per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
9
38
10.22054/jclr.2017.7397
7397
Research Paper
مختصات تئوریک سیاست جنایی حکومت جمهوری اسلامی ایران )تحلیل مبانی، اصول و مدلبندی در مقام تئوری
The Theoretical Characteristics of the Criminal Policy of the Islamic Republic of Iran
حسین غلامی
1
محمد رحمانی
m.rahmani1989@yahoo.com
2
دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
سیاست جنایی با توجه به اینکه حکومت واجد چه خصوصیاتی است و هویتش را از طریق چه مفاهیمی میشناسد و تشکیل خود را برای تحقق چه اهدافی میداند بهعنوان بخشی از سیاست عمومی، چهرهای منحصربهفرد خواهد داشت. نظام سیاسی مبتنی بر جمهوریت و اسلامیت و ازجمله حکومت ایران نیز بر اساس دو مؤلفهی مذکور، دارای سیاست جنایی مختص خود است. جمهوریت و اسلامیت دارای آثاری برای سیاست جنایی آن حکومت میباشد که میتواند آن را از سایر نظامهای سیاسی متمایز نماید. پذیرش جمهوریت برای نظام سیاسی میتواند ملزم شدن نظام به تبعیت از اصول دموکراسی ازجمله حاکمیت قانون و جامعه مدنی و احترام به اصول برابری و آزادی را در پی داشته باشد و این مقولات چهرهی سیاست جنایی را دگرگون مینمایند با اضافه شدن وصف اسلامیت برای حکومت که به معنای احترام به ضرورات دین است باید دید وضعیت این سیاست جنایی در عرصه نظری چگونه خواهد بود. در این مقاله ضمن تبیین مفاهیم مذکور به مدلبندی سیاست جنایی حکومت ایران بر اساس مؤلفههای اسلامیت و جمهوریت در عرصه نظری نیز پرداخته خواهد شد.
Criminal policy, as part of public policy, enjoys significant feature due to the fact that governments have different characteristics and their identity is formulated by diverse concepts and their establishment follows different goals. The Islamic Republic of Iran as a political system based on ‘Republicanism’ and ‘Islamite’ enjoys its specific criminal policy according to the two given components. These two components can have specific consequences which distinguish the regime of Iran from the others. While it is true that adoption of republicanism and Islamite as two basic components for political regime can force the government to follow the principles of democracy including the rule of law, civil society, and respect for equality and freedom which change the face of criminal policy, the question remains that how adoption of Islamite stressing on the respect for necessities of religion can impact on the criminal policy. In this article, we attempt to elucidate the two components of republicanism and Islamite alongside the modeling the criminal policy of the Islamic Republic of Iran based on aforementioned components from the theoretical standpoint.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7397_31744c73433c9b6c855d3ea7f5bbf7d4.pdf
واژگان کلیدی: جمهوریت
جمهوری اسلامی
سیاست جنایی
سیاست کیفری
مبانی سیاست جنایی
Keywords: Criminal Policy
Penal policy
Principles of Criminal Policy
Republicanism
The Islamic Republic
per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
39
67
10.22054/jclr.2017.7399
7399
Research Paper
امنیت گرایی سیاست جنایی
Security-Oriented Criminal Policy
فاطمه قناد
ghanad@gmail.com
1
مسعود اکبری
masoudakbari01@gmail.com
2
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علم و فرهنگ،
دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علم و فرهنگ.
