهی در طول سالیان گذشته دچار تحولات مختلفی شده است. در رابطه کیفردهی الگوهای مختلفی وجود دارد. به‌طور خاص چهار نوع متفاوت از الگوی کیفردهی وجود دارد؛ کیفردهی نامعین، کیفردهی معین، کیفردهی مفروض یا مبتنی بر رهنمودهای تعیین مجازات و کیفردهی الزامی. ماهیت هر یک از این الگوها بر اساس جایگاهی که به صلاحدید قضایی در تعیین کیفر می‌دهند، ...  بیشتر

تأمّلی در ماهیّت و قلمرو اراده در تحقّق مسئولیت کیفری

مجتبی جعفری

دوره 4، شماره 15 ، شهریور 1395، ، صفحه 121-141

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.4438

چکیده
  ارتکاب رفتار مادّی شرط لازم برای تحقّق مسئولیت کیفری در حقوق کیفری کنونی است. چنانکه امروزه در هیچیک از نظام‌های حقوقی دنیا صرف اندیشة مجرمانه قابل مجازات نیست. مسئولیت کیفری زمانی ایجاد خواهد شد که فردی با عبور از اندیشة مجرمانه عملاً رفتاری را انجام دهد که قانونگذار منع کرده است. با این همه، نباید از این حکم چنین استنباط کرد که ارتکاب ...  بیشتر

احراز رابطة سببیت در فرض مداخله عوامل گوناگون در جنایات و خسارات مالی (با تأکید بر قانون مجازات اسلامی 1392)

هادی رستمی؛ هادی شعبانی کندسری

دوره 4، شماره 15 ، شهریور 1395، ، صفحه 144-171

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.4439

چکیده
  احراز رابطة سببیت میان رفتار مجرمانه یا فعل زیانبار و نتیجه ناشی از آن، به ویژة در فرض تعدد عوامل و اسباب، یکی از دشوارترین مباحث حقوق کیفری و مسؤولیت مدنی است. این مسأله در حالتی که افراد متعددی در زمان‌های متفاوت (طولی) در وقوع جنایت مداخله می‌کنند و بین رفتار مداخله-کنندگان و نتیجه حاصله (مانند قتل) فاصله زمانی نسبتاً طولانی ایجاد ...  بیشتر

فلسفه حقوق کیفری
گفتمان قدرت و دانش در تحلیل مجازات مدرن

زهرا عبدالحسین قمی؛ فیروز محمودی؛ مجید قورچی بیگی

دوره 12، شماره 45 ، دی 1402

https://doi.org/10.22054/jclr.2024.73534.2578

چکیده
  چکیده: یکی از روش‌های تحلیل مجازات مدرن با تمرکز بر مؤلفۀ قدرت است. بسته به نوع تعبیر از قدرت، روش‌ها و نتایج تحلیل‌ها متفاوت می‌شوند. میشل فوکو به هدف تحلیل مجازات مدرن، با تعبیر نیچه‌ای قدرت، آن را به مثابۀ نسبت نیرو محسوب کرد و از روش‌ تبارشناسی نیچه‌ای برای تحلیل خود بهره برد. فوکو معتقد به وجود قدرت در همه جا و رابطۀ همبستگی‌اش ...  بیشتر

جایگاه حقوق بزه دیده در مرحله تحقیقات مقدماتی از منظر قانون آیین دادرسی کیفری ایران

عباس اختری؛ حسنعلی موذن زادگان

دوره 7، شماره 26 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 41-73

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.24224.1468

چکیده
  سالیان متمادی، رویکرد حمایت از متهم و حقوقِ وی به دلیل رویارویی یک نهاد قدرتمند –دادسرا- در مقابل متهمِ بی‌دفاع، تمام توجهات را به توسعه حقوق وی و حمایت از آن معطوف نمود. در این میان نقش بزه‌دیده در پیشبرد فرآیند تحقیقات مقدماتی مورد کم‌توجهی قرار گرفته و جایگاه وی را در موضع انفعال قرار داده بود. با رویش رویکرد بزه‌دیده‌مدار، ...  بیشتر

بررسی جایگاه امنیت گرایی در سیاست کیفری ایران و آمریکا

عبدالعی توجهی؛ مرجان برنجی اردستانی

دوره 1، شماره 2 ، دی 1391، ، صفحه 67-91

چکیده
  در حقوق کیفری دو نوع سیاست وجود دارد  سیاست کیفری عدالت محور  و دیگری سیاست کیفری امنیت گرا  یا دشمن محور  در حالیکه در سیاست کیفری عدالت محور  اصل بر محدود بودن مسئولیت افراد  و عدم مداخله در زند گی خصوصی افراد است می توان گفت سیاست کیفری امنیت گرا در چند دهه اخیر با مداخله هر چه بیشتر دولت ها در زندگی خصوصی افراد و ...  بیشتر