سیاست جنایی برای پاسخدهی به پدیدهی مجرمانه، اصول و روشهایی را اتخاذ میکند که بر این اساس اهداف و دورنمای کلی آن مشخص میگردد. امروزه به دنبال نقض گستردهی امنیت و آرامش روانی شهروندان در پی گسترش مقولهی ارتکاب جرم، اهداف سیاست جنایی از مجرممداری به سمت جرممحوری تغییر مسیر داده است و تضمین امنیت به دغدغهی اصلی سیاست جنایی بدل گردیده، بهگونهای که اصول کلی مربوط به جرمانگاری، مسئولیت کیفری و اِعمال و تحمیل کیفرها دستخوش نوعی تفسیر و قرائت افتراقی قرار گرفته است. لذا سیاست جنایی امنیتگرا، با فرض دشمن دانستن بزهکاران، به تشکیل نوعی حقوق کیفری دشمنمدار همت گمارده است و حتی از رهگذر جهانیشدن جرائم و نقض فاحش امنیت ملی و بینالمللی، سیاست جنایی جهانی به دنبال تضمین امنیت حداکثری است. لیکن این مقوله بهطور همزمان با معضلات و چالشهای فراوان حقوق بشری روبرو گردیده که دستاوردهای رویکرد امنیتگرا را تحتالشعاع قرار داده است. به نظر میرسد سیاست جنایی امنیتگرا با شعار تأمین حداکثری امنیت شهروندان، بیشتر دچار نوعی بحران، خصوصاً در عرصهی نظام حقوق بشری گردیده است تا اینکه در راستای اهداف خود به موفقیت نائل آمده باشد. اینکه آیا سیاست جنایی امنیت گرا در رویارویی با معضلات جدی میتواند به اهداف خود نائل گردد و این موفقیت تا چه اندازه از چالشهای فرارو تأثیر میپذیرد موضوعی است که در نوشتار حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.
In responding to criminal phenomena, the criminal policy takes principles and
methods by which its general prospects would be revealed. Nowadays, we face
with increasing rate of crimes which violate security and welfare of the citizens
leading to change criminal policy’s strategy from offender-based towards crimebased
in order to provide the security in a way that fundamental principles of
criminalization, criminal liability, and sentencing are changed and bears a
differential interpretations. Supposing the offenders as an enemy, it creates a
hostile-oriented criminal law and due to the globalization of crimes and gross
violation of national and international security, it seeks uttermost security.
Stressing on extreme slogans of providing security for citizens, it seems that
criminal policy has encountered a kind of crisis in the context of humanitarian
law and failed to achieve its goals. Whether the security-oriented criminal policy
can reach the goals in spite of the existence of serious challenges or not is a
matter of concern in this article.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7399_d362be73b94cfd4b552c868bf058b371.pdf
واژگان کلیدی: امنیت
پدیدهی مجرمانه
سیاست جنایی
سیاست جنایی امنیتگرا
نظام عدالت کیفری
Keywords: Security
Criminal Phenomenon
Criminal policy
Security- Oriented Criminal Policy
Criminal Justice System
per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
69
100
10.22054/jclr.2017.7400
7400
Research Paper
نقض آزادی جریان اطلاعات در فرآیند پیشگیری موقعیت مدار از جرائم سایبری
Violation of Free Flow of Information in the Process of the
Situational Prevention of Cyber Crimes
زهرا فرهادی الاشتی
z.farhadialashti@gmail.com
1
عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی
arjaafari@gmail.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد.
دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
سیاست جنایی برای پاسخدهی به پدیدهی مجرمانه، اصول و روشهایی را اتخاذ میکند که بر این اساس اهداف و دورنمای کلی آن مشخص میگردد. امروزه به دنبال نقض گستردهی امنیت و آرامش روانی شهروندان در پی گسترش مقولهی ارتکاب جرم، اهداف سیاست جنایی از مجرممداری به سمت جرممحوری تغییر مسیر داده است و تضمین امنیت به دغدغهی اصلی سیاست جنایی بدل گردیده، بهگونهای که اصول کلی مربوط به جرمانگاری، مسئولیت کیفری و اِعمال و تحمیل کیفرها دستخوش نوعی تفسیر و قرائت افتراقی قرار گرفته است. لذا سیاست جنایی امنیتگرا، با فرض دشمن دانستن بزهکاران، به تشکیل نوعی حقوق کیفری دشمنمدار همت گمارده است و حتی از رهگذر جهانیشدن جرائم و نقض فاحش امنیت ملی و بینالمللی، سیاست جنایی جهانی به دنبال تضمین امنیت حداکثری است. لیکن این مقوله بهطور همزمان با معضلات و چالشهای فراوان حقوق بشری روبرو گردیده که دستاوردهای رویکرد امنیتگرا را تحتالشعاع قرار داده است. به نظر میرسد سیاست جنایی امنیتگرا با شعار تأمین حداکثری امنیت شهروندان، بیشتر دچار نوعی بحران، خصوصاً در عرصهی نظام حقوق بشری گردیده است تا اینکه در راستای اهداف خود به موفقیت نائل آمده باشد. اینکه آیا سیاست جنایی امنیت گرا در رویارویی با معضلات جدی میتواند به اهداف خود نائل گردد و این موفقیت تا چه اندازه از چالشهای فرارو تأثیر میپذیرد موضوعی است که در نوشتار حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.
Situational crime prevention techniques are considered as fundamental
elements of the cyber security and protection of likely targets from possible
criminal attacks. The technological nature of some measures are such that
can violate a vast number of fundamental rights, including the free flow of
information, and can prevent users from receiving, seeking, and imparting
intended contents. International human rights obligations of governments
prevent them from the maximum application of preventive measures.
However, the security for the sake of public order is accepted to the extent
that human dignity can still be guaranteed in areas where possible crimes of
this nature may be committed; the whole context should not be determined
by security considerations any more than is absolutely necessary. Hence, the
application of situational prevention measures is logical and supported to the
extent where everyone is some how extent responsible for crime prevention,
and users are not deprived of a legitimate right of access to the World Wide
Web when the goal is a reduction of potential opportunities for crime. In this
article, we evaluate the violation of the right to the free flow of information
through the most common measures used to limit or deny access, taking into
account on the one hand the fact that extensive application of these measures
could also limit the spread of creative ideas of network users while, on the
other hand it can safeguard against political and social despotisms.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7400_e1ff6209a4a228551fa3ff4db5cc3bf5.pdf
واژگان کلیدی: امنیت
پدیده ی مجرمانه
سیاست جنایی
سیاست جنایی امنیت گرا
نظام عدالت کیفری
Keywords: Situational Prevention
Cybercrimes
Free Flow of Information
Human Rights
per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
101
141
10.22054/jclr.2017.7402
7402
Research Paper
دکترین شخص ثالث در تحقیقات کیفری سایبری
Third-Party Doctrine and Obtaining Cyber-Criminal Evidence
محمد جواد فتحی
mjavadfathi@yahoo.com
1
سید وحید ابولمعالی الحسینی
2
دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران، پردیس فارابی
دانشجوی دکتری رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران پردیس فارابی
یکی از مواردی که ممکن است تفتیش و توقیف یک مکان و یا دسترسی به ادله، بدون صدور قرار قضایی مجاز شمرده شود، موقعیتهایی است که ذیل دکترین «رضایت شخص ثالث» مطرح میگردد. بر اساس یک قاعده کلی، در نظام حقوقی آمریکا، «مأموران میتوانند از هر مکان یا شیئی، بدون داشتن قرار یا حتی سبب محتمل تفتیش به عمل آورند و ادلهی موجود در آن گستره را توقیف نمایند، به شرطی که شخصی که صلاحیت ابراز رضایت دارد، داوطلبانه با آن موافقت کند». دکترین شخص ثالث همواره با دو مسئله تبیین «قلمرو رضایت ثالث» و «هویت اشخاصی که برای اعلام رضایت دارای صلاحیت هستند» درگیر بوده است، اما مشکل اصلی زمانی بروز پیدا کرد که شبهات مطرحشده، زیربنای فلسفی و بنیادهای این دکترین را زیر سؤال برد و چنین ادعا شد که این دکترین قابلیت ادامه حیات در وضعیت فعلی و مطابق با خوانش قدیمی خود را ندارد. توضیح آنکه دکترین شخص ثالث با ورود فنآوریهای نوین در عصر ارتباطات و در قلمرو سایبر، به دلیل تغییر در موضوعات و تحول مفهومی دکترین در عرصه فنآوریها با چالشهای فراوانی روبرو گردید و تردیدها نسبت به کارآیی دکترین زمانی آشکارتر شد که ملاحظه گردید تقریباً تمام خدمات ارائهشده در عصر حاضر توسط ثالث ارائه میشود و بدین ترتیب، خوانش سنتی و مرسوم دکترین شخص ثالث، عملاً هیچ اثری از حریم خصوصی بهجای نخواهد گذاشت. در این نوشتار، محور اصلی بحث، محیط سایبر است و در این راستا، بهصورت محوری، به تبیین دکترین رضایت شخص ثالث در محیط سایبر خواهیم پرداخت.