بررسی صلاحیت دادگاه‌های ایران نسبت به جرائم تبعه غیر ایرانی علیه ایرانی در خارج از ایران (صلاحیت شخصی منفعل در حقوق ایران

ابوالحسن شاکری؛ حسن خان احمدی

دوره 5، شماره 16 ، آذر 1395، ، صفحه 70-93

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.6755

چکیده
  بعد از یک سده قانون‌گذاری، صلاحیت مبتنی بر تابعیت ایرانی بزه‌دیده، در قانون مجازات اسلامی ایران مصوب 1392 وارد شد و به‌موجب ماده 8 در جرائم مستوجب مجازات‌های حدود، قصاص و دیات، دادگاه‌های ایران بدون هیچ قیدوشرطی صالح به رسیدگی به این نوع جرائم ارتکابی در خارج از کشور توسط اتباع خارجی علیه اتباع ایرانی می‌باشند و تعزیرات منصوص شرعی ...  بیشتر

کانون اصلاح و تربیت از منظر پیشگیری رشدمدار

سید علیرضا میر کمالی؛ انسیه حسینی

دوره 4، شماره 13 ، اسفند 1394، ، صفحه 71-93

https://doi.org/10.22054/jclr.2015.2399

چکیده
  احکام سالب آزادی نوجوانان، در قالب نگهداری در کانون اصلاح و تربیت نمود می‌یابد. همچنان که از عنوان این موسسه پیداست، نگهداری نوجوانان معارض با قانون باهدف اصلاح و درمان آن‌ها صورت می‌گیرد. ازاین‌رو، کاملاً همسو با اهداف اولیه و اصلی نظام عدالت کیفری اطفال است. توجه به این نکته لازم است که دادرسی اطفال تنها باهدف تربیت و تأمین مصلحت ...  بیشتر

گونه‌شناسی محدودیت‌های حق دسترسی به وکیل در جرایم امنیتی با تأکید بر مرحلۀ پیش دادرسی: مطالعۀ تطبیقی

عبدالعلی توجهی؛ حسین محمد کوره پز

دوره 7، شماره 27 ، مرداد 1398، ، صفحه 75-108

https://doi.org/10.22054/jclr.2018.30544.1641

چکیده
  کشورها با به رسمیت شناختنِ حق دسترسی به وکیل در مرحلۀ پیشا دادرسی کوشیده‌اند تا به این حق؛ به مثابۀ یکی از جلوه‌های بارزِ دادرسی عادلانه، عینیت بخشیده و جایگاه آن را در فرایند دادرسی کیفری مستحکم سازند. اگرچه در حقوق ایران این حق تاکنون دستخوشِ تحولات فراوانی قرار گرفته و همواره قانون‌گذار در شناساییِ کاملِ آن، به دیدۀ تردید نگریسته ...  بیشتر

حق‌مداری در جرم‌انگاری؛ با تأکید بر نظریۀ آلمانی مصالح حقوقی

فیروز محمودی جانکی

دوره 3، شماره 9 ، دی 1393، ، صفحه 83-110

چکیده
  چکیده نظریۀ جرم‌انگاری اصالتاً متکفل تحدید مرزهای حقوق کیفری‌است. پرسش این است که بنیان نظریه‌های موجود در این خصوص مصالح و اهداف است یا حق‌ها؟ بررسی دکترین آلمانی «مصالح حقوقی» که غایت محور است و تطبیق آن با نظریۀ رایج در فلسفۀ آمریکایی-انگلیسی، یعنی اصل ضرر که اولاً و بالذات رفتار محور است، نشان می‌دهد با این که این اصل ...  بیشتر

پیشگیری وضعی از تروریسم هستهای با تأکید بر تدابیر نظارتی بین المللی

فضل الله فروغی؛ کیوان غنی؛ محمد میرزایی

دوره 4، شماره 14 ، فروردین 1395، ، صفحه 83-113

https://doi.org/10.22054/jclr.2016.3955

چکیده
  تحول در ماهیت و شکل جرائم در قرن حاضر ناشی از فرایند جهانی شدن بوده و جرائم نیز به فراخور تغییرات حادث شده، دارای ابعاد فراملی و بین المللی شده اند . از مهمترین این جرائم تروریسم است که معمولاً وقوع آن همراه با سازمانیافتگی و استفاده از فنّاوریهای نوین میباشد و این وی ژگی ها به صعوبت امر مبارزه و پیشگیری از آن افزوده است. تروریسم هستهای ...  بیشتر