The cases which can be counted as searching and seizing the evidence without
needing the legal warrant,are situations proposed as “Third-Party Consent”
doctrine. In the American system, officials can search any place or object
without having a warrant or even a probable cause, provided that a person
authorized to consent voluntarily agrees to the inspection. This doctrine has
always been involved with two issues including determining: “Third-party
consent territory” and “the identity of the authorized persons to consent”.
Gradually, foundations of doctrine were challenged and it was claimed that it did
not have the capability of surviving in the current situation and according to its
old understanding. In fact, the arrival of modern technology in the age of
communication and in the cyber territory due to the change of subjects and the
conceptual transformation of the doctrine in the field of technologies, it has
faced many challenges. Doubts towards efficiency of the doctrine became
apparent when it was observed that almost all services in the current age are
being provided by Third-Party; hence, the traditional reading of the Doctrine
leaves no trace of privacy. In this review, we will explain the Third-Party
Doctrine in the cyber environment.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7402_5f455a1683b67a8a05ecc53ca4f3df74.pdf
واژگان کلیدی: تفتیش
توقیف
حریم خصوصی
دکترین شخص ثالث
Keywords: Search
Seizure
privacy
Third - Party Consent Doctrine
per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
143
164
10.22054/jclr.2017.7403
7403
Research Paper
الگوهای تصمیم گیری قضایی در آمریکا و ایران
Decision-Making Patterns in the Judicial Systems of the US
and Iran
عباس منصور آبادی
1
جواد یاوری
javad.yavari@ut.ac.ir
2
مهدی شیدائیان
m_sheidaeian@yahoo.com
3
عباس رحیمی نژاد
arahimi@ut.ac.ir
4
استادیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
تصمیمگیرى قضایى مهمترین رکن و نتیجهی هر دعوی است. این تصمیمگیرى از قرارهای نخستین و تأمین گرفته تا رأى پایانى با اثرپذیرى از عاملهاى گوناگونى صادر مىشوند. این عاملها در پروندههاى کیفرى افزون بر محتویات و حقایق پرونده، به شخصیت متهم و بزهدیده و کارکرد نهادهاى عدالت کیفری نیز بازمیگردد، اما آنچه کمتر به آن پرداخته شده است، طرحواره ذهنى قاضى است که زیر عنوان الگوهاى تصمیمگیری قضایى بررسى میشود. الگو، طرحى است که با تکیه بر واقعیت، پیوندهاى میان عاملهای اصلى یک پدیده را نشان مىدهد. در پروندههاى قضایى طرح کلى که مبنای تصمیمگیری را شکل میدهد میتواند قانون، نگرش قاضی، استراتژی یا راهبرد قضایی و ویژگیهای شخصیتی قاضی باشد که هر یک تحت عنوان یک الگوی تصمیمگیری مورد بررسی قرار میگیرند. قانون نخستین الگویی است که در ذهن هر خوانندهای بهعنوان الگوی بدیهی تصمیمهای قضات شکل میگیرد، اما باید توجه داشت که قانون بهتنهایی پاسخ چرایی تصمیمهای قضات را نمیدهد. بر همین اساس پژوهشهای بعدی نگرش، استراتژی و ویژگیهای شخصیتی را مورد واکاوی قرار داده اثبات کردند که این عوامل نیز بهنوبهی خود بر تصمیمهای قضات اثرگذارند. این بررسی در نظام قضایی ایالاتمتحده بهویژه دیوان عالی کشور در مقایسه با نظام قضایی ایران صورت میپذیرد. هدف از سنجش تصمیمهای قضایی بر پایهی الگوهای برشمرده شده در این پژوهش، سوق دادن توجه قضات به سایر عوامل مؤثر بر تصمیمگیری است که باعث افزایش دقت نظر قضات و فراهم آوردن زمینهی تصمیمگیری صحیح است.
Judicial decision-making is the most significant element of any litigation. Such decision ranged from very early injunction final vote is influenced by various factors. These factors, in addition to the contents and facts of the case in criminal cases, deal with the defendant and victim’s personality and the function of criminal justice institutions. Still, what has not been embarked on enough is the judge's mental schemata as the models of judicial decision-making which is discussed under the title of the patterns of judicial decision-making. The model, based on reality, is a design which shows the main links that exist among the main factors of a phenomenon. In lawsuits, the scheme which forms the basis of decision-making might include the law, the attitude of the judge, the judge's strategy and the judge`s personal attributes any of which is discussed as the model of decision-making. Although the law comes to view as the first the first obvious model forming the decision-making, it shall not escape our notice that it fails to clear the reason which rests behind a judge’s decision. Accordingly, subsequent researches investigated the Attitude, strategy and personality traits and proved that these factors impacted the judicial decisions.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7403_789b6c9bdc3e22022cf4045b09aa40ba.pdf
واژگان کلیدی: تصمیمگیری
الگوی قانونی
الگوی راهبردی
الگوی نگرشی
Keywords: The Models of Judicial Decision-Making
Legal Model
strategic model
Attitudinal Model
Personal Attributes Model
per
دانشگاه علامه طباطبائی
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
2345-3575
2476-6224
2017-05-22
5
18
165
210
10.22054/jclr.2017.7406
7406
Research Paper
هشدار رسانی؛ ضابطه ی اصلی رفع مسئولیت در پیشگیری وضعی خطرناک از جرم
Warning; the Main Criteria for Exclusion of Liability in
the Dangerous Situational Prevention of Crime
علی صفاری
alisaffary2020@gmail.com
1
راضیه صابری
raziehsaberi@yahoo.com
2
استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی
دانشجوی دکتری جزا و جرم شناسی دانشگاه بهشتی
در مقالهی حاضر، شرط ضرورت هشداررسانی بهعنوان یکی از پیششرطهای ضروری اتخاذ تدابیر پیشگیری وضعی بررسی میشود. شرط هشداررسانی تحت دو عنوان کلی مورد تبیین قرار میگیرد. ابتدا ضرورت هشدار دادن از منظر فقهی، حقوق بشری و جرمشناسی بررسی شده، سپس این ضرورت به همراه شرایط آن جهت دستیابی به شیوهی هشدار رسانی مناسب، در نگاه افراد عادی، کارشناسان و بزهکاران مورد سنجش قرار میگیرد. بهعنوان نتیجهی بحث، مطرح خواهد شد که امروزه این مسئله رایج شده که شهروندان عادی تجهیزات پیشگیرانهی خطرناکی را برای حفاظت از املاکشان مورد استفاده قرار میدهند. ضروری است دولتی که برای تمام اقدامات شهروندان اقدام به قانونگذاری نموده، برای تدابیر مربوط به پیشگیری وضعی نیز وارد عرصهی قانونگذاری شود و از این طریق برای اینگونه اقدامات صورت گرفته از سوی شهروندان حد و مرزی را مشخص نماید. یکی از شروط مهم و پرکاربرد در قلمروی پیشگیری وضعی اصل «هشدار یا اطلاعرسانی» به افراد است و بهموجب این اصل هرکس قبل از اقدام به عملیات پیشگیرانه خطرناک و مهلک به سایرین هشدار دهد، معاف از مسئولیت مدنی و کیفری خواهد بود. درنهایت جمعبندی مطالب نیز در جهت تنظیم مادهواحدهای در مورد پیشگیری وضعی است.
In this paper, the analysis of one of the main prerequisite conditions of
situational prevention, i.e. the warning condition is investigated. The condition
is analyzed under two main titles; the first one is the necessity of warning in
Fiqh, human rights, and criminology. Afterward, such necessity alongside its
conditions in order to achieve the proper way of warning is examined from the
viewpoint of ordinary people, experts, and offenders. It will be concluded that,
for it is fairly common for ordinary citizens who use dangerous or even fatal
protective equipment to keep their properties safe from any criminal activities, it
is essential for the state to make attempts to suggest appropriate laws to the
legislature and legally determines conditions, types and other technicalities of
different situational crime prevention measures and their legal limits. In this
way, people will be aware of the legal domain of taking preventive measures
without being trapped in criminal liability for hurting people who face such
measures during their criminal activities.
https://jclr.atu.ac.ir/article_7406_78dd43484b4bc059d66b8071219b1754.pdf
کلیدواژگان:پیشگیری وضعی خطرناک
شیوههای هشداررسانی
هشداررسانی مناسب
مسئولیت
Keywords: Dangerous Situational Prevention
Methods of Warning
Appropriate Warning
Liability